Tayyorladi: Turg’unova Mukarram

Tayyorladi: Turg’unova Mukarram

• Filologiya va tillarni o’qitish o’zbek tili 3-kurs 301-guruh

Terminologiya Hozirgi o‘zbek adabiy tili qurilishida terminologiya alohidah o‘rin va mavqega egaligi bilan ajralib turadi. Terminologiyaning til lug‘at tarkibidagi roli haqida ikki dunyoqarash mavjud. Birinchi g‘oyaga ko‘ra, terminologiya adabiy til leksikasining mustaqil qatlami tarzida e’tirof etilsa, ikkinchi ta’limotga muvofiq u adabiy til so‘z boyligi tarkibidan ajratiladi, “alohida turuvchi” obekt tarzida baholanadi va nutqning turlari (sheva, jargon, jonli so‘zlashuv)ga tenglashtiriladi.

Termin so‘zi

Termin so‘zini turlicha tushunish mavjud. Chunonchi,

mantiqshunos(logik)lar uchun termin-aniq obektga tegishli tavsif (yoki

tavsiflar) yig‘indisini nazarda tutuvchi va unda tatbiq etiluvchi so‘z

• hisoblanadi. Har qanday tildagi istalgan so‘z termin bo‘lishi mumkin.

Uygʻur

zoonimlar

Tarixiy qadimiyligi bir necha yuz yillar bilan o‘lchanuvchi

zoologik terminologiya ham hozirgi kunlarga qadar ma’lum sondagi

so‘zlarni tizimida asrab qolishga muvaffaq bo‘lgan. Sinchkovlik bilan

qilingan tahlilga muvofiq XI-XIV asr eski turkiy til yozma obidalari tilida

qo‘llangan 432 ta zoonimning 365 tasi asl turkcha, 33 tasi forscha-tojikcha,

26 tasi arabcha, 5 tasi mo‘g‘ulcha, 3 tasi esa hind-yevropacha ekanligi

• aniqlangan.

Biz tomondan o‘z vaqtida eski turkiy til va eski o‘zbek adabiy tilida

qo‘llanishda bo‘lgan ijtimoiy-siyosiy va sotsial-iqtisodiy terminlarni

qiyosiy-statistik tahlili amalga oshirilgan edi. Tahlil XI-XIV asr turkiy

obidalar tilida qayd etilgan 700 ta ijtimoiy-siyosiy va sotsial-iqtisodiy

terminlardan 645 tasi o‘zbek adabiyoti klassiklari asarlari tilida deyarli

fonetik va semantik o‘zgarishlarsiz qo‘llanishda davom etganini ko‘rsatgan

edi.

Eʼtiboringiz uchun rahmat

Eʼtiboringiz uchun rahmat