“tasdiqlayman” Avtotransport fakulteti dekani dots. Saidaxmedova N. I. 2019 yil

“TASDIQLAYMAN” 

Avtotransport fakulteti dekani 

__________ dots. Saidaxmedova N.I. 

«____»_____________ 2019 yil 

 

Jizzax politexnika instituti 

Yer usti transport tizimlari kafedrasi 

“Avtomobillarda tashish va harakat xavfsizligini tashkil etish asoslari” fanidan 

oraliq, joriy va yakuniy nazorat savollari 

TO’PLAMI 

 

1. 

Avtomobil  transport  vositalarining  asosiy  texnik-ekspluatatsion  xususiyatlari 

va amaliyotdagi axamiyati. 

2. 

Transport vositalari tasnifi.  

3. 

Avtomobillar o’lchami va massa ko’rsatkichlarining chegaraviy o’lchamlari. 

4. 

Avtomobil transporti elementlari. 

5. 

Transport vositalari. 

6. 

Avtomobil transport korxonalari. 

7. 

Yo’llarning o’tkazaolish qobilyati. 

8. 

Avtomobil yuk yoki yo’lovchi tashish qobilyati. 

9. 

O’zi yurar transport vositalari. 

10. 

O’zi yurmaydigan transport vositalari.  

11. 

Bir yo’lovchigv to’g’ri keluvchi nisbiy satx. 

12. 

Avtomobilning chegaraviy o’lchamlari. 

13. 

Avtomobilning dinamik qobilyati. 

14. 

Avtomobilning yonilg’i iqtisodligi qobilyati. 

15. 

Avtomobilning ko’tarish (sig’dirish) qobilyati. 

16. 

Avtomobilning tashishga moslanganligi. 

17. 

Avtomobillar tasnifi (klassifikatsiyasi). 

18. 

A va B klassli avtomobillar. 

19. 

Avtopoezdlar. 

20. 

Avtomobil yo’llarining tasnifi.  

21. 

Avtobuslar to’xtash joylari.  

22. 

Avtomobil yo’llari va aloqalarga qo’yiladigan talablar.  

23. 

Marshrutda ishlovchi yo’lovchi TV xarakatini to’xtatish sharoitlari 

24. 

Yuk.  

25. 

Tara va uning xizmati.  

26. 

Yuklarni tashish.  

27. 

Yuk xosil qiluvchi va yuk qabul etuvchi joy (punkt)lar.  

28. 

Tashish xajmi va yuk oboroti.  

29. 

Yuk oqimlari, yuk oqimi empyurasi va chizmasini chizish.  

30. 

Mikroxududlar va ularning xosil bo’lishi. 

31. 

Yuk netto, brutto, tara o’lchamlari. 

32. 

Yuklar turiga ko’ra tasnifi.  

33. 

Me’yordagi va og’ir massali yuklar. 

34. 

Nogabarit yuklar. 

35. 

Xavfli yuklar. 

36. 

Yuklar klassi (avtomobilning ko’tarish qobilyatiga ko’ra). 

37. 

Tashishi sharoitiga ko’ra yuklar tasnifi. 

38. 

Taralar va ularning vazifasi. 

39. 

Konteynerlar. 

40. 

Taglik (poddon)lar. 

41. 

Yuk xosil etuvchi punktlar. 

42. 

Yuk qabul etuvchi punktlar. 

43. 

Tashish xajmi. 

44. 

Yuk oqimi. 

45. 

Yo’lovchilar oqimi. 

46. 

Yuk (yo’lovchi)lar oqimi epyurasi va sxemasi. 

47. 

Mikroxududlar va ularni xosil bo’lishi. 

48. 

Avtomobillardan foydalanish samaradorligi.  

49. 

Transport vositalarining ekspluatatsion xususiyatlari. 

50. 

Avtomobillarni ekspluatatsiya qilish sharoitlari.  

51. 

Avtomobil saroylarining tarkibi. 

52. 

Avtomobillardan foydalanish samaradorligi. 

53. 

