|
“TEKSHIRDI”
ICHT bo‘yicha director o‘rinbosari
________ A. Pirvaliev
“___”_____2021 yil
NAZARIY O‘QUV MASHG‘ULOTINING O‘QITISH
TEXNOLOGIYASI
Guruh
|
EXM-03
|
|
|
Sana
|
25.11.2021
|
|
|
Mavzu(raqami) № 14 (nomi) Tarmoq modeli tushunchasi.
OSI tarmoq modeli.
O‘quv mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi modeli
Vaqt: 80 daqiqa
|
O’quvchilar 21 soni:
|
O’quv mashgulotning shakli va turi
|
Ma’ruza amaliy mashgulot laboratoriya ishi seminar
Nazariy
|
O‘quv mashg‘uloti rejasi
|
OSI modeli.
Model darajalari
|
O‘quv mashg‘uloti maqsadi:
*Ta’limiy: Tarmoq modeli tushunchasi. OSI tarmoq modeli mavzusi boyicha tushintirish va o’rgatish
*Tarbiyaviy: O’zbekistonda axborot texnologiyasining rivojlanishida ro’y berayotgan yangiliklar bilan tanishtirish
*Rivojlantiruvchi: O’quvchilarni kompyuter, plakat, stendlar yordamida o’quvchlar bilimini oshirish
|
Pedagogik vazifalar:
OSI modeli haqida tushuncha berish
OSI model sathi kommunikatsion jihozlarini tanlashni o’rgatish
OSI model sathi kommunikatsion jihozlardan foydalanish usullarini o’rgatish
|
Oquv faoliyati natijalari:
OSI modeli haqida tushuncha oladilar
OSI model sathi kommunikatsion jihozla-rini tanlashni o’rganadilar
OSI model sathi kommunikatsion jihozlar-dan foydalanish usullarini o’rganadilar
|
Ta’lim usullari:
|
Kichik axborotli ma’ruza, hikoya, tushuntirish, ko‘rsatma berish, namoyish. ko‘rsatish, video usul, kitob bilan ishlash, insert. mashq, suhbat, baxs, aqliy xujum, ta’limiy o’yin, pinbord.
|
Ta’lim shakli.
|
Ommaviy, guruxiy, jamoaviy, yakka tartibdagi juftlikdagi
|
Ta’lim vositlarai:
|
Matnlar, yozuv taxtasi, slaydlar, proektor, kompyuter, diaproektor, flipchart, videofilm grafikli organizatorlar, model, mulyajlar, chizma, sxema, grafiklar, diagrammlar, namunalar, ekspert elektron yuriknoma
|
Ta’lim berish sharoiti
|
Maxsus texnik vositalar bilan jixozlangan guruxlarda ishlashga mo‘ljallangan xona
|
Monitoring va baxolash
|
Tezkor - so‘rov, savol - javob, test, misol va mashklar, bajarilgan o‘kuv topshiriqlarni baxolash
|
Ishlsb chiqarish ta'lim ustasi: A. Abuxo’jayev
O‘QUV MASHG‘ULOTINING TEXNOLOGIYA
XARITASI
Ish bosqichlari va vaqti
|
Faoliyat mazmuni
|
O‘qituvchi
|
O‘quvchi
|
1-O‘quv mashg‘ulotiga kirish (5 daq.)
|
Tashkiliy qism: 1.O‘quvchilarni mashg‘ulotga tayyorgarligi va davomatini tekshiradi
|
Mashg‘ulotga tayyorlanadilar
|
2-bosqich.
Asosiy
(65 daq,)
|
Tayanch bilimlarni faollashtirish:
1.Uyga berilgan vazifani nazorat qiladi, xamda o‘tilgan mavzu bo‘yicha o‘quvchilarga savollar beradi, ularni baxolaydi.
