Ilmiga amal qilmagan mulladan beshak,
Afzaldir ustiga kitob ortilgan eshak,
deganda Shayx Sa’diy bilimdon, lekin e’tiqodsiz mullalarni nazarda tutgan edi.
Milliy istiqlol g‘oyasining mohiyatiga monand tarzda uni yoshlar va aholi ongiga singdirish bo‘yicha olib borilayotgan ishlar ma’rifiylik bilan cheklanmay e’tiqodni shakllantirish uchun amaliyotga yo‘naltirilishi muhim. Buning uchun esa e’tiqodning o‘ziga xos xususiyatlari, uning shakllanishidagi bosqichlar, murakkabliklar, nozikliklarni doimo yodda tutish zarur bo‘ladi.
Milliy istiqlol g‘oyasi ham ishonch va e’tiqodni hamda unga amal qilib yondosha boshlagan kishilar faoliyatida samara beradi. Ishonch va e’tiqodning mustahkamligi kishilarning milliy va umuminsoniy qadriyatlariga, madaniy merosi, urf-odatlari, an’analarini, tili, tarixini hurmat qilishi, unga bo‘lgan e’tiqodi va sadoqati orqali namoyon bo‘ladi. SHunda u millatni globallashuv jarayoni bilan ayrim tahdidlardan saqlaydi.
Globallashuv jarayoni va mafkura maydonidagi kurashlarning yangilanib, takomillashib borishi imkoniyatlarining ortib boradiganligi – haqida gapirganda, globallashuv fenomeni bugungi kunda ilmiy-falsafiy, hayotiy tushuncha sifatida juda keng ma’noni anglatishini hamda yangilanib, takomillashib borayotganligini ya’kidlash lozim. Umumiy nuqtai-nazardan qaraganda, bu jarayon mutlaqo yangicha ma’no-mazmundagi xo’jalik, ijtimoiy-siyosiy, tabiiy-biologik global muhitning shakllanishini va shu bilan birga, mavjud milliy va mintaqaviy muammolarning jahon miqiyosidagi muammolarga aylanib borishini ifoda etmoqda.
Globallashuv jarayonida mafkura maydonidagi kurashlarning yangi ko’rinishlari, uning vositalari va mexanizmlari ham o’zgarib borishi tabiiy holder. Albatta, globallashtirishning boshlang’ich ildizlari davrida mafkura maydonlaridagi kurashlar uncha sezilarli bo’lmagan bo’lsada, lekin insoniyat taraqqiyotining bu jarayoni qaysi davrlaridan boshlanadi degan savolga aniq javob izlash va uni boshqa ijtimoiy-falsafiy, iqtisodiy fenomen sifatida bosqichlarga ajratish borasidagi barcha izlanishlarda ma’lum bir nisbiylik, aniq bir ilmiy haqiqat hali topilganicha yo’q. shuning uchun ham bo’lsa kerakki, insoniyat hozirga qadar boshidan kechirgan davrlardan tubdan farq qiladigan o’ta shiddatli va murakkab bir davrni o’z boshidan kechirmoqda.
Keyingi vaqtlarda globallashuv jarayonida mafkura maydonidagi kurashlarning yangi ko’rinishlari sifatida bir qator fikrlar ham bildirilmoqda. Ulardan,
Birinchisi, globallashuv jarayonida ana shu kurashlarning asosiy maqsadi inson va uning qadriyatlariga turli – xil yondashuvlarning vujudga kelishi bilan harakterlanadi.
Ikkinchidan, globallashtirish jarayonlari jamiyat va inson faoliyatining barcha tomonini qamrab oladigan harakterga ega bo’lgani uchun, uni turli xil ilim sohalari vakillari o’rganaveradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |