Tatu samarqand filiali

Tumanli hisoblash. 
Tumanli hisoblash – bulutli ma'lumotlar markazlari 
(Data Center) va odatda IoT ning bir qismi bo'lgan sensorlar va qurilmalar o'rtasida 
oraliq bo'lgan taqsimlangan hisoblash tushunchasi. Ushbu tarmoq usuli IoT 
dasturlari va bulutli tizimlarning mavjud muammolarini hal qilish kerak edi. 

---

12 
4-rasm. Tumanli hisoblash arxitekturasi 
Tumanli hisoblashning asosiy afzalliklari:
– Kechikishning pastligi. Tumanli hisoblash geografik jihatdan oxirgi 
foydalanuvchiga yaqinroq bo'lib, so'rovlarga javoblarning kam kutilishini 
ta'minlaydi. 
– Tarmoq o‘tkazuvchanlik qobiliyati bo‘yicha muammolarning yo'qligi. 
Ma'lumotlar turli nuqtalarda to'planadi, shuning uchun uni bitta kanal orqali 
markaziy serverga yuborishning hojati yo'q va shunga mos ravishda an'anaviy 
bulutli texnologiyalar talab qiladigan aniqlik bilan kanalning o'tkazish qobiliyatini 
ta’minlash shart emas. 
– Xavfsizlikning yuqori darajasi. Tumanli hisoblashda ma'lumotlar 
taqsimlangan hisoblanadi: ular murakkab taqsimlangan tizimda ko'p sonli 
tugunlarda ishlov beriladi. Ma'lumotlarning ushbu taqsimlanishi sizga ushbu 
tarmoqning mavjudligini (доступность) oshirishga va bitta tugun ishlamay 
qolganda yo'qolgan ma'lumotlarning miqdorini kamaytirishga imkon beradi. Kichik 
tugun o'lchamlari qo'shimcha ravishda mahalliy zaxiralash hajmini kamaytirishga 
imkon beradi, bu xizmatlarning umumiy narxiga ijobiy ta'sir qiladi. Shuningdek, 
ularni uzoq masofalarga yuborishning hojati yo'q, bu jarayonlarda ma’lumotni 
ushlab qolish yoki ma'lumotlarni yo'qotish xavfini kamaytiradi. 
– Energiya samaradorligi: tarmoq tarkibiga kiradigan qurilmalarda 
taqsimlangan yuklama ularning amortizatsiya vaqtini oshirishga imkon beradi. 
– Masshtablilik. IoT tarmog'ida ayniqsa keng qo'llaniladigan tumanli 
hisoblashning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olsak, tarmoqqa kiritilgan 
qurilmalar soni doimiy ravishda o'sib bormoqda, deyish mumkin. Tarmoqning 
chetiga yaqinroq ma'lumotlarni qayta ishlash markaziy serverlarga yuklamani 
kamaytiradi va shu bilan tizimlarning masshtabini o‘zgartirishni osonlashtiradi. 
Ushbu "modulli" tuzilma xizmat ko'rsatuvchi provayderlarga markaziy 

---

13 
infratuzilmani sezilarli darajada investitsiya qilmasdan mijozlar bazasini 
kengaytirishga imkon beradi. 
Bulutli va tumanli hisoblashni taqqoslash: 
1-jadval. Bulutli hisoblash va tumanli hisoblash