Tekshiruvchi: tohtayeva matluba tuzuvchi: jahona iqbola

PAYDO BO’LISHI VA TA’LIMOTI

• Johiliya» so’zi adabiy arab tilida «bilmaslik», ya’ni «yagona xudo – Allohni tanimaslik» ma’nolarini beradi. Bu istiloh musulmon mualliflari tomonidan Arabiston yarim orolining islomdan oldingi davr tarixiga nisbatan ishlatila boshlandi. Bu bilan yangi davr tarixchilari qadimgi davrda Ichki Arabiston aholisi orasida «ko’pxudolik» (al-Vasaniya) hukm surardi, degan fikrga urg’u berishni istaydilar. Ba’zi tadqiqotchilar johiliya davri 100-200 yil davom etgan degan fikrni bildiradilar. Biroq ushbu davrning qancha muddat davom etganligini aniqlash birlamchi manbalar, birinchi navbatda, yozma adabiyotning ozligi, ba’zida butkul yo’qligi tufayli juda mushkul.

MUHAMMAD PAYG’AMBAR HAYOTI.

• Muhammad ibn Abdulloh ibn Abd al-Muttalib Makka va uning atrofi tarixida «Fil voqeasi» nomi bilan mashhur bo’lgan jangdan 50 kun keyin tavallud topdi. Misrlik munajjim Mahmud poshoning aniqlashicha, Payg’ambarning tavallud topishlari milodiy sananing 571 yil 21 aprelь kuniga to’g’ri keladi. Otasi Abdulloh Qurayshning Banu Hoshim, onasi Omina bint Vahb – Banu Zuhra urug’idan edilar.

VAHY NOZIL BO’LISHINING BOSHLANISHI.

• Muhammad payg’ambar 40 yoshga yetganida ko’proq yolg’izlikni qo’msaydigan bo’lib qoldi. Shunday paytlarda Makkadan 3 mil uzoqdagi Hiro tog’ida joylashgan g’orga chiqib ketar, yerlik aholi odaticha ramazon oyini u yerda ibodat bilan o’tkazardi. G’amlagan ozuqalari tugagach, Xadicha oldiga qaytib, bir oz vaqtdan so’ng yana o’sha g’orga ketar edi. U yerda o’zini sukunatga berib, chuqur o’yga tolar, g’oyibdan quloqlariga «Sen Allohning elchisisan» degan tovushlar eshitilar edi. Ko’p tush ko’rar, tushida ko’rgan narsalari o’ngida to’g’ri chiqar edi.

Islomiy ma’naviyat nuqtai – nazaridan qaraganida har bir ulamo, har bir diniy rahbar faoliyati oddiy mo’’min – musulmonlar diqqat – e’tiborida bo’lib, ulamolar halol – pokligini ko’rib kimdir havas va xaris – tashnalik bilan din yo’liga kiradi va ikki dunyo saodatiga erishadi, kimdir esa o’zi haddan tashqari taassub qilgan, ideal deb bilgan ulamoning g’ayrashar’iy ishini ko’rib dindan og’adi, ulamolar, din peshvolariga nisbatan ixlosi qaytadi.

• Islomiy ma’naviyat nuqtai – nazaridan qaraganida har bir ulamo, har bir diniy rahbar faoliyati oddiy mo’’min – musulmonlar diqqat – e’tiborida bo’lib, ulamolar halol – pokligini ko’rib kimdir havas va xaris – tashnalik bilan din yo’liga kiradi va ikki dunyo saodatiga erishadi, kimdir esa o’zi haddan tashqari taassub qilgan, ideal deb bilgan ulamoning g’ayrashar’iy ishini ko’rib dindan og’adi, ulamolar, din peshvolariga nisbatan ixlosi qaytadi.
• Taassuf ila shu narsani ta’kidlash joizki, ko’p vaqtlar umidlarimiz sarobga aldanib qoladi . Xoh diniy , xoh dunyoviy martaba sohibi bo’lgan kishi imkoni borida odamlarga qo’ldan kelgan yaxshilikni ayamagan bo’lsa el-yuurt duosini olib, kundan-kunga ro’shnolikka erishib boradi. Aksincha o’z qudratini nomoyish qilib, birinchi navbatda o’zi tanigan kishilarining olib borayotgan faoliyatini sindirishga oshiquvchi inson tezda o’z martabasidan ham mahrum bo’ladi, el nazaridan qoladi va nomi tuban insonlar qatorida yodga olinadi.

• ИСЛОМ
• МАНБАЛАРИ

• Қуръони Карим

• Ҳадислар

• Қуръон суралари
• икки қисмга
• бўлинади:

• 1.Ҳижратдан аввал
• тушган суралар –
• «Мака суралари»
• дейилади.

• 2. Ҳижратдан кейин
• тушган суралар –
• «Мадина суралари»
• дейилади.