"tasdiqlayman" Shirin energetika kolleji

Elektrotexnik materiallarning klassifikatsiyasi

Elektrom agnit maydoni m ateriyaning turi b o iib , u elektr

va m agnit maydoni ko‘rinishida namoyon b o ia d i. Har qanday
m odda yoki jism n in g elektrom agnit xususiyati o‘rganilganda
uning elektr va m agnit maydoni ta’siriga turg‘unligi yoki moyil-
ligi taqqoslanadi.
Elektrlik xususiyatiga ko‘ra elektrotexnika m ateriallarining
asosiy belgilari elektr o‘tkazuvchanlik darajasi bilan belgilanadi.
Elektr o‘tkazuvchanlik darajasi esa uzoq m uddatli o‘zgarm as
kuchlanish ta ’sirida elektrotexnika m aterialining tarkibidan oqib
o‘tuvchi tok m iqdori bilan izohlanadi.
Elektr muhofazalovchi m ateriallar ikki turga: tabiiy va
s u n ’iyga bo‘linadi. Tabiiy muhofaza m ateriallar tabiiy holda
olinib, qayta ishlash natijasida muhofazalovchi m aterialga aylan-
tirilsa, sun’iy m uhofaza materiallari kimyoviy m oddalar yoki
aralashm alardan olinib, texnik ishlov berish natijasida hosil
qilinadi va ularga dielektriklar deyiladi.
D ielektrik material deganda, tarkibidan oqib o‘tuvchi tokka
kuchli qarshilik bilan ta’sir etuvchi material tushuniladi. Ularda
kuchli elektr m aydonlarning ta’siri mavjuddir. Shunga ko‘ra
dielektrik m ateriallar kuchli va kuchsiz elektr maydonli elektr
o‘tkazgich m ateriallardan keskin farq qiladi.
Qo‘yilgan kuchlanish ta’siri ostida m aterialning elektr tokni
o‘tkazishi elektr o‘tkazuvchanlik deyiladi. Elektr tokini yaxshi
o‘tkazuvchi m ateriallar elektr o^kazgichlar deyiladi.
Elektr o‘tkazgich m ateriallar bilan dielektrik m ateriallar
orasidagi o‘rinni yarim o‘tkazgich m ateriallar egallaydi.
Yarim o‘tkazgich m ateriallarda mavjud bo‘lgan, tashqi
m uhitning ta’sirida (bosim , harorat, yoritilganlik, elektr may-
donning kuchlanganligi va h.k.) elektr o‘tkazuvchanlik miq-
dorining o‘zgarib turishi elektrotexnika sanoatida keng miqyosda
qoMlanilishiga om il bo‘ladi.