|
O’IBD o’rinbosari
_______ A. G’aybullayev
Guruhlar
|
1-KI
|
2-KI
|
5-AX
|
6-AX
|
Dars o‘tilgan sanasi
|
|
|
|
|
Mavzu: 26 - Xavf-xatar (risklar)ni boshqarish.
O’quv mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi modeli
Vaqt: 80 daqiqa
|
Ta’lim oluvchilar soni _____
|
Mashg’ulot turi
|
Nazariy/Amaliy
|
Mavzu rejasi
|
Risk tushunchasi.
Risklarni bashoratlash.
Risklarni boshqarish.
|
Mashg’ulot maqsadi
|
Axborot servislarini tiklash va barqarorliginin ta’minlash.
|
O’qitish natijasi
|
Ushbu mavzuni o’zlashtirish o’quvchida shaklanadigan asosiy bilim, ko’nikma va kompetensiyalar.
|
Pedogogik vazifalar:
Risk tushunchasi tushintiradi;
Risklarni bashoratlashni o’rgatadi;
Risklarni boshqarishni o’rgatadi.
|
O’quv faoliyati natijalari:
Risk tushunchasi tushinib oladilar;
Risklarni bashoratlashni o’rganadilar;
Risklarni boshqarishni o’rganadilar.
|
O’qitish metodlari
|
Tushuntirish, ko’rsatish, yo’riqnoma berish, amaliy topshiriq berish va boshqalar.
|
O’qitish vositalari
|
Matnlar, yozuv taxtasi, slaydlar, kompyuter, proektor, vidoefilm, namunalar, chizma, interaktiv doska, elektron yo’riqnoma.
|
O’quv faoliyatini tashkil etish shakli
|
Ommaviy, jamoaviy, guruhli, juftlikda, yakka tartibda.
|
O’qitish sharoiti
|
Maxsus texnik vositalar bilan jihozlanganm guruhlarda ishlashga mo’ljallangan o’quv xonasi
|
Qayta aloqaning usul va vositalari
|
Tezkor-so’rov, savol-javob, test, misol va mashqlar, bajarilgan o’quv topshiriqlarini baholash
|
O‘quv mashg’ulotining texnologik xaritasi
Ish bosqichlari va vaqti
|
Faoliyat mazmuni
|
O’qituvchi
|
Ta’lim oluvchi
|
1-bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish (5 daq.)
|
Tashkiliy qism:
1. O’quvchilarni mashg’ulotga tayyorgarligi va davomatini tekshiradi.
|
Mashg’ulotga tayyorlanadilar
|
2-bosqich.
Asosiy
(65 daq.)
|
Tayanch bilimlarni faollashirish:
1. Uyga berilgan vazifani nazorat qiladi hamda o’tilgan mavzu bo’yicha o’quvchilarga savollar beradi, ularni baholaydi.
Maqsad va vazifani belgilanishi:
1. Mashg’ulot nomi, rejasi, maqsad va o’qitish natijalari bilan tanishtiradi;
2. Mustaqil ishlash uchun adabiyotlar bilan tanishtiradi.
3. O’quv mashg’ulotida o’quv ishlarini baholash mezoni va ko’rsatkichlari bilan tanishtiradi(-ilova).
Ta’lim oluvchilar bilimini faollashtirish:
1. Tezkor-so’rov, savol-javob, aqliy xujum, “o’ylang va juftlikda fikr almashing” va boshqa texnikalar orqali bilimlarni faollashtiradi.
Yangi o’quv materiallari bayoni:
1. Nazariy mashg’ulotning rejasi va tuzilishiga muvofiq, o’qitish jarayonini tashkil etish bo’yicha xarakatlar tartibini bayon etadi. Asosiy holatlarni yozdiradi.
2. Slaydlarni Power Point tartibida namoyish va sharxlash bilan mavzu bo’yicha asosiy nazariy holatlarni bayon qiladi(-ilova).
Yangi o’quv materialini mustahkamlash:
1. Mustaxkamlash uchun savollar beradi(-ilova). Jarayon kichik guruhlarda davom etishini ma’lum qiladi;
2. Kichik guruhlarga bo’ladi, kichik guruhda ishlash qoidasi bilan tanishtiradi(-ilova) har bir guruhga topshiriq beradi(-ilova) va baholash mezoni bilan tanishtiradi(-ilova). Ishni bajarish yo’riqnomasini beradi(-ilova).
