Tasseming bu modda bilan olib bor"" I eksperimental ishiari natijalari

4.  Yakuniy xulosalar
Yuqorida keltirilgan tarixiy-tahliliy  materiallar asosida quyidagi 
xulosalarga kelamiz:
1.  G'zbekiston  kimyo  fani  va  sanoati  o 'z  tarixiga  ega  bo'Iib, 
uning 
rivojida 
oliy 
ta'lirn 
muassasaiari 
yetakchi 
olimlari, 
tadqiqotchilari  va  kimyo  ta'limi  pedagoglarining  ham  o 'z   tarixiy 
o'm i va ahamiyati bor.
2.  Yurtimiz  o'quvchilarini  kimyo  sohasiga  qiziqtirish  va  kasbiy 
yo'naltirish bugungi kun kimyo ta'limining dolzarb masalalaridan  bin 
bo'Iib,  bu  vazifani  bajarishda  jahon  tanigan,  mashhur  kimyogar- 
olimlarimizning ilmiy yo’nalishi  va maktabiga ega bo’lgan akademik- 
larimiz borligi  bilan faxrlanishimiz miUiy g’ururirniz asosi bo’iib, ular 
yo'lini o'rganish vatarg’ib qilish muhim rol o'ynaydi.
3.  O'quvchi-yoshlarimiz  qadim  ajdodlarimizning  kimyo  fani 
shakllanishi  va  rivojiga  salmoqli  hissa  qo'shganliklarini  va  bugungi 
kunda ham  jahon  tanigan  о i i m~ ki my о ga riari m i z, 
o
'
z
  ilmiy yo'nalishi 
va 
maktabiga 
ega 
bo'lgan 
akademiklarimiz 
borligi 
bilan 
faxrlanishimiz  milliy  g’ururlanishga asos  bo'ladi  va  ustoz-muallimlar 
tomonidan  kimyo  darslarida  mavzu  doirasida  doimo  eslatib  o'tilishi 
lozirn.
4.  Bilim  olishni  istagan  har  bir  o'quvchi-talaba  o 'z  sevimli  fani 
doirasida  mavjud  darsliklar  va  o'quv  qo'llanmalari,  ilmiy-uslubiy 
adabiyotlaj- va  internet  axborot  resurslariBan  foydalanishni  o'rganishi 
lozim.  Ushbu  vazifani  bajarishda  sizga  yordam  tariqasida  darslik 
oxirida 
kimyo  fani  tarixiga  oid  turli  adabiyotlar  va  axborotlar 
manbalaiidan mustaqi!  ishlashda foydalanish tavsiya etiladi.
5. 
Zamonaviy  kimyo  sanoatida  faoliyat  ko'rsatishni  istagan 
o'quvchilarimiz  kimyoviy  texnologiyalaming  nazariy  asoslarini 
chuqur  o'zlashtirishi,  korxonalar  texnologik  liniyalarini  va  asbob- 
uskuna  jihozlaridan  samaraii  foydalanishni  o'rganishlari  ulaming 
malakali mutaxassis sifatida shakllanishini  ta'minlaydi.
6
. 
Kimyo 
texnologiyasi 
mutaxassislari 
o'quv 
rejasida 
“O'zkimyosanoat” DAJ eng yangi  kimyoviy  jihozlari, texnologiyalar 
va  boshqaruv  samaradorligi  yuqori  korxonalarda 
6
  oy  (2  marta  3 
oydan) 
muddatgacha 
ishlab  chiqarish  amaliyotini  o'tishlari  va 
rnaiakaviy  bitiruv  ishlari  (magistrlik  dissertsaiyalari)ni  imkon  qadar 
yetakchi korxonalarida bajarishlarini  belgilash maqsadga muvofiq.
558

