Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari : Isabayeva N

1.1-расм
Рўйхатга олинган ҳуқуқий шахс мақомидаги хўжалик субъектлари, шу жумладан, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектлари сони (1 январь ҳолатига кўра)



Рўйхатга олинган кичик бизнес субъектларининг 90,1%и фаолият кўрсатмоқда. Бу иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида хўжалик субъектлари, шу жумладан, кичик бизнес, хусусий тадбиркорлик субъектлари фаолияти учун қулай шарт-шароит яратилганидан далолат беради.
Маълумки, ХХ аср 90-йилларининг иккинчи ярмида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг фаолиятига давлат ҳамда турли назорат органларининг ноўрин аралашуви ҳолатлари сезиларли даражада эди. Шу боисдан Президент И.А.Каримов бундай салбий ҳолатларни танқид қилди. Юртбошимиз кичик тадбиркорликни ривожлантиришнинг муҳим йўллари тўғрисида «Энг асосийси — кичик бизнесни унинг фаолиятига асоссиз равишда аралашадиган, уларни қўллаб-қувватлаш ва ривожлантиришга ёрдам кўрсатиш ўрнига халақит берадиган турли назорат идораларини тартибга чақиришимиз керак»  — деб таъкидлади.
Бу борада қилинган ишлар ҳамда кичик бизнес корхоналарини тузиш шартларининг соддалаштирилиши, уларнинг хом ашё ва кредит захиралари, асбоб-ускуна ва материаллардан доимий фойдалана олиш тартибларининг бирмунча эркинлаштирилиши натижасида фаолият кўрсатаётган КБХТ (кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик) субъектларининг улуши ўсиб бормоқда.
Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик ривожланиши даражаси аҳолининг ҳар 1000 кишига тўғри келадиган КБХТ корхоналари сони билан ҳам изоҳланади. Бундай корхоналар сони АҚШда 74,2 та, Японияда 49,6 та, Европа Иттифоқи мамлакатларида ўртача 45 та, шу жумладан, Францияда 35 та, Германияда 37 та, Буюк Британияда 46 та, Италияда 68 тани ташкил этади . Бу кўрсаткич Ўзбекистонда 2008 йилда 15,2 тага етди. Ваҳоланки, 1999 йилда ҳар 1000 кишига 5,1 та КБХТ корхонаси тўғри келар эди.
Маълумотга кўра, бир корхонага тўғри келадиган айланма маблағ хусусий корхоналарда энг кам миқдорни, бошқа мулкчилик шакллари, шу жумладан, хўжалик бирлашмалари таркибидаги тадбиркорлик корхоналарида анча кўп миқдорни ташкил этади. Бу улар фаолият кўрсатиш шароитларининг хусусий тадбиркорлик корхоналариникига нисбатан анча яхши эканлигидан далолат беради. Ушбу хўжалик шакллари ўртасида тенг иқтисодий шароит ва имкониятлар яратиш учун хусусий тадбиркорликка молиявий, моддий-техникавий ресурслар билан таъминланишида, давлат томонидан қўллаб-қувватлашда устуворликлар бериш мақсадга мувофиқдир.
Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик миллий иқтисодиёт тараққиётида тобора муҳим аҳамият касб этмоқда. Унинг ялпи ички маҳсулот ишлаб чиқаришдаги улуши 1991 йилда 1,5 %ни, 1999 йилда 29,1 %ни, 2008 йилда 48,2 %ни ташкил этди. (1.2-расм).