Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

3. Mafkura
.
Har bir davrning o‘z mafkurasi bo‘ladi va u shaxs ijtimoiylashuvi 
jarayonida uning ongiga ta’sir ko‘rsatuvchi muhim omillardan hisoblanadi. 
Kommunistik mafkuradan batamom voz kechgan jamiyatimizda yangi mustaqillik 
mafkurasi shakllanmoqda. Zero, mafkura jamiyat a’zolarining tabiat, jamiyat va 
ijtimoiy jarayonlar xususidagi g‘oyalari, bilimlari majmui bo‘lib, har bir ijtimoiy 
guruh o‘z e’tiqodiga mos mafkurani tanlaydi. Mustaqillikdan ruhlangan, uning 
moddiy va ma’naviy ne’matlaridan baxramand bo‘layotgan o‘zbekistonliklar o‘tgan 
qisqa vaqt mobaynida uning qadriyatlari, har bir shaxsga yaratilayotgan cheksiz 
imkoniyatlari, ilm va bilim borasidagi shart-sharoitlarni anglab, o‘zlari ongli 
ravishda ana shu tuzumga sadoqat va uni sevish, ardoqlash va himoya qilishga 
tayyorlik falsafasini shakllantirmoqdalar. Yangi mafkura mustaqillik va milliy 
qadriyatlar g‘oyasi ta’sirida shakllanmoqda va bu tabiiy, birinchi navbatda yoshlar 
dunyoqarashini o‘zgartiruvchi muhim shartdir. 
4. Ijtimoiy ustanovkalar.
Psixologiya fanida xulq-atvor va faoliyatga 
qaratilgan anglanilmagan mayllar orasida muayyan darajada tadqiq etilgani 
ustanovka (ko’rsatma berish, yo’l-yo’riq ko’rsatish) muammosi hisoblanadi.
Odatda ustanovka deganda, bilish faoliyati bilan bevosita bog’liq bo’lgan 
ehtiyojni ma’lum uslubda qondirishga ruhiy jihatdan tayyor turishlik tushuniladi.
Ustanovka shaxsning o’zi anglab etmagan muayyan ruhiy holati yoki maylidir. 
Bunday holatda shaxs biron bir ehtiyojni qondirish mumkin bo’lgan ma’lum 
faoliyatga nisbatan ruhan tayyor turadi. Ya’ni, konkret bir vaziyatlarda u yoki bu 
ehtiyojni qondirishga yo’naltirilgan va qandaydir ma’noda odatiy shakl olgan xolat 
ustanovka deb ataladi. Ijtimoiy ustanovkalar 
uch komponentli tizimni
farqlaydi: 
89-rasm 

---

208 
Ustanovka
- inglizcha “set” so’zidan olingan bo’lib, o’zbek tilida esa 
ko’rsatma berish, anglanilmagan mayllar, yo’l-yo’riq ko’rsatish ma’nosida 
qo’llanilib kelinadi. Lekin keyingi atamalar uning haqiqiy mohiyatini, ma’nosini 
o’zida mukammal aks ettirmaydi, shuning uchun terminni hech o’zgarishsiz qoldirsa 
ham bo’ladi. 
Bu uchala komponentlar o’zaro bir-birlari bilan bog’liq bo’lib, vaziyatga qarab 
u yoki bu komponentning roli ustunroq, sezilarliroq bo’lishi mumkin. 
18-jadval