Tashqi sarlavha

Funktsiyalar ustasi. Hisoblashlarda nafaqat yig`indidan balki, boshqa funktsiyalardan foydalanish mumkin. Excel dasturi har xil turdagi matematik, statistik, mantiqiy va boshqa turdagi funktsiyalarni o`zida saqlaydi. Foydalanuvchidan faqat ularning argumentlarini kiritish talab qilinadi. Excel da funktsiyalarni ishga tushirish uchun funktsiyalar ustasidan foydalaniladi. Avvalo, funktsiya ishlatilishi kerak bo`lgan formulani yozish kerak bo`lgan katak faollashtirilishi shart. Funktsiyalar ustasini ishga tushirish uchun Стандартная uskunalar panelining [Вставка функции] tugmasini bosish kerak. Yoki Вставка menyusining Функция buyrug`ini ishga tushirish kerak. Natijada ekranda muloqat oyna hosil bo`ladi.

Avval, kerakli bo`lgan funktsiya taaluqli funktsiyalar katigoriyasini oynaning Категория maydonida tanlash kerak. Natijada bu maydon to`g`risida joylashgan Функция maydonida kerakli funktsiyaning nomi tanlanadi, bu birinchi qadam. Agar funktsiyaning nomiga qarab hech narsa tushunilmasa, u holda oynaning quyi qismida tanlangan funktsiya haqida ma’lumotnoma hosil bo`ladi. Kerakli funktsiya tanlanib bo`lingandan keyin [OK] tugmasi bosiladi va ikkinchi qadamga o`tiladi. Funktsiyani kiritishni bekor qilish uchun [Отмена] tugmasi bosiladi.

Funktsiyalar ustasining ikkinchi qadami, funktsiyaga argument berishdan iborat. Buning uchun formulalar palitrasidan foydalaniladi. Bunda bir necha usullardan foydalanish mumkin. Oddiy usuli, hosil bo`lgan maydonlarda kerakli qiymatlar va kataklarning manzillarini kiritish kerak. Argumentlar kiritilgandan keyin yangi argumentni kiritish uchun [Tab] tugmasini yoki sichqoncha ko`rsatkichi keyingi maydonga bosish kerak. Barcha argumentlar kiritilib bo`lingandan keyin [Enter] yoki [OK] tugmasini bosish zarur.

Ikkinchi usuli – funktsiyaning argumentlarni kiritisha shu argumentlar joylashgan kataklarni sichqoncha bilan tanlash orqali kiritish mumkin. Bu kataklarning manzillari formulalar palitrasining joriy maydonda hosil bo`ladi.

Agar palitra halaqit bersa, u holda kiritish maydoning oxirida sichonchani bir marta bosish kerak va u piktogramma shakliga o`tadi. Oynani asl holiga qaytarish uchun yana kiritish maydoning oxiriga sichqonchani yana bir marta bosish etarli. Bir formulada bir necha funktsiyalardan ham foydalanish mumkin.

Excel da quyidagi funktsiyalar katigoriyalaridan foydalanish mumkin:

Matematik funktsiyalar.

PRODUCT(< argumentlar ro`yxati >) – argument qiymatlarining ko`paytmasini hisoblaydi;

SQRT (son) – sonning kvadrat ildizini hisoblaydi;

FACT (son)- argument sifatida berilgan butun songacha bo`lgan natural sonlar ko`paytmasini hisoblaydi;

RAND (tasodifiy son) – 0 va 1 oralig`idagi tasodifiy sonni hioblaydi;

ABS (son) – argument qiymatning modulini hisoblaydi;

LN(son) – sonning natural logarifmini aniqlaydi;

EXP (son) – sonning eksponentasini hisoblaydi;

SIN(son)- sonning sinusini hisoblaydi;

COS(son) - sonning kosinusini hisoblaydi;

TAN(son) – sonning tangensini hisoblaydi;

Statistik funktsiyalar.

AVERAGE()- barcha argumentlar qiymatining o`rta arifmetigini hisoblaydi;

MAX() argumentlar ro`yxatidan eng kattasini topadi;

MIN()- argumentlar ro`yxatidan eng kichigini topadi;

SUM()- barcha argumenlar qiymatining yig`indiini hisoblaydi;

ДИСП()- barcha argumentlar uchun dispersiyasini hisoblaydi;

ДОВЕРИТ(a; b; n); a - ishonchlilik darajasi uchun tanlab olingan qiymat.

b- tanlab olingan tajriba natijasito`plami uchun o`rtacha farqlanish bo`lib, oldindan malum deb faraz qilinadi. n – tanlanmadagi elemenlar soni.

КВАДРОТК()- barcha argumenlar uchun kvadrat farqlanishni aniqlaydi.