3. Guruhlarda ishlarni boshlashga ruxsat beradi. Har bir kichik guruh ishtirokchisi vazifasini bajarish tartibini tushunganligini aniqlash maqsadida qayta aloqa o’rnatadi. Bajarish jarayonini kuzatadi, maslahatlar beradi.
4. Ishga ajratilgan vaqt tugaganini ma’lum qiladi, garuhlar taqdimotini tashkil etadi. Guruh a’zolariga diqqat bilan eshitishlarini va savollar berishlarni, shu bilan birga o’zaro bir-birlarini baholashlarini eslatadi. Javoblarni to’ldiradi va qisqacha xulosalar qiladi.
5. Guruhlar ishini o’zaro baholashni o’tkazadi, mavzuning har bir qismi bo’yicha xulosalar qiladi, eng asosiylariga e’tibor qaratadi, berilayotgan ma’lumotlarni daftarga qayd etishlarini eslatadi. Mavzuning kasbiy faoliyatlaridagi ahamiyati bilan bog’lab mavzuni yakunlaydi.
|
Uy vazifasini taqdim etadilar.
Savollarga javob beradilar.
Mavzuni nomi va rejasini yozib oladilar.
Diqqat qiladilar.
Savollarga javob beradilar.
Topshiriqni bajaradilar.
Kichik guruhlarga bo’linadilar.
Kichik guruhda ishlash qoidasi bilan tanishadilar.
Har bir guruh o’z topshiriq varaqlari bo’yicha faoliyatini boshlaydi.
Har bir guruh sardorlari chiqib o’z ishlarini taqdim qilishlarini aytadi.
Berilgan qo’shimcha savollarga javob beradilar.
Guruh ish natijalarini o’zaro baholaydilar.
Ma’lumotlarni daftarga qayd qiladilar.
|
3-bosqich. Yakuniy
(10 daq.)
|
Mashg’ulot yakuni:
1. Faol ishtirok etgan o’quvchilarni javoblarini izohlab, baholaydi.
Uyga vazifani berilishi:
Kelgusi mashg’ulotga vazifa va uni bajarish yuzasidan yo’riqnoma beradi(-ilova).
|
Baholari bilan tanishadilar.
Topshiriqni yozib oladilar.
|
26 – Mavzu: Xavf-xatar (risklar)ni boshqarish.
Reja:
Risk tushunchasi.
Risklarni bashoratlash.
Risklarni boshqarish.
Риск нима?
Риск бу – белгиланган шароитларда таҳдиднинг манбаларга потенциал зарар этказилишини кутиш.
Бундан ташқари, рискни қуйидагича тушуниш мумкин:
Риск бу – ички ёки ташқи мажбуриятлар натижасида таҳдид ёки ҳодисаларни юзага келиши, йўқотилиши ёки бошқа салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлган воқеа.
Риск бу – манбага зарар келтирадиган ички ёки ташқи заифлик таъсирида таҳдид қилиш эҳтимоли.
Риск бу – воқеа содир бўлиши эҳтимоли ва ушбу ҳодисанинг ахборот технологиялари активларига таъсири.
Риск, таҳдид, заифлик ва таъсир ўртасидаги боғланиш қуйидагича:
РИСК = Таҳдид × Заифлик × Таъсир
Ҳодисанинг ахборот активига таъсири бу – активдаги ёки манфаатдор томонлар учун активнинг қийматидаги заифликнинг натижаси. АТ риски қуйидагича кенгайтирилиши мумкин:
РИСК = Таҳдид × Заифлик × Актив қиймати
Риск қуйидаги икки факторнинг мужассамлашганидир:
– зарарли ҳодисани юзага келиш эҳтимоли;
– зарарли ҳодисанинг оқибатлари.
Рискнинг даражалари
Рисклар тизимда кутилаётган таъсирига боғлиқ ҳолда турли сатҳларда гуруҳланади.
Рискларнинг таъсир даражаси активнинг ва таъсир қилган ресурслар қиймати ва зарарнинг жиддийлигига боғлиқ бўлади.
Юқори
Рискларга қарши зудликда чора кўриш зарур;
Рискни етарлиича паст даражагача тушириш учун назоратлаш воситаларини аниқлаш ва ўрнатиш керак.
Ўрта
Зидлик билан чора кўриш талаб этилмасада, қисқа вақтда қарши ҳаракатларни қўллаш зарур;
Рискни етарлиича паст даражагача тушириш учун имкони борича
назоратни амалга ошириш керак.
Қуйи
Риск таъсирини камайтириш учун профилатика чораларини кўриш зарур.
Do'stlaringiz bilan baham: |
