|
ELEKTRON MUROJAATNI ELEKTRON RAQAMLI IMZO ORQALI IMZOLASH TARTIBI
Murojaatni ERI bilan imzolash uchun elektron murojaatni yuborishning soʻngi qadamida «Imzo chekish» tugmasiga bosing.
«Tasdiqlayman»
O’IBD o’rinbosari
_______ A. G’aybullayev
Guruhlar
|
1-KI
|
2-KI
|
5-AX
|
6-AX
|
Dars o‘tilgan sanasi
|
|
|
|
|
Mavzu: 12 - Ma’lumotlarning fizik xavfsizligi.
O’quv mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi modeli
Vaqt: 80 daqiqa
|
Ta’lim oluvchilar soni _____
|
Mashg’ulot turi
|
Nazariy/Amaliy
|
Mavzu rejasi
|
Fizik xavfsizlik tushunchasi.
Axborotlarni fizik xavfsizlik masalalari.
|
Mashg’ulot maqsadi
|
Axborotni fizik xavfsziligi to’g’risida tushuncha olish.
|
O’qitish natijasi
|
Ushbu mavzuni o’zlashtirish o’quvchida shaklanadigan asosiy bilim, ko’nikma va kompetensiyalar.
|
Pedogogik vazifalar:
Fizik xavfsizlik tushunchasini yoritadi;
Axborotlarni fizik xavfsizlik masalalarini tushuntiradi.
|
O’quv faoliyati natijalari:
Fizik xavfsizlik tushunchasini yoritadilar;
Axborotlarni fizik xavfsizlik masalalarini tushuntiradilar.
|
O’qitish metodlari
|
Tushuntirish, ko’rsatish, yo’riqnoma berish, amaliy topshiriq berish va boshqalar.
|
O’qitish vositalari
|
Matnlar, yozuv taxtasi, slaydlar, kompyuter, proektor, vidoefilm, namunalar, chizma, interaktiv doska, elektron yo’riqnoma.
|
O’quv faoliyatini tashkil etish shakli
|
Ommaviy, jamoaviy, guruhli, juftlikda, yakka tartibda.
|
O’qitish sharoiti
|
Maxsus texnik vositalar bilan jihozlanganm guruhlarda ishlashga mo’ljallangan o’quv xonasi
|
Qayta aloqaning usul va vositalari
|
Tezkor-so’rov, savol-javob, test, misol va mashqlar, bajarilgan o’quv topshiriqlarini baholash
|
O‘quv mashg’ulotining texnologik xaritasi
Ish bosqichlari va vaqti
|
Faoliyat mazmuni
|
O’qituvchi
|
Ta’lim oluvchi
|
1-bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish (5 daq.)
|
Tashkiliy qism:
1. O’quvchilarni mashg’ulotga tayyorgarligi va davomatini tekshiradi.
|
Mashg’ulotga tayyorlanadilar
|
2-bosqich.
Asosiy
(65 daq.)
|
Tayanch bilimlarni faollashirish:
1. Uyga berilgan vazifani nazorat qiladi hamda o’tilgan mavzu bo’yicha o’quvchilarga savollar beradi, ularni baholaydi.
Maqsad va vazifani belgilanishi:
1. Mashg’ulot nomi, rejasi, maqsad va o’qitish natijalari bilan tanishtiradi;
2. Mustaqil ishlash uchun adabiyotlar bilan tanishtiradi.
3. O’quv mashg’ulotida o’quv ishlarini baholash mezoni va ko’rsatkichlari bilan tanishtiradi(-ilova).
Ta’lim oluvchilar bilimini faollashtirish:
1. Tezkor-so’rov, savol-javob, aqliy xujum, “o’ylang va juftlikda fikr almashing” va boshqa texnikalar orqali bilimlarni faollashtiradi.
Yangi o’quv materiallari bayoni:
1. Nazariy mashg’ulotning rejasi va tuzilishiga muvofiq, o’qitish jarayonini tashkil etish bo’yicha xarakatlar tartibini bayon etadi. Asosiy holatlarni yozdiradi.
2. Slaydlarni Power Point tartibida namoyish va sharxlash bilan mavzu bo’yicha asosiy nazariy holatlarni bayon qiladi(-ilova).
Yangi o’quv materialini mustahkamlash:
1. Mustaxkamlash uchun savollar beradi(-ilova). Jarayon kichik guruhlarda davom etishini ma’lum qiladi;
2. Kichik guruhlarga bo’ladi, kichik guruhda ishlash qoidasi bilan tanishtiradi(-ilova) har bir guruhga topshiriq beradi(-ilova) va baholash mezoni bilan tanishtiradi(-ilova). Ishni bajarish yo’riqnomasini beradi(-ilova).
3. Guruhlarda ishlarni boshlashga ruxsat beradi. Har bir kichik guruh ishtirokchisi vazifasini bajarish tartibini tushunganligini aniqlash maqsadida qayta aloqa o’rnatadi. Bajarish jarayonini kuzatadi, maslahatlar beradi.
4. Ishga ajratilgan vaqt tugaganini ma’lum qiladi, garuhlar taqdimotini tashkil etadi. Guruh a’zolariga diqqat bilan eshitishlarini va savollar berishlarni, shu bilan birga o’zaro bir-birlarini baholashlarini eslatadi. Javoblarni to’ldiradi va qisqacha xulosalar qiladi.
5. Guruhlar ishini o’zaro baholashni o’tkazadi, mavzuning har bir qismi bo’yicha xulosalar qiladi, eng asosiylariga e’tibor qaratadi, berilayotgan ma’lumotlarni daftarga qayd etishlarini eslatadi. Mavzuning kasbiy faoliyatlaridagi ahamiyati bilan bog’lab mavzuni yakunlaydi.
|
Uy vazifasini taqdim etadilar.
