Tema: japíraqlardíN’ SÍrtqí DÚzilisi ápiwayí HÁm quramalí japíraqlar ta’jibaeva Juldiz

TEMA: JAPÍRAQLARDÍN’ SÍRTQÍ DÚZILISI ÁPIWAYÍ HÁM QURAMALÍ JAPÍRAQLAR Ta’jibaeva Juldiz

1-tapsırma «Kim shaqan oyını» bunda oqıwshılar jayılǵan suwretler ishinen toparg’a tiyisli ósimliklerdi ajıratıp alıw kerek

• 1-topar – formasi o’zgergen tu’ynekke kiriwshi ósimliklerdi
• 2-tapar- formasi o’zgergen piyazg’a kiriwshi ósimliklerdi
• 3-topar formasi o’zgergen tamirpaqalg’a kiriwshi ósimliklerdi

	3					5
		4

• krassvord

			k	o’	z	sh	e
p	i	y	a	z
			r
			t
	3	y	o	d		5	g
			sh				u
		4	k	r	a	x	m	a	l
			a				a
							y

• krassvord

Japiraq

• Japiraq — narttin’ qaptal vegetàtiv organi. Japiraq tómendegi funkciyalardi ámelge asiradi:
• fotosintez
• suwdi puwlandiriw — transpiraciya,
• gàz almasiwi
• vegetativ kóbeyiwge xizmet etedi.

Funkciyalari

• Japiraq baldag’I

• Tiykari yag’iniy burtik

• Japiraq alaqani

Geypara japiraqlar baldaqsiz boladi bunday japiraqlar baldaqsiz japiraqlar dep ataladi:

• Geypara japiraqlar baldaqsiz boladi bunday japiraqlar baldaqsiz japiraqlar dep ataladi:
• lala as piyazi gu’lsa’fsar ma’kke arpa Sali siyaqli o’simlikledin’ japiraqlari baldaqsiz boladi

• Baldaqsiz japiraqlar

Baldaqli japiraqlar

• Japiraqlar paqalg’a yamasa nartqa a’dette baldagi menen birigedi. Baldaqli japiraqlar tabiyatta ken’nen tarqalg’an ma’s:
• alma erik almurt terek g’oza anjir ju’zim siyaqli o’simlikler kiredi

japiraqlar plastinkalari formalari

• Mayek tarizli

• Keri mayek ta’rizli

• Nayza ta’rizli

• Lanset tarizli

• Jen’ishke siziqli

• 3-bo’lekli

• Pa’r ta’rizli tilkimlengen

• Sozin’qi

Japiraqtin’ tamirlaniwi

• O’simliklerdin’tu’rlerine qarap tamirlar tu’rlishe boladi olar o’simliklerdin’ bir birinen ayiriwg’a a’hmiyetli rol oynaydi ma’selen eki tuqim u’lesli o’simliklerdin’ japirag’I adette pa’r siyaqli ha’m tor siyaqli tamirlang’an olar a’sirese alma yerik almurt terek g’oza anjir
• Bir tuqim u’lesli o’simliklerde parallel yamasa doga ta’rizli jaylasqan

Japiraqlardin tamirlaniwi

Japiraqtin’ tamirlaniwi

Apiwayi japiraqlar

• Japiraq baldag’inda bir japiraq bolsa bunday japiraq apiwayi japiraq dep ataladi.
• Bularg’a: alma almurt shabdal tut juzim g’awasha siyalilar kiredi

Quramali japiraqlar

• Bir japiraq baldag’inda bir neshe japiraqlar jaylasqan bolsa bunday japiraqlarga quramali japiraq dep ataladi
• Bularg’a: boyan jon’ishqa qalbeki kashtan g’oza jiyde qizil gul

Kashtan

Japiraqlar plastinkasinin’ qiri tegis tisli eki ese tisli jarg’I tarizli ha’m oyilg’an boliwi mu’mkin japiraqlar o’simliklerdin’ turine qarap tu’kli ha’m tu’ksiz boladi ko’pshilik o’simlikler japirag’inin’ artqi ta’repinde tu’gi boladi

Rejelestirilgen qáte shınıǵıwi

• Japiraqlar baldag’ina qarap a’piwayi ha’m quramali bolip bo’linedi
• Baldaqli japiraqlarg’a biyday arpa Sali o’simlikleri kiredi
• Baldaqsiz o’simliklerge alma, almurt g’awasha kiredi
• A’piwayi japiraqlar taq pa’r ta’rizli ha’m jup pa’r ta’rizli bolip bo’linedi

• Bekkemlew

• 1

• 5

• 3

• 2

• 8

• 4

• 6

• 7

• 10

• 9

• 12

• 11

• 13

• 14

• 15

• 16

• 17

• 18

• 19

• 20

• 21

• 22

• 23

• 24

• 25

• 1. Japiraq neshe bo’limnen turadi ha’m qanday?

• 2 ge bo’linedi
• Japiraq alaqani ha’m baldag’I

• 1

• 5

• 3

• 2

• 8

• 4

• 6

• 7

• 10

• 9

• 12

• 11

• 13

• 14

• 15

• 16

• 17

• 18

• 19

• 20

• 21

• 22

• 23

• 24

• 25

• 16. ma’kkenin japirag’I qanday ?

• Baldaqsiz

• 1

• 5

• 3

• 2

• 8

• 4

• 6

• 7

• 10

• 9

• 12

• 11

• 13

• 14

• 15

• 16

• 17

• 18

• 19

• 20

• 21

• 22

• 23

• 24

• 25

• 6. Japiraqlar baldag’ina qarap neshege bo’linedi

• 2ge baldaqsiz ha’m baldaqli

• 1

• 5

• 3

• 2

• 8

• 4

• 6

• 7

• 10

• 9

• 12

• 11

• 13

• 14

• 15

• 16

• 17

• 18

• 19

• 20

• 21

• 22

• 23

• 24

• 25

• 3. Japiraqlar tamirlaniwina qarap neshege bo’linedi

• 2 ge

• 1

• 5

• 3

• 2

• 8

• 4

• 6

• 7

• 10

• 9

• 12

• 11

• 13

• 14

• 15

• 16

• 17

• 18

• 19

• 20

• 21

• 22

• 23

• 24

• 25

• 18. Su’wrette qanday o’simlik tu’ri berilgen .

• O’tirik kashtan

• 1

• 5

• 3

• 2

• 8

• 4

• 6

• 7

• 10

• 9

• 12

• 11

• 13

• 14

• 15

• 16

• 17

• 18

• 19

• 20

• 21

• 22

• 23

• 24

• 25

• 21. Suwrette baldag’ina qarap qanday o’simlik ekenligin aniqlan’ .

• baldaqsiz

Itibarlarin’iz ushin raxmet