Tayanch ibora va atamalar

Antropogen omillar
Tabiatdagi o`simliklar qoplamiga qadim zamonlardan buyon inson u yoki bu darajada ta`sir etib kelmokda. Inson o`simliklar qoplamiga ekologik omil sifatida ongli va ongsiz ta`sir etib keladi. Yerda hayot paydo bo`lgandan buyon insonning biosferadagi ta`siri shunchalik ko`payib ketdiki, hozirgi vaqtda inson ta`siriga uchramagan jamoani topish juda qiyin. Yer yuzida yashayotgan kishilarning ehtiyoji va unga bo`lgan talabini qondirish muammosini o`ylasak, inson tabiatga juda katta ta`sir etuvchi omil ekanligini bilamiz.
Inson tabiatga, jumladan o`simliklar qoplamiga ma`lum maqsad bilan ta`sir ko`rsatadi. Natijada juda katta ijobiy o`zgarishlar qiladi. Ko`plab madaniy o`simliklar yetishtiradi, ko`plab turlarni iqlimlashtiradi, serhosil, issiq va sovuqqa chidamli, manzarali navlar yaratadi. Insonning barcha maqsadlar yo`lida qilgan ishlari doimiy ravishda o`simliklar olamida ijobiy o`zgarishlarga olib kelavermaydi. Insonning yoqilg`iga bo`lgan ehtiyojini qondirish uchun, uy-joy, turli xil imoratlar qurish uchun qilgan harakatlari natijasida O`zbekiston sharoitida ko`plab archazor va pistazorlar yo`q qilib yuborilgan. XX asrning boshlarida Hisor va Turkiston tog`laridagi archazorlar «ishbilarmonlar» ning «tashabbusi» bilan Germaniyaga, Amerikaga, Chexiyaga qalam ishlab chiqarish sanoatini yuritish maqsadida sotilgan. Natijada birgina Zomin tog`laridagi minglab gektar archazorlar kesilib ketgan yoki temir yo`llardagi teplovozlarni yuritish uchun Zarafshon, Qashqadaryo, Katta Ura daryolaridan tog`ning qanchalab archalari kesib oqizilgan. Tabiatga, o`simliklar qoplamiga insonning bunday salbiy ta`sirlarni ko`plab misol tariqasida keltirish mumkin. Insoniyat o`zining o`tgan ikki ming yillik faoliyati davomida yer yuzasidagi yuz minglab gektar o`rmonlarni yo`q qilib yuborgan. Cho`llarning o`zlashtirish natijasida Mirzacho`l, Qarshi cho`llarining tabiiy o`simliklar qoplami keskin o`zgarib ketgan. Bularning hammasi ongsiz ta`sir natijasida yuzaga kelgandir. O`simliklar qoplamini o`zgartirish, florani boyitish maqsadida ko`plab ongli ijobiy ishlar bajarilmoqda.