Техник конструкциялаш ва моделлаш

To’g`ri  iskana  –  to’g`ri  sterjen  keskichli  bo’lib,  tig`ining  eniga  qarab  kichkina,  o’rtacha  va  katta  iskanalarga 
bo’linadi. Tig`ining eni 1.5 mmdan 10 mmgacha bo’ladi. Novaiskanatuzilishi boyicha tig`ining uchi nov shaklida bo’ladi. 
Zamin iskana naqshning zaminini oyib olishda ishlatiladi. Zaminiskananing eni 2 mmdan 8mm gacha bo’ladi.  Baliq sirti 
iskana tig`i botiq, kamalaksimon ko’tarilgan, baliq qovirg`asi shaklida bo’lgan asbobdir.  
Morpech iskana buyumgaoyilgan naqshlarning chetlaridagi xoshiya, zanjira, yarim doiralar, nuqtalar chiqarishda 
qo’laniladi. Chekma iskana oyilgan naqshning zaminini bir tekis chiqishi uchun ishlatiladigan asbob.  Kurakcha iskana 
kesadigan  tig`ining  uchi  bir  tomonga  qiya  holatda  bo’lib,  u  kurakcha  ko’rinishda  bo’ladi.  Hatkash  chiziqlarni  chizishda 
ishlatiladigan  maxsus  asbob.  Tanasiga  bitta    yoki  ikkita  prizmatik  shizg`ich  o’rnatilgan  bo’ladi.  Yog`och  oymakorligida 
Yog`och  dan  tashqari  qog`oz  elim,  knopka,  chigit  yog`i,  qalamlar,  bundan  tashqari    Yog`och  oymakorligida  naqsh 
kompozitsiyalarni chizish, o’lchash uchun bir qancha o’lchov asboblari ishlatiladi.  
Bozor  munosabatlari  sharoitida  “Hunarmand”  uyushmasining  faoliyati  va  istiqbollari. 
Mamlakatimizda  olib  borilayotgan  tub  islohatlar  natijasida  bugungi  kunda  barcha  sohalar  kabi  aholini 
mehnat bilan ta'miniash, ularga kasb-hunar o'rgatish ishlari, jumladan, hunarmandchilik ham asta-sekinlik 
bilan  rivojlanib,  takomiilashib  bormoqda.  Respublikamizda  aholining  mehnat  resurslardan  oqilona 
foydalanish  maqsadida  kasb-  hunarning  ayrim  turlari,  ayniqsa,  milliy  qadriyat  sifatida  bugungi  kunda 
tiklangan va tiklanayotgan xalq hunarmandchiligiga oid ko'plab qonun va farmonlar ishlab chiqildi. 
O'zbekiston  Respublikasi  Xalq  ustalarining,  “Usto”  birlashmasi  va  “Musavvir”  ilmiy-ishlab 
chiqarish  markazining  ushbu  markaz  huzurida  xalq  hunarmandlarining  Qoraqolpog'iston  Respublikasida, 
viloyatlarda  va  Toshkent  shahrida  bo'linmalarga  ega  bo'lgan  “Hunarmand”  uyushmasi  O'zbekiston 
Respublikasi Prezidentining 1997-yil 31- martidagi PF-1741-sonli “Xalq amaliy san'ati hunarmandchiligini 
rivojlantirishni davlat yo'li bilan qo'llab-quvvatlash chora- tadbirlari to'g'risida”gi Farmoniga asosan tashkil 
topgan. Ushbu farmonga ko'ra “Hunarmand” uyushmasi faoliyatining asosiy yo'nalishlari etib quyidagilar 
belgilangan. 
-xalq  hunarmandchiligining  mehnat  faoliyati  masalalarini  muvofiqlashtirish,  Respublika 
qonunchiligi tomonidan ularga beriladigan huquqlar va manfaatlami himoya qilish; 
-ustalar  va  hunarmandlarni  moddiy-texnika  resurslari,  asboblar,  kichik  mehanizatsiya  vositalari 
bilan ta'minlashni, ishlab chiqarilgan mahsulotni sotishda, shu jumladan eksport qilishda yordam berishni 
nazarda tutgan holda ularda uyda ishlashlari uchun shart-sharoitlar yaratishda ko'mak berish; 

---

200 
 
-bozor  munosabatlari  talablarini  o'rganish  hamda  yuksak  badiiy  buyumlar  tayyorlash  uchun 
mahalliy  xom  ashyo  va  materiallarning  yangi  turlaridan  foydalanish  bo'yicha  tavsiyanomalar  ishlab 
chiqish; 
-mamlakat  ichkarisida  va  chet  ellarda  xalq  ustalarining  buyumlari  keng  targ'ib  va  reklama 
qilinishini, rasmli materiallar va kataloglar chiqarilishini, ko'rgazmalar va kimochdi savdolari o'tkazilishini 
tashkil etish; 
-xalq  san'atining  noyob  turlarini  va  buyumlarining  yuksak  badiiy  nusxalarini  tayyorlashda 
an'analarini  saqlab  qolish  hamda  bu  ish  ko'nikinalarini  yoshlarga  sig'dirish,  mohir  ustalarni  tayorlash 
bo'yicha maxsus maktablar tashkil qilish.