Tema: Kompyuter tarmaqları Reje I. Kirisiw II. Tiykargi bolim

Shinalı baylanis
“Shina” tapologiyasi (yamasa, taǵı bir atı “ummiy Shina”) óziniń dúzilisi boyınsha kompyuterlerdiń tarmaqlı ásbap - úskeneleriniń birdeyligi, sonıń menen birge hámme abonentlerdiń teń haqılıǵı menen parıq etedi. Bunday jalǵanıwda kompyuterler informaciyanı tek gezek boyınsha uzatıwı múmkin sebebi baylanıs liniyasi bir dana boladı. Keri jaǵdayda ústpe úst (konflikta, kollizi) túsiwi nátiyjesinde uzatılatuǵın informaciya buz'ladı.
Sonday etip, shinada yarım dupleksli (Half duplex) almasıw rejimi ámelge asadı (óz-ara, lekin bir waqtında emes, izbe-izlilikde) “Shina” tapologiyasida barlıq informaciyanı uzatatuǵın oraylıq abonent joq bul bolsa onıń isenimliligin asıradı (óytkeni hár qaysı oraydıń islewi buzılǵanda sol oray menen basqarılatuǵın hámme sistema iskerligin toqtatadı.) Shinaga jańa abonentlerdi qosılıwı tarmaq islep turǵan waqıtta da bolıwı múmkin.
Kóp jaǵdaylarda, shinadan paydalanayotganda basqa tapologiyalarga salıstırǵanda jalǵanatuǵın kabelni eń kem muǵdarı talap etiledi. Tuwrı sonı esapqa alıw kerek, hár bir kompyuterge (eki chettagilardan tısqarı ) eki kabel keledi, bul bolsa mudamı qolay bo'lavermaydi.
Bul jaǵdayda bolajaq jánjellerdi sheshiw hár bir abonenttiń tar-moqli ásbap - úskenelerge júkleniwi sebepli “shina” tapologiyasida tarmaqlı adapter apparaturasi quramalılaw boladı, basqa tapologiyalarga qaraǵanda. Biraq, “Shina” tapologiyali tarmaqlardı keń tarqalǵanı sebepli (Ethernet, Arcnet) tarmaqlı ásbap - úskenelerdi bahası onsha joqarı emes.
Ayırım kompyuterlerdiń isten shıǵıp qalıwı shinaga zálel etpeydi, sebebi tarmaqtaǵı hámme qalǵan kompyuterler alma-shuvni normal dawam etiwi múmkin.
Kórinisi múmkin, kabelni uzulganligi xam shinaga qorqınıshlıq emes, sebebi bunda sım boladı. Biraq, uzın baylanıslı liniyalarda elektr signallardıń tarqalıw qásiyetlerine kóre, shinalarni aqırǵı úshlerinde arnawlı keliwtiradigan apparatlar - terminatorlarni jalǵawdı ańlıw kerek.
Olar ulanmasa liniyani aqırınan signal akslanadi hám sonday buz'ladıki, tarmaq boyınsha baylanıs bolmaydıden qaladı. Sol sebepli kabel uzulganda yamasa ziyanlanǵanda (mısalı, tıshqanlar tárepinen) baylanıs liniyasini sáykesligi buz'ladı hám óz-ara ulanib qalǵan sol kompyuterler xam ortasındaǵı almasıw toqtaydı. Tolıq maslastırıw tuwrısında kitaptıń arnawlı bóliminde aytıladı. Shina kabelini hár qanday noqatında qısqa tutastiruv tarmaqtı hámmesin isten shıǵaradı.
Shinadagi ásbap - úskenelerdi hár qanday isten shıǵıwın lokalizatsiya qılıw júdá qıyın, sebebi hámme adapterler parallel jalǵanǵan hám qay-qaysısı isten shıqqanlıǵın biliw onsha ańsat emes.
“Shina” tapologiyali tarmaqtıń baylanıs liniyalari boyınsha ótetuǵın informaciyalı signallar kúshsizlenedi hám hesh tiklenmeydi, bul bolsa baylanıs liniyalarning jıyındı uzınlıǵına qattı shekleniwler qóyadı, bunnan tısqarı hár bir abonent tarmaqtan uzatıwshı abonenttiń aralıǵına baylanısqan hár túrlı dárejeli signallar alıwı múmkin.
Tarmaqlı ásbap - úskenelerdiń qabıl etiwshi userlarına qosımsha talaplar qóyadı. “Shina” tapologiyali tarmaq uzınlıǵın uzaytırıw ushın kóbinese birnechta segmentler isletiledi (olardıń hár biri shina dep ataladı ). Arnawlı signal tiklagichlari repiterlar yamasa qaytargichlari (3-súwret) járdeminde bir birovi menen jalǵanadı.
Biraq bunday tarmaq uzınlıǵın uzaytırıw sheksiz bola almaydı, sebebi baylanıs liniyalari boyınsha signallardıń tarqalıwın aqırǵı tezligi menen baylanıslı shekleniwleri de bar.