Transport vositalarining eksplatatsion xususiyatlari. 

54. 

Avtomobillarning 

eksplatatsiya 

qilish 

sharoitlari: 

transportirovkalash 

sharoitlari;  ortish  tushirish  ishlari;  tashish  masofasi;  yo’l  sharoitlari  (relefi,  tekisligi, 

xarakat intensivligi; transport vositalarining ma’lum miqdorini o’tkaza olishi); tabiy-

iqlim sharoitlar. 

55. 

O’zbekiston  resbulikasi  xududidagi  issiq  iqlim  sharoitlarning  ta’siri,  tashkiliy 

texnik sharoitlar, marshrutlar turi va tashishni tashkil etish. 

56. 

Avtomobil  saroyining  tuzilish  tarkibi  va  ularning  samaradorligini  oshirish 

masalalari. 

57. 

Yuk ko’tarish qobilyatlaridan foydalanish koeffitsentlari. 

58. 

Transport vositasi bosib o’tuvchi yo’llar. 

59. 

Avtomobillarda yo’lovchilar tashish ta’rifi va tasnifi 

60. 

Avtomobillarda yuk tashish tasnifi 

61. 

Tashishni tashkil etish tamoyillari 

62. 

Tashish, yuklarni o’z vaqtida, to’liq miqdorda va sifatini pasaytirmay etkazib berish 

63. 

Yo’lovchilar tashish ta’rifi va tasnifi. 

64. 

Qanday xududda bajarilishi. 

65. 

Bajarish vazifalari. 

66. 

Tashkil etish shakli. 

67. 

Xududlar buyicha tashishni tashkil etish. 

68. 

Tashishni tashkil etish tamoyillari. 

69. 

Yuklarni o’z vaqtida, to’liq va sifatini pasaytirmay etkazib berish. 

70. 

Avtomobil saroyi va undan foydalanish 

71. 

Avtomobil saroyi quvvati va tarkibi 

72. 

Marshrutlarda  avtomobillarni  ishlatish.  Transport  vositasining  yuk  ko’tarish 

(yo’lovchilar sig’dirishi) va undan foydalanish. 

73. 

Avtomobil saroyi va undan foydalanish. 

74. 

Saroyning texnik tayorgarlik koeffitsenti. 

75. 

Saroydan foydalanish koeffitsenti. 

76. 

Saroy quvvati va tarkibi (stukturasi). 

77. 

Yo’ldan foydalanish koeffitsenti. 

78. 

6 Kun davomida bosib o’tilgan yo’llar. 

79. 

Yukli qatnovlar o’rtacha masofasi. 

80. 

Yuk tashish o’rtacha masofasi. 

81. 

Yo’lovchilar almashkv koeffitsenti. 

82. 

Yo’lovchilar o’rtacha qatnov masofasi.  

83. 

Avtomobilning ishda bo’lish vaqti. 

84. 

Avtomobilning marshrutda bo’lish vaqti. 

85. 

Avtomobilning marshrutda bo’lish vaqti elementlari. 

86. 

Avtobusning marshrutda bo’lish vaqti elementlari. 

87. 

Harakatdagi vaqt. 

88. 

Transport  vositalari  unumdorligiga  ta’sir  etuvchi  asosiy  ekspluatatsion 

ko’rsatgichlar. 

89. 

Transport vositalari unumdorligiga asosiy texnik-ekspluatatsion omillar ta’siri. 

90. 

Aniq sharoitda ishlovchi transport vositasi unumdorligini ifodalovchi chizma 

91. 

Yuk avtomobili soatli unumdorligi. 

92. 

Avtobuslar soatli unumdorligi. 

93. 

Avtomobilning bir kunlik unumdorligi. 

94. 

Engil avtomobil taksilarda xaq to’lanuvchi masofa. 

95. 

Xaq to’lanuvchi masofada foydalanish koeffitsenti. 

96. 

Avtomobillar samaradoligi (keltirilgan harajatlarga ko’ra). 

97. 

Avtomobillar samaradoligi (nisbiy yonilg’i harajatiga ko’ra). 

98. 

Avtomobillar samaradoligi (metall sarfiga ko’ra). 

99. 

Avtomobilning harakat tezligi. 

100.  Avtomobilning eksplotatsion tezligi. 

101.  Avtobusning aloqa tezligi. 

102.  Yuk avtomobil transporti vositalarini tanloviga asosiy talablar 

103.  Universal(bortli)  avtomobil  va  samosval  (o’zi  ag’daruvchi  yoki  o’zi  ortuvchi) 

avtomobillardan foydalanish 

104.  Avtopoezd va yakka avtomobilardan foydalanish 

105.  Moki usulida avtomobillarda yuk tashishni tashkil etish va unga zarur bo’lgan 

tyagach va tirkama (yarim tirkama)lar sonini Aniqlash 

106.  Yuk transporti vositalariga bo’lgan talab miqdorini hisoblash 

107.  Transport  vositalarini  ekspluatatsiya  kilishning  ishlab  chiqarish  dasturini 

hisoblash 

108.  Bortli (unversal) va samosval avtomobillar tanlovi. 

109.  Moki usulda yuk tashish. 

110.  Shahar ichida tashishlar. 

111.  Shahar atrofida tashishlar. 

112.  Shahar (viloyat)lararo tashishlar. 

113.  Xalqaro tashishlar. 

114.  Orqa yo’nalishga yuksiz qatnovchi mayatnikli marshrut 

115.  Orqa yo’nalishga ham yukli qatnovchi mayatnikli marshrut 

116.  Orqa yo’nalishda qisman yukli qatnovchi mayatnikli marshrut 

117.  Xalkasimon marshrutda 

118.  Bir guruh marshrutda yuk tashuvchi transport vositalari ishini xisoblash 

119.  Bir guruh marshrutdaishlovchi transport vositalari o’rtacha ish ko’rsatkichlari 

120.  Orqa yo’nalishga yuksiz qatnovchi mayatnikli marshrut 

121.  Orqa yo’nalishga yukli qatnovchi mayatnikli marshrut 

122.  Orqa yo’nalishda qisman yukli qatnovchi mayatnikli marshrut 

123.  Xalkasimon marshrutda 

124.  Bir guruh marshrutda yuk tashuvchi transport vositalari ishini xisoblash 

125.  Bir guruh marshrutda ishlovchi transport vositalari o’rtacha ish ko’rsatkichlari 

126.  Hajmi katta bir turli yuklarni tashish 

127.  Kam miqdordagi yuklarni tashish 

128.  Markazlashgan tashishlar 

129.  Markazlashtirilgan yuk tashish tashkiliy shakllari 

130.  Tarasiz tashishlar 

131.  Konteynerlar va tagliklarda yuklarni tashish 

132.  Katta xajmdagi bir turli yuklarni tashish. 

133.  Kam miqdordagi yuklarni tashish. 

134.  Markazlashtirilgan yuk tashish. 

135.  Konteynerlar va tagliklar. 

136.  Tarasiz tashishlar. 

137.  Yuk tashish marshrutlar turlari. Konteyner va tagliklarda yuk tashishni tashkil 

etish. 

138.  Konteynerlar maydoni va almashtrish punktlari. 

139.  Harakatni tashkil etish tamoyillari 

140.  2. Liniyadagi ishlarni tashkil etishga asosiy talablar 

141.  Yo’l harakati zichligi 

142.  4.Liniya ishi chizmalari 

143.  Xaydovchilar ish rejimlari 

144.  Avtomobil transport vositasi harakatini tashkil etish tamoillari 

145.  Liniyada tashishni tashkil etishga asosiy talablar. 

146.  Yo’l harakati zichligi. 

147.  Harakatni tashkil etish va uni chizmasi. 

148.  Linya ish chizmalari. 

149.  Xaydovchilar ish rejmlari. 

150.  Ortish-tushirish ishlarn tasnifi 

151.  Avtomobil  va  avtopoezdlarni  ortish  va  tushirish  puktlarida  turish  vaktlari 

me’yorlari 

152.  Ortish-tushirish punkt(joy)lari va ular o’tkazuvchanlik qobiliyati 

153.  Ortish-tushirish ishlarini mexanizatsiyalash vositalarni tanlash 

154.  Uyulib  tashiluvchi  yuklarni  ortish-tushirish  ishlarni  tashkil  etish  va 

mexanizatsiyalash 

155.  Og’ir  va  bahaybat  yuklarni  yuklashda  ko’llanuvchi  statsionar  va  ko’chma 

kranlar 

156.  Yuk qisqich va yuk ko’targ’ich jihozlar  

157.  Ortish-tushirish ishlari tasnifi 

158.  Avtomobil  va  avtopoezdlarni  ortish  va  tushirish  puktlarida  turish  vaktlari 

me’yorlari 

159.  Ortish-tushirish punkt(joy)lari  

160.  Ortish-tushirish punktarini o’tkazuvchanlik qobiliyati 

161.  Ortish-tushirish ishlarini mexanizatsiyalash vositalarni tanlash 

162.  Uyulib  tashiluvchi  yuklarni  ortish-tushirish  ishlarni  tashkil  etish  va 

mexanizatsiyalash 

163.  Og’ir yuklarni yuklashda ko’llanuvchi statsionar va ko’chma kranlar 

164.  Yuk qisqich jihozlari 

165.  Yuk ko’targich jihozlari 

166.  Yo’lovchilar tashish avtomobil transporti 

167.  Marshurut (yo’nalish)lar tizimi va mxaydovchi mexnatini tashkil etish. 

168.  Yo’lovchilar oboroti va yo’lovchilar oqimi  

169.  Shahar transport shahobchalari 

170.  Shaharlarda avtobuslarni ishlatish asosiy elementlari 

171.  Engil avtomobillarda yo’lovchilar tashish  

172.  Shahar avtobus marshrutlari tasnifi. 

173.  “Reys” va “oborot reysi” tushunchalari. 

174.  Avtobus marshurutlari ko’rsatgichlari. 

175.  Yo’lovchilar oborotining notekisligi va uning fasl bricha koeffitsenti. 

176.  Yo’lovchilar oqimining xafta kunlari bo’yicha notekisligi. 

177.  Kun ish soatlari bo’yicha yo’lovchilar oborotini notekisligi. 

178.  Yo’nalishlar bo’yicha yshlovchilar oborotini notekisligi. 

179.  Yo’lovchilar oqimini o’rganish usullari. 

180.  Avtobuslar afzalliklari va kamchiliklari. 

181.  Avtobus bekatlari turlari. 

182.  Tezkor va ekspress avtobus marshrutlari. 

183.  Bekatlar ko’rsatgichi va harakat zichligi (chastotasi). 

184.  Avtomobillarning harakat intervali. 

185.  Avtobus marshruti bekatlari va bekatlararo masofalari.  

 

Adabiyotlar: 

I.Ya. Aksenov «Edinaya transportnaya sistema» M. «Transport», 1980 

L.A. Axmetov, Sh.A.Butaev, X.V.Jumaev «Avtomobillarda tashish». T.1982. 

L.L.  Afanasev,  N.B.Ostrovskiy.  S.M.Tsukerberg  «Edinaya  transportnaya 

sistema i avtomobilnoe perevozki». M., «Transport», 1984. 

A.V.  Velmojin,  V.A.  Gudkov,  L.V.  Mirotin  «Texnologiya,  organizatsiya  i 

upravlenie avtomobnlnmmi perevozkami». RPK «Politexnik» Volograd, 1999. 

 

Savollar  to’plami  “Yer  usti  transport  tizimlari”  kafedrasining  2019  yil  26 

avgustdagi 1-son yig’ilishida muxokama qilingan va tasdiqlangan. 

 

Kafedra mudiri                                                  I.B.Asqarov 

 

Fan o’qituvchisi                                                   B.Ya.Begmatov