Tashqi iqtisodiy faoliyat va raqobat menejmenti

4-Nazorat uchun savollar:
1.Zamonaviy jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosobatlar?
2.Jahon xo‘jaligi tushunchasi?
3.Uning asosiy sub'ektlari?
4.Xalqaro mehnat taqsimoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar?
5.Jahon xo‘jaligining globallashuvi?
6.O‘zbekiston zamonaviy jahon xo‘jaligi tizimida?
7.Jahon xo‘jaligida mehnat taqsimotini ahamiyati?
8.O‘sib borayotgan bozorlarda global raqobat afzalliklari nimada?
5-MAVZU.JAHON BOZORI VA UNING KON'YUNUKTURASI. JAHON TOVAR BOZORIDA NARXNING SHAKLLANISHI


1.Jahon bozorining kon'yunkturasi.
2.Jahon tovar bozorida narxning shakllanishi.
3.Jahon narxlari va asosiy tashqi savdo narxlarining turlari.

Jahon narxlarini jamiyat uchun ishlab chiqarilgan sifatli tovarning jahon bozoridagi qiymatining puldagi ifodasi bilan aniqlash mumkin.

Agar tovar quyidagi talablarga javob bersa, tovar narxini jahon narxiga tenglashtirish mumkin:
1. Xalqaro savdoda doim yirik-yirik kelishuvning bo‘lishi;
2. Kelishuvlar maxsus emas. Tijoratga oid bo‘lishi lozim;
3. Kelishuvlarni faqat erkin konvertirlanuvchi valyutada tuzish;
4. Kelishuv yo eksport, yoki import kelishuvi bo‘lishi ldozim;
5. Barcha operatsiyalar bozorda erkin tartibda amalga oshirilishi zarur.
Amaliyotda narx darajasiga va dinamikasiga har qanday o‘zgarishlar, chunonchi, ishlab chiqarishda, taqsimlashda, ayirboshlashda va ma'lum bir tovarni iste'mol qilishda yuz bergan hamda ko‘zda tutilgan o‘zgarishlar ta'sir ko‘rsatadi. Jahon narxi turli omillar ta'siri ostida tashkil topadi, bu omillarning eng muhim xillari quyidagilar hisoblanadi:
1. Qiymat va istemol ta'siri;
2. Talab va taklifning nisbati;
3. Valyuta kursi (nominal va real) ta'siri;
4. Yirik xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar va hukumat institutlari ta'siri;
5. Muayyan kelishuvlarni tuzishdagi shartlarning o‘ziga xos tomonlari.