Tashqi iqtisodiy faoliyat va raqobat menejmenti



Download 2,59 Mb.
bet98/238
Sana05.01.2022
Hajmi2,59 Mb.
#320439
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   238
Bog'liq
УМК ТИФ ва ракобат менежменти2020

Amaliy mashg‘ulot usuli: Bahs-munozara

Xalqaro savdo nazariyalari. XVI – XIX asrlar davomida buyuk sanoat to‘ntarilishi va yaxlit milliy davlatlarning vujudga kelishi bilan bog‘liq ravishda tashhi savdo operatsiyalar hajmi va nomenklaturasining sezilarli kengayish jarayoni iqtisodchilar oldiga xalqaro iqtisodiy munosabatlarning asosiy ko‘rinishlaridan biri sanalgan xalqaro savdoni nazariy asoslash muammosini qo‘ydi.

Siyosiy iqtisodning asoschilaridan biri shotland professori A. Smit o‘zining “Xalqlar boyligining tabiati va sabablari to‘g‘risidagi tadqiqotlar” deb nomlangan mashxur kitobida mamlakatlar o‘rtasidagi savdoning nazariy modelini yaratishga katta e'tibor berdi, mamlakatlar geografik joylashuvining har- xilligi natijasida u yoki bu tovarlarni ishlab chiqarish xarajatlari bir xil bo‘lmasligi tufayli yuzaga keladigan xalqaro mehnat taqsimoti bu modelning asosini tashkil etadi. Bunda biror mamlakat xorijdan ichki narxga nisbatan past narxda tovar sotib olar ekan, o‘z mamlakatida ma'lum ustunlik natijasida ishlab chiqarish arzon tushadigan tovar tayyorlashni maqsad qiladi. Demak, mamlakatlarning kamroq xarajatlar bilan biror- bir mahsulot ishlab chiqarishga ixtisoslashuvi shu mamlakat uchun qo‘shimcha foyda keltiradi.

D. Rikardoning nisbiy ustunlik nazariyasi.

Ingliz iqtisodchisi D. Rikardo “Siyosiy iqtisod asoslari va soliqqa tortish” asarida A. Smit tamoilini rivojlantirar ekan, mutloq ustunlik yanada umumiyroq modelning xususiy xoli ekanligini ko‘rsatib berdi. Bu model nisbiy ustunlik modeli nomini oldi.

Ma'lumki, har qanday mamlakatning tashqi savdosini miqdoriy va sifat xarakteridagi ko‘rsatkichlar belgilaydi. Xalqaro savdoning asosiy tarkibiy qismi tovarlar eksporti va importi hisoblanadi.

Sanab o‘tilgan tovarlar harakati, kelib chiqashi va belgilangan miqdoriga ko‘ra, quyidagilarni o‘z ichiga oladi.

-hamkor mamlakatlarda amalga oshirilgan, o‘zaro iste'molga mo‘ljallangan oddiy tovarlar olib kirish va olib chiqish:

-uchinchi mamlakatlarga tovarlar reeksport reimporti:

-Ko‘rgazma, yarmarka, salon kabilarda namoyish qilish uchun tovarlarni vaqtincha olib kirish va olib chiqish:

-xom ashyo va yarim fabrikatlarni reeksport- reimport qilish maqsadida uchinchi mamlakatga olib chiqish va qayta ishlash yoki olib chiqilgan mamlakatga qaytadan olib kirish:

-firma ichida tovar va xizmatlarni TMKlarning doirasida ko‘chirilishi (transfert)

Xalqaro savdo: narx belgilash va tashqi savdo balansi. Biror- bir tovarga narx belgilash mexanizmiga bozorda ana shu tovar uchun raqobat muhitining bor- yo‘qligi eng ko‘p ta'sir ko‘rsatadi. Mana shu ko‘rsatkichga asosan quyidagi xalqaro bozor raqobatlarini farqlay olish kerak.

-mukammal (sof) raqobat:

-to‘liq monopoliya:

-monopolistik raqobat:

Jahon narxlarini hisoblashning eng keng tarqalgan usullari, bu to‘liq xarajatlar uslubi va to‘g‘ri xarajatlar usuli sanaladi.


Download 2,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   238




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish