“tasdiqlayman” Tabiiy fanlar fakulteti dekani

Saraton kasalligini davolash . 

Yapon  universiteti  professori  noyob  tajriba  o’tkazdi.    U  sichqonlar 

organizmiga  saraton  hujayralarini  yubordi  va  natijada  ular  teri  saratoni  bilan 

kasalandi.  Shundan  so’ng  sichqonlar  2  guruhga  ajratildi:  bir  guruhiga  “Xitozan” 

berildi, ikkinchi guruhiga  esa  yo’q. Tadqiqot natijasida  “Xitozan” iste’mol  qilgan 

1- guruhdagi sichqonlarda saraton  hujayralari yo’qoldi  va  2-guruhdagi sichqonlar 

esa o’ldi.  Qo’yonlarda  o’tkazilgan  tajribalar  ham  shu  natijalarni  berdi.  “Xitozan” 

berilgan  hayvonlarda  saraton  hujayralar  sog’lom  hujayralar  bilan  almashinishi 

natijasida kasallikdan holos bo’ldilar.  “Xitozan”ning klinik amalyotda qo’llanilishi 

ham yaxshi natijalar berdi. 

1.  Saraton  to’qimalardagi  toksinlarni  yo`qotadi.  Ma’lumki,  inson  saraton 

kasalligiga  chalingandan  so’ng,  tez  vazinini  yo`qota  boshlaydi.  Buning  sababi  – 

saraton  to’qimalari  toksinlar  ajrata  boshlaydi    va    organizmda  (qon  zardobi) 

temitning  miqdori  kamayib  ketib,  kamqonlik  kelib  chiqadi.  Shundan  so’ng  inson 

organizmidagi  yog’  parchalana  boshlaydi,    ishtaha  yuqoladi.  “Xitozan”  ichakda 

mikroguruhlarga prchalanadi va o’z ta’sirida saraton toksinlarini yuqoptadi. 

2. Limfa to’qimalarini jonlantiradi, saraton bilan zararlangan to’qimalarni 

yo`qotadi.  Inson  organizmida  ko’p  xildagi  limfa  to’qimalari  mavjud.  Ularning 

noyobligi shundaki, u sog’lom hujayralardan saraton hujayralarni ajratib oladi  va 

yo`qotadi.  Bu  bilan  inson  organizmida  imunitet  funksiyasini  o’taydi.  Limfa 

to’qimalarning  saratonga  eng  katta  faolligi  pH=7.4  da  namoyon  bo’ladi.  Biroq 

saraton  to’qimalari  atrofida  ortiqcha  kislotali  muhit  bo’lib,  u  limfa  to’qimalari 

faoliga  to’sqinlik  qiladi.  “Xitozan”  qabul  qilinganda  esa  pH  muvozanati  0.5 

birlikka  to’g’rilash  mumkin.  Bunda  limfa  to’qimalari  xaraktiriga  mos  muhit 

yaralib, saraton to’qimalarini yo`qotadi. 

---

31 

 

3.  Saratonga  chalingan  to’qimalrni  ko’chib  o’tishiga  to’sqinlik  qiladi. 

Saraton  hujayralari  qon  tomirlari  orqali  ko’chib  o’tadi.  Tomirlar  devorida 

konyugatsion  molekulalar  bo’lib,  ularning  yordamida  saraton  hujayralari  ko’chib 

o’tishi  kelib  chiqadi  .  “Xitozan”  qon  tomirlarini  devorlarini  zichlashtiradi  va 

saraton hujayralarini tomirlarga so’rilishiga chek qo’yadi[38].