Savollarga javob beradilar.
Mavzuni nomi va rejasini yozib oladilar.
Diqqat qiladilar.
Savollarga javob beradilar.
Topshiriqni bajaradilar.
Kichik guruhlarga bo’linadilar.
Kichik guruhda ishlash qoidasi bilan tanishadilar.
Har bir guruh o’z topshiriq varaqlari bo’yicha faoliyatini boshlaydi.
Har bir guruh sardorlari chiqib o’z ishlarini taqdim qilishlarini aytadi.
Berilgan qo’shimcha savollarga javob beradilar.
Guruh ish natijalarini o’zaro baholaydilar.
Ma’lumotlarni daftarga qayd qiladilar.
|
3-bosqich. Yakuniy
(10 daq.)
|
Mashg’ulot yakuni:
1. Faol ishtirok etgan o’quvchilarni javoblarini izohlab, baholaydi.
Uyga vazifani berilishi:
Kelgusi mashg’ulotga vazifa va uni bajarish yuzasidan yo’riqnoma beradi(-ilova).
|
Baholari bilan tanishadilar.
Topshiriqni yozib oladilar.
|
12 – Mavzu: Ma’lumotlarning fizik xavfsizligi.
Reja:
Fizik xavfsizlik tushunchasi.
Axborotlarni fizik xavfsizlik masalalari.
Fizik (jismoniy) xavfsizlik - bu xodimlarni, texnik vositalarni, dasturiy ta'minotni, tarmoqlarni va ma'lumotlarni jismoniy harakatlar va hodisalardan korxona, idora yoki muassasaga jiddiy yo'qotish yoki zarar etkazishi mumkin bo'lgan xavflardan himoyasidir.
Bunga yong'in, toshqin, tabiiy ofatlar, o'g'rilik, buzg'unchilik va terrorizmdan himoya kiradi.
Fizik (jismoniy) xavfsizlikni ko'pincha xakerlik, zararli dasturiy ta'minot va kiber-josuslik kabi ko'proq texnik tahdidlar foydasiga e'tibordan chetda qoldirishadi - va ularning ahamiyati past baholanadi. Biroq, jismoniy xavfsizlikni buzish qo'pol kuch bilan va tajovuzkor tomonidan juda kam texnik bilim bilan amalga oshirilishi mumkin.
Fizik (jismoniy) xavfsizlik uchta muhim tarkibiy qismga ega:
kirishni boshqarish;
kuzatuv;
sinov.
To'siqlar potentsial tajovuzkorlarga to'sqinlik qilishi kerak va jismoniy joylar baxtsiz hodisalar, hujumlar yoki ekologik ofatlarga qarshi kuchaytirilishi kerak. Bunday qattiqlashuv choralariga to'siqlar, qulflar, kirishni boshqarish kartalari, biometrik kirishni boshqarish tizimlari va yong'inga qarshi tizimlar kiradi. Ikkinchidan, kuzatuv kameralari va ogohlantirish tizimlari, masalan, kirishni aniqlash sensorlari, issiqlik sezgichlari va tutun detektorlari yordamida jismoniy joylarni nazorat qilish kerak. Uchinchidan, xavfsizlikni ta'minlash va buzilgan texnogen yoki tabiiy ofatlarni tiklash vaqtini qisqartirish uchun tabiiy ofatlarni tiklash siyosati va protseduralari muntazam ravishda sinovdan o'tkazilishi kerak.
Internet ham fizik (jismoniy) xavfsizlik doirasini kengaytirmoqda, chunki Internet orqali biznes tizimlariga ulangan aqlli qurilmalar o'rnatilgan xavfsizlik perimetrlardan tashqarida joylashgan bo'lishi mumkin. Ushbu aqlli qurilmalarni ajratishga tashkilotning jismoniy chegaralaridagi kabi erishib bo'lmaydi, shuning uchun tashqi dunyoda uskunaning xavfsizligi va to'liq ishlashi uchun qurilmaning joylashuvi muhim rol o'ynaydi. O'zgartirishga chidamli identifikator yorliqlari kabi tegishli xavfsizlik choralari ko'pincha axborot o’g’irlanishini oldini olish uchun etarli bo'ladi va buyumni qaytarish ehtimolini oshirishi mumkin. Harakat sezgichlari, kuzatuv signallari va buzilmaslikka qarshi qulflar yuqori qiymatga ega yoki muhim ahamiyatga ega qurilmalar uchun qo'shimcha xavfsizlikni ta'minlashi mumkin.
Axborotni fizik (jismoniy) himoya qilish - muhofaza qilinadigan ob'ektga shaxslarning ruxsatsiz kirib borishi yoki kirishi uchun to'siqlar yaratadigan tashkiliy choralar va vositalar majmuidan foydalangan holda axborotni muhofaza qilish.
Axborotlarni fizik xavfsizlik masalalari:
yong'indan himoya qilish;
suv va yong'inga qarshi suyuqlikdan himoya qilish;
korroziv gazlardan himoya qilish;
elektromagnit nurlanishdan himoya qilish;
vandalizmdan himoya qilish;
o'g'irlik va o'g'irlikdan himoya qilish;
portlashdan himoya qilish;
qulab tushadigan qoldiqlardan himoya qilish;
changdan himoya qilish;
binolarga ruxsatsiz kirishdan himoya qilish.
Xozirgi kunda texnogen falokatlar ehtimoli yuqori bo'lgan paytda axborotning fizik xavfsizligi masalasi muhim ahamiyat kasb etmoqda. Axborot markazlari uchun ushbu masala eng dolzarbdir.
«Tasdiqlayman»
Do'stlaringiz bilan baham: |