Maqsad va vazifani belgilanishi:
2.Mashg‘ulotning nomi. rejasi, maqsad va kutilayotgan natijalar bilan tanishtiradi va yozib olishlarini aytadi;
3.Mustaqil ishlash uchun adabiyotlar bilan tanishtiradi;
4.O‘quv mashg‘ulotida o‘quv ishlarni baholash mezoni va ko‘rsatkichlari bilan tanishtiradi
O‘quvchilar bilimini faollashtirish:
5. Tezkor - so‘rov, savol - javob, aqliy xujum,
pinbord, o‘ylang va juftlikda fikr almashing,
va boshqalar orqali bilimlarni
faollashtiradi.____________________________________
Yangi o‘quv material bayoni
Nazariy (amaliy,laboratoriya,seminar) mashg‘ulotning rejasi va tuzilishiga muvofik, o‘qitish jarayonini tashkil etish bo‘yicha xarakatlar tartibini bayon etadi. Asosiy xolatlarni yozdiradi;
Kurgazma vositlari yordamida mashgulotni boglaydi
Yangi o‘quv materialini mustaxkamlash:
8. Mustaxkamlash uchun savollar beradi
Jarayon yakka ( kichik guruxlar)da davom etishini ma’lum qiladi;
9. Kichik guruxlarga bo‘ladi, kichik guruxda ishlash
qoidasi bilan tanishtiradi. har bir guruxga topshiriq beradi va baxolash mezoni bilan tanishtiradi Ishni bajarish yo‘riqnomasini beradi
10. Guruhlarda ishlarni boshlashga ruxsat beradi. Xar bir kichik gurux ishtirokchisi vazifani bajarish tartibini tushunganligini aniqlash maqsadida qaytar aloqa o‘tkazadi.
Bajarish jarayonini kuzatadi, maslaxatlar beradi,
11. Ishga ajratilgan vaqt tugaganini ma’lum qiladi, guruxlar taqdimotini tashkil etadi.Gurux a’zolariga diqqat bilan eshitishlarini va savollar berishlarini, shu bilan birga o‘zaro
bir-birlarini baholashlarini eslatadi.Javoblarni to‘ldiradi va qisqacha xulosalarqiladi;
Guruxlar ishini o‘zaro baxolashni o‘tkazadi,
Mavzuning xar bir qismi bo‘yicha xulosalar qiladi, eng asosiylariga e’tibor qaratadi, berilayotgan ma’lumotlarni daftarga qayd etishlarini eslatadi. Mavzuning kasbiy faoliyatlaridagi axamiyati bilan boglab mavzuni yakunlaydi
|
Uy vazifasini takdim etadilar
Savollarga javob beradilar
Mavzu nomi va rejasini yozib oladilar. Diqqat qiladilar.
Savollarga javob beradilar.
Yozib oladilar.
Diqqat qiladilar.
Savollarga javob beradilar,
Topshiriqni bajaradilar.
Kichik guruxlarga
bo‘linadilar. Kichik guruxda
ishlash koidasi bilan
tanishadilar Xar bir gurux o‘z
topshiriq varaqlari
bo‘yicha faoliyatini
boshlaydi.har bir gurux
sardorlari chiqib o‘z
ishlarini taqdim qilishlarini
aytadi. Berilgan qo‘shimcha
savollarga javob
beradilar. Gurux ish
natijalarini o‘zaro
baholaydilar. Ma’lumotlarni daftarga qayd qiladilar. Diqqat qiladilar
|
3-bosqich
Yakuniy
(10 daq)
|
Mashg‘ulot yakuni:
Faol ishtirok etgan o‘quvchilarni baholaydi va rag‘batlantiradi.
Uyga vazifani berilishi:
Kelgusi mashg‘ulotga vazifa va uni bajarish
yuzasidan yo‘riknoma beradi
|
Baxolari bilan tanishadilar
Topshiriqni yozib oladilar
|
Tarmoqlarning asosiy va aralash topologiyalarini
ishlab chiqish
Reja:
OSI modeli.
Model darajalari
OSI modeli.
