“тасдиқлайман” фвпкқтмои ректори б. Л

Умумий орта таълим мактабларида фанларни оқитиш жараёнида 
касб- ҳунарга йоналтириш ишларини ташкил қилиш ва уни амалга 
ошириш 
Назаримизда, умумий орта таълим мактабларида фанларни оқитиш 
жараёнида касб- ҳунарга йоналтириш ишларини ташкил қилиш ва уни 
амалга ошириш, дарсларда қоллаш учун махсус дастурлар. Илмий- 
методик ва амалий тавсиялар, методик қолланмалар ишлаб чиқиш зарур. 
Бу йоналишда «Ўқувчиларни касб- ҳунарга йоналтириш ва психологик – 
педагогик Республика ташхис Маркази»нинг бош тажриба- синов 
майдони болган «Республика ўқувчиларни касб- ҳунарга йоналтириш ва 
профилли меҳнат таълимига ихтисослаштирилган лицей» базасида 
маълум ишлар бошлаб юборилган. 
Лицейдаги тахлми жараёни келгуси касбий мунасабатлар иштирокчиси 
сифатларини шаклланиши, касб- ъунарларни онгли равишда танлаш ва 
касбий озликни англаш вазифалари билан узвий богъланган ҳолда олиб 
бориладаи. Бунда, касб- ҳунарга йоналтириш ва психология 
шунингдек,меҳнат таълими дарсларига алўида аҳамият берилади. 
Педагоглар, касб- ҳунарга йоналтирувчилар ва амалиётчи психологлар 
томонидан амалга ошириладиган «Узлуксиз касб- ҳунарга йоналтириш 
дастури» фанларнинг оқитишнинг бутун даврини учта босқичга болади. 
Биринчи босқич (1- 4 синфлар- бошлангъич таълим) 
Пропедевтик босқич ҳисобланади.У бошлангъичсинф ўқувчиларида 
билиш, ойин, ижтимоий фойдали меҳнат фаолиятида бевосита иштирок 
этишга асосланган, меҳнатга яхши муносабатда болиш, унинг инсон ъаёти 

---

ва жамиятда тутган орни, ота- онанинг касбига қизиқишининг 
шаклланиши орқали ифодаланади. 
Иккинчи босқич (5- 6 синфлар) 
«изланувчан ҳимоялаш ёки ташхислаш» босқичи деб номланади. 
Бу босқичда осмирларда касбий йоналганлик- оз қизиқишлари. 
Мойииклари ва қобилиятларини англаб етиши, касб- ъунартанлаш ва 
жамиятда оз орнини топиши, ижтимоий қадриятларнинг шаклланинши юз 
беради. 
Учинчи босқич (7- 8 синфлар) 
Ижтимоий мослашув ва касбий мавқени режалаштириш босқичи. 
Бу давр касбий озликни англаш, аниқ бир касб- ъунарни танлашнинг 
шахсий мазмуни, қадриятлар тогърисидаги тасаввурларнинг фаолия 
соҳасини танлашад уни жамият мақсадлари билан тақослай олиш билан 
характерланади; озликни англаш ва оз устида ишлаш коникмалари, 
маълум касбий фаолият соҳасидаги зарурий билим ва малакалар, уни 
эгаллаш 
тогърисидаги 
тасаввурларнинг 
шаклланиши 
роқали 
характерланади. 
«Касблар олами» билан болалар синфдаёқ танишадилар. Аста секин 
улар билим доирасининг кенгайиб бориши билан 5-6 синфларда мақсадли 
касб ҳунарга йоналтиришва психологик машгъулотларда отилади. Бу 
ўқувчиларнинг 7-9 синфларда онгли равишда касбий озлигини англашга 
олиб келади.