Tasdiqlayman” yobib direktor o’rinbosari N. U. Xoliqova

Giyohvandlik - asr vabosi

Giyohvandlik – kayf beruvchi giyohvand moddalarni yoki sun’iy ravishda tayyorlangan moddani iste’mol qilish, chekish, hidlash, tanaga surtish yoki nina sanchish (in’ektsiya) yo’li bilan qon tomirlarga yuborish bilan ifodalanadi.

Giyohvand moddalarni ayanchli xususiyati shundan iboratki, ularni bir marta tatib ko’rgan shaxs qayta iste’mol qilishga moyil bo’ladi, 2-3 marta iste’mol qilish esa uni giyohvand modda iste’mol etmay turolmaydigan xolatga duchor etadi.

Giyohvand moddalarga afyun, morfin, nasha, kokain, kodein, geroin, gashish va boshqa sun’iy tayyorlanadigan zaharli moddalar kiradi.

Bu moddalarning uzluksiz qabul qilish odamlarda ruhiy va jismoniy o’zgarishlarga olib keladi. Ruhiy o’zgarishlar: uyqusizlik, xotira pasayishi, bosh og’rig’i, asabiylashish va kayfiyatning buzilishi, jahlning tez chiqishi, charchash, fikrning tarqoqligi va boshqa asab tizimidagi o’zgarishlar (o’zi bilan o’zi gaplashadi, alahsiraydi, o’qishga layoqatsiz bo’lib qoladi) kuzatiladi.

Somatik o’zgarishlar: qayt qilish, hazm tizimining buzilishi, nafas qisilishi, yurak bezovtaligi va hokazolar. Xumor paytida mushaklar siqishi tufayli bemor g’ujanak bo’lib qoladi. Suyaklari qaqshab og’riydi. Bu davrda bemorda ruhiy o’zgarishlar kuzatiladi. Moddiy va ma’naviy qashshoqlikka yuz tutib, oxiri ruhiy xastalikka chalinadi. Shuningdek uning farzandlari ham sog’lom bo’lmaydi. Bunday chaqaloqlar aqli zaif, yuragi nosog’lom, nogiron va chala tug’iladi.

Giyohvandlikdan qaytish juda og’ir. Lekin ko’p narsa o’sha bemorning irodasiga bog’liq. Chunki qanchalik og’ir bo’lmasin bu moddalarni iste’mol qilishdan qaytganlar bor. O’zbek xalqida or-nomus, oila sha’ni kuchli. Bundan tashqari, urf-odatlar, milliy qadriyatlar va mahalliychilik uni tashqi muhitini tashkil etadi.