Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

Guruhlardagi liderlik va umumiy qarorlarga kelish ham dinamik 
jarayonlarga kiradi. 
Guruhlardagi o’zaro munosabatlar yuqoridan pastga yoki 

---

201 
aksincha bo’lib, guruh a’zolarining konkret mavqyelari, boshliq bilan 
bo’ysunuvchilar o’rtasidagi munosabatlarni o’z
ichiga oladi. 
Ijtimoiylashuv eng avvalo odamlar o‘rtasidagi muloqot va xamkorlikda turli 
faoliyatni amalga oshirish jarayonini nazarda tutadi. Tashqaridan shaxsga 
ko‘rsatilayotgan ta’sir oddiy, mexanik tarzda o‘zlashtirilmay, u har bir shaxsning 
ichki ruhiyati, dunyoni aks ettirish xususiyatlari nuqtai nazaridan sub’ektiv tarzda 
idrok etiladi. SHuning uchun ham bir hil ijtimoiy muhit va bir hil ta’sirlar odamlar 
tomonidan turlicha xarakatlarni keltirib chiqaradi. Masalan, 10-15 ta o‘quvchidan 
iborat akademik litsey o‘quvchilarini olaylik. Ularning bilimni, ilmni idrok qilishlari, 
ulardan ota-onalarining kutishlari, o‘qituvchilarning berayotgan darslari va unda 
etkazilayotgan ma’lumotlar, manbalar va boshqa qator omillar bir hilday. Lekin 
baribir ana shu 15 o‘quvchining har biri shu ta’sirlarni o‘zicha, o‘ziga xos tarzda 
qabul qiladi va bu ularning ishdagi yutuqlari, o‘quv ko‘rsatgichlari va iqtidorida aks 
etadi. Bu o‘sha biz yuqorida ta’kidlagan ijtimoiylashuv va individualizatsiya 
jarayonlarining o‘zaro bog‘liq va o‘zaro qarama-qarshi jarayonlar ekanligidan darak 
beradi. 
Koʻp Universitet oʻqituvchilarining maqsadlaridan biri yuqori-sifatli oʻquv 
natijalariga ega talabalarni oʻqitishdir. Talabalar chuqur (yuzakidan farli oʻlaroq) 
oʻrganish bilan mashgʻul boʻlishsa juda soz boʻlar edi. Prosser va Trigvel (1999) 
ta’kidlaganidek: “chuqur oʻrganish izlanishning bir turidir, chunki past sifatli 
natijalar unut boʻlganida yodda qoladigani chuqur oʻrganilgan narsalar boʻladi. Bu 
oʻzgacha va yangi kontekstli oʻrganishdir”.
138
 
86-rasm 
Bunday institutlarga oiladan boshlab, mahalla, rasmiy davlat muassasalari 
(bog‘cha, maktab, maxsus ta’lim o‘choqlari, oliygohlar, mehnat jamoalari) hamda 
norasmiy uyushmalar, nodavlat tashkilotlari kiradi. Bu institutlar orasida bizning 
138
A handbook for teaching and learning in higher education : enhancing academic
practice / [edited by] Heather Fry, 
Steve Ketteridge, Stephanie Marshall.–3rd ed.
p. cm. pp: 42,43.