Tasdiqlandi” O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

Patogenezi. Organizmda temirning yetishmasligi gemoglobinning kamayishiga olib kelib, ichki a'zolar va tuqimalarni kislorod bilan ta'minlanish jarayonining susayishiga, zaiflanishiga olib keladi: a'zo va tuqimalarda xujayraviy, nafas olish tizimining buzilishiga sabab buladi. Undan tashqari, temir yetishmaslik anemiyasida odamning suyak-ko‘migidagi eritropoez jarayoni xam buziladi.
Temir yetish maslik anemiyasining boshlanish va klinik ifodalanish davrlarida suyaklardagi ilikning faoliyati regenerator xususiyatga ega bulsa, (retiku loqitlarga bagishlangan bulimga qarang) terminal, ya'ni oxirlanib borish davrida esa giperogenerator, ogir xolatlarda aregenerator xususiyatli bulishi mumkin. Kasallik rivojlanishi davomida suyakdagi ilikning faoliyati uzgari borib, borgan sari eritrositlar va gemoglobin kamayadi, rang kursatkichi pasayib, qon zardobida temirning miqdori kamayadi. Anemiya ogir kechishiga qar amay retikuloqitlar kupaymaydi, retikuloqitogrammada yosh retikuloqitlar soni kamayib boraveradi.
Klinikasi
Bu kasallikka xos asosiy simptom darmonsizlikdir. Kupchilik bemorlarda darmonsizlik asta-sekin qolsizlik sifatida namoyon bulib, rivojlanib boradi. Bemor keskin xarakat qilganida kuz oldi tinib, qorongilashib ketadigan, kuz oldi xar xil rangli mayda sh archalar suzadigan bulib qoladi. Bemor tez char- chab ish unumi susayadi. Bora-bora xarsillash paydo buladi. Bemorning kurinishi uzgaradi yuzlari rangsizlanib, kuz kon'yunktivasini va ogiz bushligi shilliq qatlamlarining rangi uchib boradi. III— IV darajali anemiyasi bor bemorlarning tili dam rangsizlanadi. Bemorning lablari kesak tusini oladi. Ogir anemiyasi bor bemorlarning lablari bichiladi, sochlari tukiladi terisi qurishib ajin kupayadi, tirnoqlari uzgaradi.
Koni kam odamning nafas olish i tezlashadi (kompensator tezlanish), tomiri tez uradi. Bemor yuragining ustida anemik shovqinlar paydo buladi.
Temir yetishmaslik anemiyasi ikkilamchi kasallik - bulgani bois shifokor bemorning asosiy xastaligini aniqlashi va davolashi lozim. Shundan sung anemiyaga qarshi kurashish zarur.