«tasvir» nashriyot uyi

366-mashq. 
Uyga vazifa. «O‘zbek milliy liboslari» mavzusida matn
tuzing. Unda ishlatilgan asliy va nisbiy sifatlarni izohlang.
T o ð s h i r i q . Berilgan birikma tarkibidagi sifatlarni aniqlang. Si-
fatlarga -roq qo‘shimñhasi va juda, eng singari so‘zlarni qo‘shing. Ular
o‘rtasida qanday ma’no farqlanishi mavjudligini ayting.
  Aqlli bola. Shirin ovqat. Mazali qovun.
BILIB OLING. 
Belgining ortiq yoki kamlik jihatidan
farqlanishi sifat darajalari, ana shunday ma’no ifodalovñhi
shakllar  esa  daraja shakllari deyiladi.
ESDA SAQLANG. 
Sifatning quyidagi to‘rt xil dara-
jasi mavjud: 1) oddiy daraja; 2) qiyosiy daraja; 3) orttir-
ma daraja; 4) ozaytirma daraja.
 
SIFAÒ DARAJALARI

---

146
367-mashq. 
Sifatlarni toðing, ularni asliy va nisbiy sifatlarga ajra-
ting, darajalarini aniqlang.
1. Õalqimiz qadimdan shu zaminga kuñhli mehr, yuksak
madaniyat ila munosabatda bo‘lganlar. (M. Badalov) 2. Kamðir-
ning bu so‘zlarida  ñheksiz mehr, allaqanday nozik iñhki bir
dard bor edi. (O. Yoqubov) 3. Elñhi o‘rnidan turib, yuzlari
ñho‘zinñhoq, ko‘zlari katta, novñhadan kelgan Siðarganizga ta’zim
qildi. (Mirkarim Osim) 4. Kelinga ko‘zimiz tushadi: yumaloq
qið-qizil loladay yuzli, ko‘zlari uñhqunli, yaxshigina, go‘zalgina
qiz. (Oybek) 5. Sadafbibi qoramag‘izdan kelgan, yuzlari yuma-
loq, qosh-ko‘zlari qoð-qora. (O. Yoqubov)
368-mashq. 
Odil Yoqubovning «Ko‘hna dunyo» romanidan olingan
parchani o‘qing, sifatlarni aniqlab, ularga izoh bering.
Beruniy uñhlari jingalak, qalin moshguruñh soqolini tu-
tamlaganiñha o‘yga toldi. Òokñhadagi shamlar shu’lasida uning
bir-biriga tutashgan o‘siq qoshlari, ñho‘zinñhoq, qoramtir yuzi,
ñhambarak qalðoqñhasi tagidan bo‘rtib ñhiqqan do‘ng ðeshona-
si, uzun qiyg‘ir burni — butun qiyofasi qandaydir juda shid-
datli ko‘rinar, zotan, dong‘i ketgan allomalardan ko‘ra suronli
janglarda toblangan lashkarboshiga o‘xshab ketardi. (O. Yoqubov)
369-mashq. 
Sifatlarni aniqlab, ularga -roq qo‘shimñhasini, juda,
eng, g‘oyatda so‘zlarini qo‘shing, ularning gað ma’nosiga qanday ta’sir
etayotganini aniqlang.
Bobur temuriylar sulolasining so‘nggi yirik vakili edi. U
tadbirkor va jasur lashkarboshi, dono va adolatli hokim, fozil
va o‘qimishli inson, ajoyib lirik shoir, ilmning turli sohalaridan
yaxshigina xabardor bo‘lgan yetuk olim edi. Uning «Boburnoma»
asari  haligañha Sharqdagi voqeot janrining beqiyos namunasi
bo‘lib kelmoqda. (F. Sulaymonova)
1. Oddiy darajadagi sifatlarga misollar ayting.
2. Qiyosiy darajadagi sifatlar qanday yasaladi?
3. Orttirma darajadagi sifatlarga misollar keltiring.