Tasviriy sa’nati

a) b) v) g) d) e)
1.28-shakl



Trubali birikmalar

Trubalar bir-biri bilan mufta, ugolnik, troynik, krestovina va shu kabi biriktiruvchi detallar yordamida biriktiriladi. Bu detallarga ichki silindrik truba rezba ochilgan bo‘ladi (1.29-shakl).

Ikki trubani biriktirish uchun ularning uchlariga tashqi rezba (1.29,a-shakl) o‘yiladi. Trubalardan birining uchiga kontrgayka va mufta burab kiritiladi (1.29,b,v-shakl). So‘ngra muftani ozroq bo‘shatib, ikkinchi trubaning uchiga burab qotiriladi. Mufta va kontrgayka orasiga truba ichidan oquvchi gaz, suyuqlik yoki bug‘ning chiqib ketishidan saqlaydigan tiqin prokladka o‘raladi va kontrgayka qotiriladi (1.29,g,d-shakl).
1.30,a-shaklda ugolnik va 1.30,b-shaklda troynik yordamida biriktirilgan trubali birikma chizmasi tasvirlangan.


Kontragayka

To’g‘ri mufta

Gaz quvqrlari


1.29-shakl

a)
b)

1.30-shakl

Shlisali birikmalar

Ushbu birikmalar tishli g‘ildirak bilan valning aylanish momenti kuchliroq bo‘lgan hollarda ishlatiladi. Buning uchun val bo‘ylab tish o‘yiladi (1.31,a-shakl). G‘ildirak teshigiga esa ularga mos ariqchalar ochiladi (12,14,b-shakl).
1.31,v-shaklda shlisali birikmaning chizmasi keltirilgan. Ish chizmalarida shlisali val, teshigi va ularning birikmasi shartli tasvirlanadi.
1.31,g,d,e-shaklda shlisali birikmalarda qo‘llaniladigan tishlarning turli profillari ko‘rsatilgan.

a) b)


v)


g) d) e)
1.31-shakl
Shponkali birikmalar

Aylanma harakatni valdan tishli g‘ildirakka yoki, aksincha, tishli g‘ildirakdan valga uzatish uchun shponkalardan foydalaniladi. Shponkalar ponasimon, prizmasimon, segmentsimon bo‘lishi mumkin. 1.32-shaklda g‘ildirak va valning shponka yordamida birikmasining tasviri berilgan.

Valda uning o‘qi bo‘ylab radiusi shponka segmentining radiusiga teng aylana segmenti ko‘rinishida ariqcha o‘yiladi (,1.32a-shakl).