---

FOYDALANILGAN  ADABIYOTLAR VA AXBOROT 
MANBALARI
1. Rasmiy axborotlar
1.  Karimov  LA.  “Mamiakatimizni  modemizatsiva  qilish  va  kuchli 
fuqarolik  jamiyati  barpo etish -  ustuvor maqsadimizdir” // 
O'zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisi  Qonunchilik palatasi va Senatining  2010 yil 27 
yanvardagi  ko'shma majlisidagi ma'ruzasi materiallari.
2.
  Karimov  I.A.  “O'zbekiston  Respublikasining  2011  yilda  ijtimoiy- 
iqtisodiy  rivojlanish  ko'rsatkichlari” 
// 
O'zb.  Resp. 
Oliy  Majlisi 
Qonunchilik  palatasi  va  Senatining  2012  yil  19  yanvardagi  ko'shma 
majlisidagi ma'ruza materiailari.
3.  Karimov  I.A.  “O'zbekiston  Respublikasining  2012 yilda ijtimoiy- 
iqtisodiy  rivojlanish  ko'rsatkichlari  va 2013  yil  istiqbol  rejalari”  //  2013 
yi!  18  yanvarda  O'zR  Oliy  Majlisi  Qonunchilik  palatasi  va  Senatining 
ko'shma majlisidagi ma'ruzasi materiallari.
4
.
  “Fan va innovatsion faoliyatni davlat miqyosida qo'Slab-quwatlash 
choralari to'g’risida”  O'zR  VM  1992 yil 21  iyulidagi 337-sonli qarori.
5.  ”06  образовании  Узбекского госконцерна нефтяной и газовой 
промышленности  ” Узбекнефтегаз”.  // Указ  Президента РУз  №  УГТ- 
393 от 3  мая  1992 г.
6
. 
” 0
  мерах  по  совершенствованию  структуры  управления 
химической  промышленности”  .  //  Пост  КМ  Руз  №>.124  от  13  марта 
2001  г.
7.  "Kimyo  sanoati  korxonalarini  boshqaiishni  takomillashtirish  va 
qishioq  xojaligiga  agrokimyo  xizmatlari  ko'rsatishni  yaxshilash 
to'g’risida”.//  O'zR VM 2004 yil 23 yanvardagi 33-sonli qarori.
8
. O'zR VM  Ma'mun Akademiyasi  1000 yilligini nishonlash bo'­
yicha  2004 yil  9 noyabr  532 sonli  va  2005 yil  1  noyabr  240-qarorlari.
9.  “О мерах  по обеспечению своевременной  реализации на пред- 
приятиях ГАК  “Узкимёсаноат” проекта ПРООН”. “Механизм чистого 
развития Киотского  протокола”.  / / Пост. Президента РУз №  ПП-540 
от 25.12.2006 г.
10.  “Kimyo  sanoati  korxonalarini  texnik  va  texnologik  takomil­
lashtirish  2007-2010 yy.  dasturi”  O'zR  Prezidenti  2007 yil  27  iyuldagi 
PQ-667 sonli qarori.
11.  Символ  нашего  экономического  потенциала -   Кунградский 
содовый завод.  // Материалы  поездки Президента РУз  И. Каримова 
17-18 мая  2007 года в Приаралье.
559

---

M U N D A R I J A  
S O ' Z B O S H I  
3
К I R I  SH 
4
I BOB. QADIM GI  DUNYO  AMALIY KIM YOSI 
12
1.1.  Insoniyat taraqqiyotining asosiy bosqichlari. 
12
1
.
2
.  Ibtidoiyjamoa kishilarining kimyoviy bilimlari, 
16
1.3.  Shisha buyumiar  olish  qadimiy  texnologiyalari. 
19
1.4.  Keramika  va chinni  buyumiar tayyorlash. 
21
1.5.  Qadimiy mineral va o'simlik bo'yoqlari. 
25
1.
6
.  Qadimiy kosmetika va xushbo'y moddalar 
26
1.7.  Qadimgi dunyoda tibbiyot va farmatsiya rivoji. 
29
1.8.  Qadimiy vetti metallar  va ulaming  qotishmalari, 
3 1
II BOB, MODBANING HOSIL B O 'LISH I HAQIBAGI
DASTLABKI  TA 'LIM O TLA R  
43
2.1.  Materiya haqidagi dastkbki ta'limotlar. 
43
2.2.  Yunon atomistikasi. 
46
2.3.  Aristotel ta'limoti 
48
2.4 
Alkimyo davri 
50
2.5.  Aleksandriya alkimyosi. 
52
2.6.  Arab  alkimyogarlari yutuqlari.* 
57
2.7.  Yevropada  alkimyo rivoji va yutuqlari. 
71
2.8.  Mineral kislotalar olish -  kimyo rivojining omili 
76
2.9.  Alkimyo  inqirozi sabablari. 
80
III BOB. BUYUK  SHARQ  ALLOMALARI 
85
3.1.  Abu Nasr Forobiy. 
85
3.2.  Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy. 
88
3.3.  Abu  Rayhon Benmiy. 
89
3.4.  Abu  Ali  ibn  Sino. 
96
3.5.  Boshqa allomalar haqida ma'lumotlar. 
104
IV BOB. M ETALLURGIYA,  YATROKIMYO,
PNE VM OKIM Y О 
111
4.1.  Tabiiy fanlaming kimyo fani rivojiga ta'siri. 
111

---

4.2.  Texnik  kimyo.  metallurgiya  va  metallarga  ishlov
berish. 
112
4.3. 
Yatrokimyoning  rivojlanishi. 
123
4.4.  Pnevmokimyoning shakllanishi. 
134
V BOB.  ILMIY KIMYONING VUJUDGA K ELISH I 
139
5.1.  Robert Boy! yangi davr kimyogari. 
139
5.2.  XVII asr eksperimental tabiatshunosligi. 
145
5.3.  Kimyoda flogiston nazariyasining qaror topishi. 
151
5.4.  Flogiston nazariyasinig  inqirozi. 
164
5.5.  Kimyoda o'Ichov ishlarining tantanasi. 
167
VI BOB,