Техник ижодкорлик ва дизайн фанининг назарий (лекция) машғулотлари мазмуни


Tugun va naqshlarni to`qish usullari



Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet137/184
Sana22.01.2022
Hajmi9,47 Mb.
#399462
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   184
Bog'liq
texnik izhodkorlik va dizajn

 
Tugun va naqshlarni to`qish usullari 
Makrame
  texnikasida  avval  turli  tugunchalarni  hosil  qilishni 
o`rganib  olinadi.  So`ngra  namuna  to`qiladi  va  bularni  o`rganib 
olgandan keyin ma‘lum bir buyumni yaratishga o`tiladi. 
Ishni  bajarish  uchun  avval  kerakli  miqdordagi  iplar  tayyorlab 
olinadi.  Vazifasiga  ko`ra  ular  asosiy  va  yordamchi  iplardan  iborat 
bo`ladi.  Asos  iplari  to`qish  jarayonida  ishtirok  etmaydi.  Ular  ishchi 


~ 172 ~ 
 
iplami mahkamlash uchun asos boladi. Asos ipining uzunligi namuna 
kengligidan  bir  oz  uzunroq  bo`ladi.  Ushbu  iplar  uchlarida  oddiy 
tugunchalar  tugiladi  va  to`g`nog`ichlar  bilan  uni  yumshoq  yostiqcha 
chetlariga  belgilangan  nusxalar  uchun  ish  maydoni  yaratib 
mahkamlanadi (2.43- chizma). Nusxalarni ishchi iplar bilan to`qiladi. 
Kichik 
buyumlarni 
to`qishda 
ishchi  iplar  uzun  bo`lmaydi,  katta 
buyumlarni  to`qishda  esa  iplar  uzun 
bo`lib  ishni  bajarishni  qiyinlashtiradi, 
shuning uchun ularni taxta yoki rezina g`altaklarga o`rab olinadi. 
Uning bir cheti kesilgan bo`lib, ip uchini unga mahkamlab olinadi 
(2.44- chizma). 
 
2.44-chizma 
Agarda  iplar  kerakli  uzunlikda  kesib  olingan  bo`lmasa,  ularning 
ulanish joylarini quyidagicha yashirish mumkin: har bir ip uchidan 3-4 
sm  uzunlikda  uning  qalinligi  yarmini  kesib  tashlanadi  va  bir  uchiga 
tez  qotadigan  yelim  surtiladi  (2.44-  rasm,  b),  shundan  keyin  ularni 
birlashtirib, ip yo`nalishi bo`yicha buraladi. 
To`qish  iplarini  mahkamlash.  To`qish  iplarini  mahkamlashning 
oddiy  usulidan  to  murakkab,  bezatilgan  usullarigacha  mavjuddir. 
Iplarning  vazifasiga  ko`ra  asosiy  va  ishchi  turlari  bo`ladi.  Asosiy  ip 
asosga to`g`naladi yoki bog`lanadi. 
Ishchi  ipni  asosiy  ipga  mahkamlashning  uch  xil  usuli  bolib,  bu 
usullarning barchasida ishchi ip ikkiga teng yoki to`qiladigan tugunga 
qarab  biri  uzun,  ikkinchisi  kalta  bo`laklarga  ajratilib  bukiladi  (2.45-
chizma). 
 
2.45-chizma
 


~ 173 ~ 
 
Birinchi  usul  (2.45-chizma,  a):  ipni  bukishdan  hosil  bo`lgan 
halqani  asosiy  ipning  ustiga  qo`yiladi,  halqani  asosiy  ipning  orqa 
tomoniga bukib, ipning uch tomonlarini halqadan o`tkazib tortiladi. 
Ikkinchi  usul  (2.45-  chizma,  b):  bu  usulda  halqani  asosiy  ipning 
ostiga qo`yiladi. Halqani asosiy ipning old tomoniga bukib, ipning uch 
tomonlarini halqadan o`tkazib tortiladi. 
Uchinchi  usul  (2.45-chizma,  d):  asosiy  ip  ko`rinmasligi  uchun 
birinchi  navbatda  2.45-chizma,  b  da  ko`rsatilganidek  mahkamlanadi, 
so`ngra  har  bir  ipning  uchi  o`zining  tomonida  yana  bir  bor 
mahkamlanadi. 
Ishchi iplar asosiy ipga mahkamlanganda iplarning 4 ta uchi hosil 
bo`ladi.  Bu  iplarni  chapdan  o`ng  tomonga  sanalganda,  1  va  4  iplar-
ishchi,  2  va  3  iplar  -  asosiy  iplar  bo`ladi.  Demak,  to`qish  jarayonida 
asosiy  ipning  ikki  turi  bilan  ishlanadi,  ya‘ni  to`qish  iplarini 
mahkamlash  uchun  ishlatiladigan  asosiy  (gorizontal)  va  to`qish 
jarayonida tortilib turadigan asosiy (vertikal) iplarga ajratish mumkin. 
Bu holatni yaxshilab bilib olish zarur (2.46-chizma). 
Tugunchalarni  hosil  qilish.  Tugunchali  to`qishning  quyidagi 
xillari 
keng 
tarqalgandir: 
to`qimachilik, 
tikuvchilik, 
galstuk 
tugunchasi,  dengizchilar  tugunchalari.  Ularning  har  biri  o`ziga  xos 
vazifani bajaradi. 
To`qimalar  iplari  ulanish  joylarini  yaxshilab  qaralganda  ular 
halqa  va  tugunlar  yordamida  hosil  qilinganligini  ko`rish  mumkin. 
Halqa  va  tugunchalarni  ma‘lum  ketma-ketlikda  bajarib  makrame 
texnikasida  bezaklar  yaratiladi.  Tugunchani  ikki  ipni  o`zaro  bir-biri 
bilan  to`qish  yordamida  hosil  qilinadi.  Tugunchalarning  oddiy  va 
ikkilangan turlari bo`lib, oddiy tugunchalarda iplar faqat bir marotaba, 
ikkilangan tugunchalarda esa ikki marotaba to`qiladi. 
Tekis  tuguncha.  Tekis  tugunchani  to`rtta  ipdan  hosil  qilinadi, 
ulardan  o`rtadagi  ikkita  asosiy  (vertikal)  ip  qimirlatilmaydi,  shuning 
uchun  ularni  ishlashda  qulay  bo`lishi  uchun  buyum  uzunligiga 
qo`shimcha 5-6 sm qilib kesib olinadi. 
 

Download 9,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish