"Tasdiqlayman" "fqg va qi" kafedrasi mudiri

MUNDARIJA

1. 
   . Kirish …………………………………………………
   

2).Temirning tarixi, kelib chiqishi va fizik kimyoviy xossalari. ……………………………………………………

3).Temir konlarining vujudga kelishi, sharoitlari va parajinslari ………………………………………………….

4).Temirning minerallari,genetic va sanoat turlari……….

5).O’zbekistonda temir sanoati,hududdagi temir konlari to’g’risida,( Tebinbuloq temir koni)………………………..

6).Xulosa………………………………………………….

7).Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati……………………

Kirish
Ma’danli foydali qazilmalrning xosil bo’lish sharoitlari ,xususiyatlari va joylashish qonuniyatlarini geologiyaning bir tarmog’i bo’lmish foydali qazilma xaqidagi ta’limotda o’rganiladi.Insoniyat tabiat sirlarini o’rganib , yer bag’rida yashirinib yotgan madanlarni izlab topadi va xalq xo’jaligini ta’minlab turadigan xomashyolarni aniqlab toppish uchun minglab yillar mehnat qiladilar va izlanadilar.

Arxeologik ma’lumotlarga qaraganda, eramizdan bir necha o’n ming yil avval yashagan odamlar ayrim mineral xom ashyo kremen, rogovik, tuproqni o’z extiyojlari uchun ishlatganlar.Bundan ko’rinib turibdiki insoniyat paydo bo’libdiki uning hayoti tabiat bilan yani tabiat nematlari bilan chambarchas bog’liqdir.Bu nematlarga albatta foydali qazilmalar ham kiradi.
XVIII asrning oxirlarida Yevropaning ko‘pgina yirik mamlakatlarida kapitalizmning taraqqiy etishi bilan fan va texnikada xam sezilarli ko’tarilish yuz berdi. Bu o’zgarish O’rta Osiyo uchun bir muncha sezilarsiz bo’ldi . Qadimiy xonliklar geologiyaning taraqqiyoti , tabiiy boyliklarni o’rganish ularni qidirib toppish , tog’ sanoatini barpo qilish bilan deyarli qiziqmas va unga axamiyat bermas edi . Faqat XIX asr oxirlartidan boshlab yurtimizda foydali qazilmalarni o’rganish yo’lida geologiya –qidiruv ishlari keng ko’lamda olib borldi va tog’ sanoati joriy qilina boshlandi . Albatta bu ChorRossiyasinng kirib kelishi bilan ham bog’liqdir. Va shu davrlar oralig’ida yurtimizdagi ko’pgina konlar aniqlangan va razvetka qilingan. Yurtimiz foydali qazilmalarga juda boy o’lka hisoblanadi .
Xozirgi paytda Respublikamizda mineral xom ashyo bazasi vujudga keltrilgan . O’lkamiz zaminidagi temir qora va rangli metallar , uran , fosforit , gaz, ko’mir , tuz va boshqa foydali qazilmalrning zahiralari bo’yicha dunyoda yetakchi o’rinlarni egallaydi.
Men usbu kusrs ishimni bajarishimdan maqsad temirning mineraling paydo bo’lishi ,xususiyatlari, asosiy minerallari , sanoatda ahamiyatliligini hamda qazib olinishi bosqichlarini va temir konlari haqida ma’lumot berib mavzuni yoritib ketishdan iborat.