Ko‘rgazmali metodlar; shartli-grafik illyustrativ ko‘rgazmalilik, surat tahlili, amaliy.
Og‘zaki-ko‘rgazmali (illyustrativ) yondoshuv. U an’anaviy bo‘lib va asosan o‘qituvchining axborot-berish, talabalarning bilimini qabul qilish, to‘plash va xotirasida saqlash bilan belgilanadi. Shu bilan birga bilish tushunchasining asl mohiyati xotirada saqlanuvchi axborot sifatida qaraladi. Bunday bilimlar, ularni qo‘llay olish ko‘nikmalari orqali tekshirilib ko‘riladi (imtihonlarda) ya’ni hech qanday qo‘llanmalarsiz, xotiradagi bilimlarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri savollarga javoban ifoda etish. Bu tizimdagi bilimlar esda saqlab kolish natijasi. Ko‘pincha rasmiy ma’lumotdir. Ular xotirada tubdan yuzaga keltiriladi. Qayta esga olish darajasidagi bilim uzoq vaqt xotirada saqlanmaydi. Shunga ko‘ra o‘qituvchining asosiy vazifasi-zaruriy axborotni ma’lum qilish va uni xotirada mustahkamlash ustida ishlashdir. Bunday o‘quv jarayonida o‘quv predmeti savollar miqdori, va’z, labaratoriya va amaliy mashg‘ulotlar oralig‘idagi soatlar taqsimoti, dars o‘tish joyi qatiy belgilab olinadi.
Milliy g‘oya fanlarini o‘qitishda birinchi navbatda suratlardan foydalanish lozim. Hozirgi kunda axborot texnologiyalari kuchaygan davrda slaydlar, turli xil chizmalar va boshqalardan foydalaniladi. O‘quvchi-talabaga suratlarni tahlil qilib borishi orqali mustaqil ta’lim olish va egallangan bilimlarni mustaqil baholash imkoniyati beriladi. Surat tahlil qilinganda ba’zi bir majmualar yoki inshootlarning o‘tmishi va hozirgi davri solishtirib ko‘riladi. Bu esa o‘quvchi-talabalar ongida milliy g‘oya va mafkura haqida bilimlarning kengayishiga olib keladi.
Darhaqiqat, milliy g‘oyani hayotga tadbiq etish usullaridan foydalanishni istagan kishi har tomonlama muayyan bilimlarga ega bo‘lishi maqsadga muvofiq. Chunki milliy g‘oyani hayotga quruq gaplar bilan tadbiq etib bo‘lmaydi. Uni quyidagi usullaridan omma orasida foydalanish kishidan muayyan bilim va mahoratni talab qiladi. Misol uchun “Yuz marta eshitgandan bir marta ko‘rgan yaxshi”, “Raqibni uslubiy qurolsizlantirish”, “Mafkuraviy faollikni oshirish”, “Mafkuraviy immunitetni shakllantirish”, “Birlashtirish”, “Do‘st himoyasi”, “Dushmanni qurolsizlantirish”, “Qarshi targ‘ibot”, “Mafkuraviy ta’lim”, “kitoblar bilan ishlash”, “Matbuot – jangi”, “Jamoaviy ijodiy ish yuritish”, “CHarxpalak”, “Mafkuraviy sayohat”, “Mafkuraviy lug‘at”, “Oyati Qur’on”, “Mafkuraviy tarbiya”, “Payvand qilish”, “Breyistorming”, “Istiqbolni ko‘rsatish”, “Dalillarni keltirish”, “Ko‘zgu”, “Mafkuraviy himoya”, va boshqa usullari bor.
Do'stlaringiz bilan baham: |