Ta’sir chiziqlari yordamida tayanch reaksiya kuchlarining va ichki zo‘riqishlar (eguvchi moment, ko‘ndalang kuch)ning haqiqiy qiymatlarini aniqlash. Zo‘riqishlar qiymatini ta’sir chiziqlari yordamida aniqlash

Yuk tugunlar orqali uzatilganda ta’sir chiziqlarini qurish
Binokorlikda shunday inshootlar uchraydiki, tashqi yuklar asosiy balkaga bevosita qo‘yilmay, balki boshqa yordamchi balkalar orqali ta’sir etadi ( rasm).
Shakldan ko‘rinib turibdiki, tashqi yuklar yordamchi bo‘ylama balkachalar bo‘ylab harakatlanmoqda. Bunday sistemalarda tashqi yuklar asosiy balkaga tugunlar orqali uzatiladi.
Ko‘ndalang balkaning asosiy balkaga tayangan joyi tugun, ikki qo‘shni tugun oralig‘i panel uzunligi deb ataladi va d harfi bilan belgilanadi (rasm).
Endi tashqi yuk yordamchi balka bo‘ylab harakatlanib, asosiy balkaga tugunlar orqali ta’sir etishini ko‘rib o‘tamiz (rasm).
ifodalangan egrilik birlik kuchning asosiy balka bo‘ylab harakatlanishidan hosil bo‘lgan ta’sir chizig‘i desak, u holda
S=+ bo‘ladi.
Zo‘riqish S ning qiymatini aniqlash uchun tuzilgan bu tenglik to‘g‘ri chiziq tenglamasini ifodalaydi, shu sababli y2 bilan y3 o‘zaro to‘g‘ri chiziq yordamida tutashtiriladi
Demak, yuk asosiy balkaga tugunlar: orqali ta’sir etganda, biror kesimning ta’sir chizig‘ini qurish uchun, avvalo, yordamchi balkalarni e’tiborga olmasdan, balki oddiy balkaning shu kesimi uchun tegishli ta’sir chiziqlari quriladi. Keyin chap va o‘ng tugunlar tegishli to‘g‘ri chiziqlarga proyeksiyalanadi. Topilgan nuqtalar to‘g‘ri chiziq yordamida tutashtiriladi (2.11- rasm, a, b, c).
Bu rasmda akb asosiy balkaning K kesimi uchun qurilgan eguvchi moment ta’sir chizig‘i; adkb yuk tugunlar orqali ta’sir etgan hol uchun eguvchi moment ta’sir chizig‘i (rasm, b); ak2k1b-oddiy balkaning K kesimi uchun qurilgan qirquvchi kuchning ta’sir chizig‘i (rasm, c); adkb-yuk asosiy balkaga tugunlar orqali ta’sir etganda hosil bo‘lgan qirquvchi kuchning ta’sir chizig‘i ( rasm, c)
rasmda konsolli balkaga tashqi yuk tugunlar orqali ta’sir etgan hol uchun M va Q ning ta’sir chiziqlari tasvirlangan. rasm, a da berilgan balka aks etgan; b va v da K1 kesim uchun, g va d da esa K2 kesim uchun M va Q ning ta’sir chiziqlari chizilgan.
Shunday qilib, yuk asosiy balkaga tugunlar orqali uzatilganda, zo‘riqishlarning ta’sir chiziqlari quyidagi tartibda quriladi:
1. Zo‘riqishlarning ta’sir chizig‘i, avvalo, yuk tugunlar orqali uzatilishini e’tiborga olmagan holda asosiy balka uchun quriladi.
2. Kesimning chap va o‘ng qismida joylashgan qo‘shni tugunlar tegishli chiziqlarga proyeksiyalanadi va nuqtalar o‘zaro tutashtiriladi.
Hosil bo‘lgan grafik yuklar asosiy balkaga tugunlar orqali ta’sir etgan hol uchun qurilgan ta’sir chizig‘i bo‘ladi.