Техник ижодкорлик ва дизайн фанининг назарий (лекция) машғулотлари мазмуни

Proshivka
– ikki tomoni ham tekis bo`lgan har xil enli to`r. 
Motiv
– doira, kvadrat va boshqa shakldagi to`r qo`yma.
Donali buyumlar – 
to`r yoqalar, yenglar, bluzkalar, manjetlar va 
hokazo. 
O`rilgan to`rlar 
- oqartirilgan yoki xom paxta, yoki zig`ir tolali 
kalava ipdan maxsus yog`och moslama bilan tayyorlanadi. Bunday 
to`rlarni tayyorlash uchun sintetik va metall iplar ham ishlatiladi. 
To`rlarni qo`lda o`rish badiiy hunarmandchilik tarmoqlaridan biri 
hisoblanadi. Vologda, Elestk, Kirov, Ryazan to`rlari o`ziga xos 
naqshlari va o`rilish uslubi bilan shuhrat qozongan. Masalan, vologda 
to`rlari gullarining kengligi, zich konturi ichiga soch o`rimi shaklidagi 
gul tushirilganligi bilan ajralib turadi. Bunday to`rlarning gullari 
shamol tabiatining o`zidan olingan, ya‘ni archa, qor uchqunlarining 
shakllari va hokazoni aks ettiradi. Elenst to`rlari mayinligi, yengilligi, 
jim-jimadorligi bilan ajralib turadi, ularda asosan o`rgimchak, 
qo`ng`izchalar, guldastalar va hokazolar tasvirlari aks ettiriladi. 
To`r o`rish jarayoni sermashaqqat va mayda ish. Maxsus momiq 
yostiqcha ustiga ma‘lum tartibda to`g`nog`ichlar qadab chiqiladi. Iplar 
uzun dastali yog`och g`altaklarga o`raladi. Shu g`altaklar yordamida 
to`g`nag`ichlar atrofida har xil gullar hosil qilinadi. Bajarish 
texnikasiga qarab, qo`lda o`riladigan sonli, qadami ilashtirma xillarga 
bo`linadi. 
Sonli to`rlar takrorlanib keladigan oddiy rasmlardan iborat bo`lib, 
bunda aniq sanab olingan iplarni ma‘lum tartibda o`rib chiqiladi. 
Qadama 
to`rlar 
qog`ozga 
chizib 
olingan 
va 
yostiqchaga 
to`g`nag`ichlar bilan qadalgan gul bo`yicha o`riladi. Ilashtirma to`rlar 
uzun dastali alohida-alohida yog`och g`altaklar bilan hosil qilingan 
to`rlardan iborat. Bu to`rlar bir-biriga ilgaklar yordamida hosil 
qilingan siyrak to`r yordamida hosil qilingan hamda siyrak to`r 
yordamida ilashtiriladi. 

---

~ 195 ~