Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Tarmoq menegeri appleti. 
Fedora OT da tarmoq menegeri appleti 
ishchi oynaning panelida o'ng yuqori qismida joylashgan bo'ladi (5.2-rasm). 
5.2-rasm. 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
81 
Tarmoq menegeri appletini ustiga ikki marta bosish orqali tarmoq menegeri 
menyu oynasi ochiladi, ushbu menyuda tarmoqni yoki simsiz tarmoqni 
yoqib/o'chirib qo'yish mumkin. 
Tarmoq menegeri appletini menyusidagi 
edit connection 
oynasini 
tanlab ikki marta bosish orqali 
the network connections window 
oynasi 
ochiladi (5.3-rasm). Alternativ tarzda terminal oynasida 
nm-connection-
editor
komandasini terish ochmoqchi bo'lgan oynamizni chaqirib olishimiz 
mumkin. 
5.3-rasm. 
Tarmoqqa ulanish oynasida simli, simsiz va boshqa tarmoq ulanishlarni 
sozlash imkoniyatini beruvchi ilova mavjud. 
Tizim yangi tarmoq qurilmasini indentifikatsiya qlib, sozlashlarni amalga 
oshirgandan keyin, ushbu oynada tarmoqning sozlanmalarini o'zgartirish mumkin 
bo'ladi. O'zimizning tarmoq qurilmamizni sozlanmalarini o'zgartirish uchun 
edit 
oynasini belgilaymiz (4-rasm). 
nm-connection-editor 
komandasi 
edit 
oynasini 
ochib beradi. IPv4 sozlanma oynasida DHCP orqali avtanom tarzda IP sozlash 
yoki o'zimiz tomondan ma'lum bor oralqidagi IP addres sozlanmalarni amalga 
oshirgan holda ulanishni tanlash mumkin .

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
82 
5.4-rasm. 
 
 
5.2. NFS fayl tizimi. 
 
16
NFS (Network file system) - tarmoq fayl tizimi protokoli Sun 
Microsystems tomonidan yaratilgan Unix ning standart protokoli bo'lib, 
serverlarning klient tomonidan belgilangan ma'lumotlarni taqsimlashga qaratilgan. 
NFS tizmi Unix, Dos, Windows, VMS, Linux va boshqa bir qator tizimlarda 
ishlaydi. 
Fayllarning 
fizik 
jihatdan 
qayerda 
joylashgani 
NFS 
ning 
foydalanuvchisiga hech qanday ta'sir qilmaydi. Quyida NFS tizimida, klient va 
server o'rtasida potok almashish jarayoni keltirilgan (5.5-rasm). 
16
A Practical Guide to Fedora and Red Hat Enterprise Linux, fifth edition, Mark G. Sobell, 
U.S. Corporate and Government Sales, pages 727-741. 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR