Tatu samarqand filiali

5-laboratoriya ishi

 

Mavzu:Tyuring mashinasi tushunchasi 

Ishdan  maqsad

:  Ushbu  laboratoriya  ishining  maqsadi  talabalar  qanday 

tyuring  mashinasi    va    ishlashni    o’rganishlari    kerak.    Shu    asosda    tyuring 

mashinasida dasturlar tuzishni o’zlashtirishlari kerak.  

Qo’yilgan  masala:

  Talabalar  topshiriq  variantiga  mos  masalani tyuring 

mashinasi  qoidalari  yordamida  yechish  dasturini  yaratish  ko’nikmasiga  ega 

bo’lishlari kerak.  

Ish tartibi:  



 

Tajriba ishi nazariy ma’lumotlarini o’rganish;  



 

Berilgan topshiriqniтп algoritmini ishlab chiqish;  



 

Tyuring mashinasi uchun belgilahslarni kiritish;  



 

Natijalarni tekshirish;  



 

Hisobotni tayyorlash va topshirish.  

 

5.1.Tyuring mashinasi tushunchasi 

Tyuring mashinasi ikkita asosiy qismdan iborat: lenta va avtomatdan.  

 

Lenta  ma’lumotni  saqlashda  foydalaniladi.  Uning  uzunligi  cheksiz  va 

katachalarga  bo’lingan.  Katakchalar  nomerlanmagan.  Katakka  istalgan  belgi 

yoizhs yoki avval yozilgan belgini o’cjirib tashlash mumkin. Bo’sh katakni L harfi 

bilan belgilash kiritib olamiz.  

Avtomat  bu  tyuring  mashinasining  aktiv  qismi  sanaladi.  Har  bir  vaqt 

momentida bitta katakka suriladi va katakning qiymatini (tarkibini, ichini) ko’radi. 

Qaralayotgan  katak  va  uning  tarkibidagi  belgi  (simvol)  qaralayotgan  belgi  deb 

ataladi.  Lekin  qo’shni  kataklarning  tarkibini  bir  vaqtni  o’zida  ko’ra  olmaydi.  Har 

bir vaqt momentida avtomat o’zining bitta holatida bo’ladi.  

Bilgilash kiritamiz: S- qaralayotgan belgi, q- avtomatning joriy holati. Uning 

konfiguratsiyasi quyidagicha bo’ladi:   

 Avtomat 3 ta elementar amalni bajarishi mumkin:  

1) Qaralayotgan katakka yangi belgi yoizsh; 

---

2)  Chap  yoki o’ng tomonga qarab harakatlanish  (Bunda  avtomat bir nechta 

katakni sakrab o’ta olmaydi);  

3) Yangi holatga o’tish; 

Avtomat yuqorida kop’rib o’tilgan amallardan boshqa amalni bajara olmaydi.