Kompyuterlar tarmoqga ulanganda ko‘p operatsiyalar bajariladi, kompyuterdan kompyuterdga ma’lumotlarni uzatishni ta’minlaydi. Foydalanuvchiga, qandaydur ilova bilan ishlayotganga, qanday jarayonlar uchun boshqa ilovaga, yoki tarmoqdagi boshqa kompyuterda jaylashgani
Haqiqatda esa uzatiladigan barcha axborot ishlanishni ko‘p bosqichlarini o‘tadi.
Olingan bloklar paketli tarmoqlar ko‘rinishida tayorlanadi.
Paketlar kodlashtiradi, tanlangan kirish usullari bo‘yicha tarmoqga elektrik yoki yorug‘lik signallar yordamida uzatiladi. Keyin qabul qilingan paketlardan ular ichidagi ma’lumotlar bloki yana tiklanadi, bloklar ma’lumotlarga yoqiladi va ular boshqa ilovaga erishishga imkon beradi. Bu, albatta, bo‘layotgan jarayonlarning juda soddalashtirilganlik bayoni. Ko‘rsatilgan protseduralarning bir qismi faqat dаsturiy amalga oshiriladi, ikkinchisi – apparatli, qandaydur operatsiyalar dasturlar bilan ham va apparatlar bilan ham bajarilishi mumkin. Barcha bajaradigan protseduralarning tartibga solish, ularning darajalarga va daraja qisimlariga bo‘lib, bir biriga ta’sirini ko‘rsatish uchun tarmoq modellarining vazifasidir. Ular to‘g‘ri ta’sir etishni tashkillashtirishni bir tarmoq ichidagi abonentlarga ham, va har xil darajadagi xilma-xil tarmoqlarga ham imkon yaratadi. Bugungi kunda OSI (Open System Interchange) оchiq tizimning axborot olmashuv etalon modeli deb ataladigan modeli eng ko‘p tarqalgan. Bunda “оchiq tizim” deb nomlanishi uziga berk bo‘lmagan tizim deb tushuniladi, u qandaydir boshqa tizimlarga ta’sir etish imkoniyati bor (yopiq tizimga qaraganda).
1984 yili OSI modeli xalqaro ISO standartlari tashkiloti tomonidan (International Standarts Organiratioh) taklif etilgan. O‘sha vaqtdan beri uni hamma tarmoqli maxsulot chiqaruvchilari qo‘llaydi. Model OSI har qanday unversal modelga o‘xshab, qo‘pol, og‘ir va unchalik ixcham emas, shuning uchun har xil firmalar tomonidan taklif qilinadigan real tarmoqli vositalar qabul qilingan funksiyalar bo‘linishini majburiy ushlab turmaydi. Biroq OSI modeli bilan yaqinrоq tanishish tarmoqda nimalar bo‘lishini yaxshi tushinish mumkin.
Modeldagi barcha tarmoqli funksiyalar yetti darajaga bo‘lingan (6-rasm). Bunda yuqorida turgan darajalar ancha murakkab, global vazifalarni bajaradi, buning uchun o‘zining maqsadlarida pastki darajalarini ishlatadi va ularni boshqaradi.
7. Amaliy daraja
|
6. Vakillik daraja
|
5. Seansli daraja
|
4. Transportli daraja
|
3. Tarmoqli daraja
|
2. Kanalli daraja
|
1. Fizik daraja
|
Pastdagi darajani maqsadi – yuqorida turgan darajalarga xizmat ko‘rsatish bo‘lib, bu xizmatlarni bajarishda detallari muhim emas. Pastdagi darajalar oddiy, aniq funksiyalarni bajaradi. Ideal qaraganda har bir daraja faqat yonida bo‘lgan bilan muloqatda bo‘ladi. Yuqoridagi daraja shu vaqtda ishlab turgan ilovani amaliy vazifasiga to‘g‘ri keladi, pastki esa – aloqa kanallari bo‘yicha bevosita uzatishga to‘g‘ri keladi.
Ko‘rsatilgan darajaga kiradigan funksiyalar tarmoqni har bir abonent tomonidan amalga oshiriladi (7-rasm).
Do'stlaringiz bilan baham: |
