“tasdiqlayman” “O'zbekiston temir yo’llari” aj osfy menejep tosp muhandisi

Elektr tokidan jabrlanishni oldini olish uchun asosiy himoya vositalari?

Elektr  qurilmalarda  ishlatiladigan  himoya  vositalariga  quyidagilar  kiradi: 

Izolyatsiyalovchi 

tezkor 

shtangalar, 

izolattsiyalovchi 

qisqichlar, 

kuchlanish 

ko'rsatikchlari,  izolyatsiyalovchi  o'lchov  shtangalari,  tok  o'lchovchi  qisqichlar, 

izolyatsiyalovchi  narvonlar,  maydonchalar,  changaklar  va  izolyatsiyalangan  dastali 

asboblar,  rezinali  dielektrik  qo'lqoplar,  botlar,  kalishlar,  gilamchalar,  ko'chiriluvchi 

erlagichlar, vaqtinchalik to'siqlar, ogohlantiruvchi plakatlar.

Nolga ulash nima degani?

Qobiqga  tutashuv  oqibatida  kuchlanish  ostida  qolishi  mumkin  bo'lgan  elektr 

kurilmalarining tok utkazmaydigan kismlarini  oldindan nol  sim bilan  ulab  kuyish nolga 

ulab muxofaza kilish deyiladi.  Nolga ulab  qo'yish maqsadi -  qobiqga tutashuv oqibatida 

kuchlanish  ostida qolgan  elektr  qurilmalaming  qobig'iga  va boshqa tok o'tkazmaydigan 

metal  qismlariga  teginib  ketishda  tok  urish  xavfini  bartaraf etish.  Himoya  erlagichiga 

nisbatan ushbu masala quyidagi usul bilan echiladi:  shikastlangan elektr qurilmasi tezlik 

bilan tarmoqdan uziladi.  Ammo qobiq nollangan himoya simi orqali erlanganligi sababli 

avariyaviy holatda, ya'ni qobiqga tutashuv paydo bo'lish davridan qurilmaning tarmoqdan 

uzilishiga  qadar  ushbu  erlanishning  himoya  hususiyati  himoya  erlanish  kabi  paydo 

bo'ladi. Nolga ulashning ishlash printsipi -  himoyaning ishlab ketishini ta'minlashi va shu 

bilan  shikastlangan  qurilmani  avtomatik ravishda tarmoqdan  uzish  imkoni bo'lgan katta 

tok  kuchini  paydo  qilish  maqsadida  qobiqdagi  tutashuvni  bir  fazali  qisqa  tutashuvga 

aylantirishdir  (ya'ni  fazaU  va  nolli  simni  tutashtirish).  Ushbu  himoyaga  qisqa  tutashuv 

toklaridan  elektr  energeyasi  iste'molchilarini  himoya  qilish  uchun  ulardan  oldin 

qo'yiladigan  eruvchan  predoxranitellar  yoki  maksimal  avtomatlar,  iste'molchini 

zo'riqishdan  himoyalovchi  masofada  ishga  tushirishga  va  termik  releli  kontaktorlari 

mavjud  elektrodvigatelni  to'xtatishga  mo'ljallangan  issiqlik  himoyasi  o'matilgan  magnit 

starteri  va  oxiri  bir  paytning  o'zida  qisqa  tutashuv  toklaridan  va  zo'riqishdan 

himoyalovchi kombinatsiyalangan uzgichli avtomatlar. Nolga ulash sohasi -  neytral erga 

mustaxkam  ulangan  1000  V  uch  fazali  4  ta  simli  tarmoqlar.  Odatda  bunday  tarmoqlar 

380/220 V, 220/127 V, hamda 660/380 V tarmoqlaridir.