Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo’yicha Direktor o`rinbosari

3-mashq.

Biror gazetadan madaniyat yoki sport mavzusidagi xavarni o'qib, tili va uslubiy xususiyatlariga ko'ra boshqa nutq, uslublaridan farqqanishini tushuntiring.

Bilib oling:

Publilsistik uslub siyosiy-ijtimoiy doiradagi munosavatlar uchun xizmat qiladi. Bu uslubning yozma turiga publitsistik maqolaiar, feleton, murojaatnoma, xatlar, chaqiriqlar kirsa, og’zaki turiga notiqlik kiradi. Bu uslub, avvalo, tashviqot va targ’ibot uslubi bo'lganligi uchun ham unda siyosiy faollik, xozirjavablik, o’tkir va ta'sirchan notiqlik, mantiqiy muloxaza va dalillar bilan tushuntirish va isbotlash kabi belgilar ustunlik qo’shadi.

Shunga ko'ra publitsistik uslubda yozma nutqqa xos xususiyatlar (ijtimoiy-iqtisodiy va boshqa soxalarga oid leksikaning, intonatsion sintaktik vositalarning ishlatilishi) ham, vadiiy uslubga xos belgilar (obrazli ifodalar, bo’yoqdor so'zlarni qo'llash) ham o'zaro uyg'unlashadi. Bu uslubda xayotiy voqea va dalillar oddiygina qayd qilinmay, jo'shqin va haroratli misralarda ifodalanadi, ulardan umumiy xulosalar chiqariladi hamda muximi, xalqqa murojaat, undash, qiziqtirish orqali o'quvchiga ta'sir ko'rsatiladi.

Insoniyatning eng zaif tomoni ham shunda, menimcha. Zero, u amal qilayotgan ko'plab zararli odatlarning oxir-oqivatini bilsa-da, uni takrorlashdan o'zini tiyolmaydi.

Bugun yoshlar orasida ommalashib borayotgan chekish odati ham ayni yuqoridagi fikrimizga dalil. E'tibor bergan bo'lsangiz, yoshlarimiz ruju qo'yayotgan sigareta tutunlari yomg'ir yog'ishi oldidan kora bulutning ko'mko'k, beg'ubor osmonni qoplagani singari tobora farzandlarimizning katta qatlamini o'z iskanjasiga olmoqda.

Yurtimizda sog'lom avlod tarbiyasiga har qachongidan ko'ra ko'proq e'tibor berilayotgan bir paytda kelajagimiz vorislari bo'lgan o'g'il-qizlarimizning bu qadar o'zlarini zaharlashlariga nima savab bo'lmoqda?

Aytish joizki, farzandlarimizning har qanday illatga ruju qo'yishlarida avallo ota-ona, mahalla-ko'y, bir so'z bilan aytganda, o'zimizning bilib-bilmay qilgan xatti-harakatimiz bosh omil bo'lib xizmat qiladi. Shu o'rinda bir misol keltirib o'tsam...’

(“Ma 'rifat” gazetasidan)