Tayanch iboralar: Elektrkimyo, kimyoviy elektr energiyalar, elektrolitlar, elektroliz, elektrokimyoviy ekvivalent, katod, anod, elektrolizyor, elektrolitik rafinatsiyalaydi. Elektroliz to‘g‘risidagi asosiy ma’lumotlar



Download 1,02 Mb.
bet4/6
Sana04.06.2022
Hajmi1,02 Mb.
#634986
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
1424109165 60089

Alyuminiy ishlab chiqarish
Alyuminiy xalq xo‘jaligida keng qo‘llaniladigan, aviatsiyada «qanotli metall» deb nom olgan yengil (ρ═1,7—3,0 гғсм3) metalldir. U mustahkam, korroziyaga chidamli, elektr o‘tkazuvchanligi yuqori. Uning boshqa metallar bilan qotishmalari keng tarqalgan. Masalan, 12—14% Si tutgan qotishma silumin, 3—5% Si, 1% Mg, Mp, 1% gacha Cr, Si, Zn tutgan qotishma dyuralyumin deyiladi va samolyotsozlik, avtomobil qurilish transporti, elektrotexnika va kimyo sanoatida ishlatiladi.
Alyuminiy ishlab chiqarish uchun xomashyo sifatida alyuminiy tutgan minerallar olinadi. Bularga boksitlar, nefelinlar, alunitlar va kaolin rudalari kiradi. Nefelin rudalari katta ahamiyatga ega (Na,K)2O∙Al2O3∙2SiO2, tarkibida 30-45% А12О3, 40-45% SiO2, 12-15% Na2O, 5-7% К2О mavjud.
O‘zbekistonda boksitlar Qizilqum, Nurota va Janubiy Farg‘onada, alunitlar Angren kaolin—ko‘mir konida joylashgan. Rudali xomashyolardan toza А12Оз ajratib olinadi. Boksitlar 40—67% А12О3 tutadi, va uni ajratib olish uchun 3 guruh usullar mavjud: ishqoriy, kislotali, termik. Bulardan eng keng tarqalgan ishqoriy usul. Bu usulning ho‘l va quruq turlari mavjud. Ho‘l usulda maydalangan ruda natriy ishqorining suvli eritmasi bilan ishlanadi.
Al(OH)3QNaOH═NaA1О2Q2H2О
Hosil bo‘lgan natriy alyuminat gidrolizlanadi.
NaA1О2Q2H2О═NaOHQAl(ОН)3
Hosil bo‘lgan А1(ОН)3 cho‘kmasi 1200°С haroratda qizdiriladi va toza А12О3 hosil bo‘ladi.
2А1(ОН)3→А12О3QЗН2О
Qypyq usulda esa ruda soda bilan qizdiriladi va bunda natriy alyuminat СО2 gazi bilan ishlanadi.
NaAlO2QCO2Q3H2O═Al(OH)3QNa2CO3
А1(ОН)3 suvsizlanib А12О3 hosil qiladi. Kislotali usullar СО2 miqdori ko‘p bo‘lgan rudalaridan А12О3 ajratib olish uchun qo‘llanadi. Bunda rudaga mineral kislotalarning eritmalari ta’sir ettiriladi. Kislotalar sifatida sulfat, sulfit, xlorid, nitrat kislotalar olinadi.

Download 1,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish