Таянч сўзлар: хўжалик ҳисоби, ўлчов турлари, хўжалик ҳисоби турлари, ҳисоб вазифалари, олдига қўйилган талаблар

7.Бухгалтерия балансининг турлари.
Таянч сўзлар: баланс сўзининг маъноси, баланс бўлимлари, баланс моддалари, баланс турлари.

«Balans» so'zi

lotincha bo'lib, uning aynan tarjimasi «bis»-ikki karra va “lans” tarozi
pallasi, ya'ni tarozi ikkita pallasining tengligi degan ma'noni,
muvozanat tenglik rarnzini bildiradi.
Buxgalteriya balansi aktivida mablag’lar quyidagi bo’limlar bo’yicha guruhlangan.

1-bo’lim. Uzoq muddatli aktivlar;

2-bo’lim. Aylanma aktivlar.

Balans passivida mablag’lar manbalari quyidagi bo’limlar bo’yicha guruhlangan:

1-bo’lim. O’z mablag’lari manbalari;

2-bo’lim. Majburiyatlar.

Aktiv va passivning xar bir elementi mablag’lar turi yoki ularning manbai balans moddasi deb ataladi. Aktivda, masalan, quyidagi moddalar keltiriladi: «Asosiy vositalar», «Тugallanmagan ishlab chiqarish», «Тayyor mahsulot», «Hisob-kitob schyoti» va boshqalar; passivda «Ustav kapitali (fondi)», «Hisobot yilining taqsimlanmagan foydasi, «Bank kreditlari», «Mol yetkazib beruvchilardan qarzlar» va boshqa moddalar.
Tuzish manbalariga ko'ra balanslar inventar, daftar va bosh
balanslarga bo'linadi. Axborotlar hajrni bo 'yicha balanslar yakka, Ylg rna va
urnurnlashtirilgan (konsolidatsiyalangan) balanslarga bo'linadi. Tuzish vaqli bo 'yicha balanslar dastlabki, joriy, sanatsiyalanuvchi,
tugatish, bo 'lin ish va birlashtirish balanslariga bo'linadi
Huquqiy maqomi bO'yicha buxgalteriya balanslari quyidagicha:
~ yuridik shaxslar balansi;
~ alohida bo 'linmalar balanslari.
Taqdim etish davri bo 'yicha quyidagi balans turlari mavjud: kirish
balansi, davriy balans va yakuniy balans.
Yuridik shaxsni qayta tashkil etish qoidalaridan keIib chiqqan
holda buxgalteriya balanslari kirish, bo 'finish, birlashtirish va tugatish
balanslariga bo'Iinadi.
Korxona moliyaviy ahvolining yomonlashishiga qarab tugatish
balanslari quyidagi ko'rinishlarda tuziladi:
~ kirish tugatish balansi;
~ oraliq tugatish balansi;
~ yakuniy tugatish balansi.
Tuzilish shak/i bo'yicha buxgalteriya balanslari bir tomonlama
(vertikal) va ikki tomonlama (gorizontal) balanslarga bo'linadi. Soflik darajasiga ko'ra balanslar brutto-balans va netto-balans-larga bo'linadi. Faoliyat turi bo 'yicha balanslar asosiy va asosiy bo'lmagan faoliyat balanslariga bo'linadi. Tuzish usuli bO'yicha buxgalteriya balanslari oborot (oborot-qoldiq). oddiy shakldagi va shaxmat shaklidagi balanslarga bo'linadi.
8.Узоқ муддатли активларнинг таркиби.