|
“TASDIKLAYMAN”
Direktor ukuv ishlari buyicha
urinbosari
___________ N.Bozorov
MAVZU: O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari – davlatning harbiy tashkiloti, O‘zbekiston Respublikasi mudofaasining asosi.
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining tashkil etilishi. Qurolli Kuchlarga rahbarlik. Harbiy okruglar. Qurolli Kuchlarning harbiy-stretegik vazifalari, tarkibi va qurilish tamoyillari. Harbiy boshqaruvning asosiy organlari
Mashg’ulot: № 4
O’quv-tarbiyaviy maqsadi:
1.Vatanni himoya qilish muqaddas ish va umumxalq ishi ekanligini o’quvchilarga singdirish.
2. Konstitutsiyadagi Mudofaa haqidagi moddalar bilan va mudofaa doktrinasi bilan tanishtirish
Vaqti: 80- minut.
Mashg’ulot joyi: ChYoT xonasi
Shakli: Nazariy.
Uslubi: Aytib berish, tushuntirish;
Mashg’ulotda moddiy ta’minoti: Plakatlar
Qo’llanmalar va adabiyotlar: ChQBT 1-qism
I. Mashg’ulotning kirish qismi 10 min.
1. Guruhning mashg’ulotga tayyorgarligini aniqlash ; 2 min.
2. Otilgan mashg’ulotlarni eslatish va qisqacha savol-javob o’tkazish; 6 min.
3. Yangi mavzuni mazmunini va o’quv tarbiyaviy maqsadini e’lon qilish; 2 min.
1995-yil 30-avgustda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan qabul qilingan Harbiy doktrina hujjatida davlatimizning harbiy siyosati asosida harbiy faoliyat hamda qurilishining yo‘nalishi va tamoyillarini belgilaydi. U davlat tashkilotlari harbiy kadrlar uchun majburiy hisoblangan harbiy nazariya va amaliyotning asosiy, rasman qabul qilingan qarashlari va qoidalarini aks ettirdi, hozirgi strategik vazifalarni, harbiy qurilish tamoyillarini va Qurolli Kuchlarni qo‘llash shartlari, Qurolli Kuchlar, xalq hamda mamlakatni mudofaaga tayyorlash masalalarini ilmiy jihatdan asoslab berdi.
O‘zbekiston Respublikasi mintaqasidagi harbiy-siyosiy vaziyatdan, Qurolli Kuchlarda amalga oshirilayotgan islohotlardan hamda mamlakatimiz ichki va tashqi siyosatidan kelib chiqqan holda 2000-yilda davlatimizda mudofaa doktrinasi ishlab chiqildi. Mudofaa doktrinasi milliy xavfsizlik umumdavlat konsepsiyasining tarkibiy qismi bo‘lib, tashqi siyosat, davlatlararo munosabatlar masalalariga, urush va tinchlik muammolariga mutlaqo yangicha yondashuvlarga asoslanadi.
Xalqaro munosabatlardagi tarkibiy o‘zgarishlar, keskinlik, mojarolarning yangi o‘choqlari paydo bo‘lishi, ekstremizm va terrorchilikning turli ko‘rinishlari faollanishi bilan mudofaa qobiliyati va xavfsizlikni mustahkamlash masalalari alohida ahamiyat kasb etmoqda. Shu munosabat bilan mudofaa doktrinasida suveren davlat va xalqaro munosabatlarning subyekti sifatida o‘zining tashqi va mudofaa siyosatini barcha mamlakatlarning tinch-totuv yashashi, boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik, ularning suvereniteti va mustaqilligini himoya qilish, yalpi tinchlikka, ijtimoiy-siyosiy barqarorlikka va qurolsizlanishga erishish maqsadlariga qaratilishini ta’kidlab o‘tadi.
Qurolli Kuchlar urushlar va qurolli mojarolarni qaytarish hamda oldini olish, O‘zbekiston Respublikasining milliy manfaatlarini, suvereniteti, hududiy yaxlitligini hamda aholining tinch hayotini himoya qilish uchun davlat tomonidan tashkil etilgan va saqlab turilgan harbiy birlashmalar, qo‘shilmalar va qismlarni, shuningdek, boshqa harbiy tuzilmalarni o‘z ichiga oladi. Qurolli Kuchlar o‘z faoliyatini qonun ustunligi, markazlashgan rahbarlik va yakkaboshchilik, jangovar va safarbarlik borasida doimiy shaylik hamda harbiy intizomga rioya etish asosida quradi va amalga oshiradi. Harbiy obyektlar, binolar va inshootlar, qurol-yarog‘, harbiy texnikaning barcha turlari, boshqa harbiy mol-mulklar davlat mulki hisoblanadi va Qurolli Kuchlar tasarrufida bo‘ladi.
Mudofaaga va Qurolli Kuchlarga rahbarlikni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti — Qurolli Kuchlar Oliy Bosh Qo‘mondoni amalga oshiradi.
Urush davrida O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vaziri bir paytning o‘zida Qurolli Kuchlar Oliy Bosh Qo‘mondoni o‘rinbosari hisoblanadi.
Qurolli Kuchlar oldiga qo‘yilgan vazifalarni bajarish yuzasidan ularga tezkor rahbarlikni Qurolli Kuchlar Birlashgan shtabining boshlig‘i amalga oshiradi.
Harbiy xavf, hozirgi zamon urushi va mintaqamizdagi geografik vaziyatlardan kelib chiqqan holda Qurolli Kuchlarning tashkiliy tuzilishi va strategik qo‘llanilishi ishlab chiqildi. Qurolli Kuchlar strategik jihatdan qo‘llashda ularning tezkorligini oshirish maqsadida respublika hududida harbiy okruglar tashkil etilishini belgilab berdi. Mamlakatimizda to‘rtta harbiy okrug tashkil etilgan. Bular: Òoshkent harbiy okrugi, Sharqiy harbiy okrugi, Shimoliy-g‘arbiy harbiy okrugi va Janubiy-g‘arbiy maxsus harbiy okrugi.
Harbiy okrug operatsion yo‘nalishlarda O‘zbekiston Respublikasining xavfsizligi va hududiy yaxlitligini ta’minlovchi asosiy harbiy-ma’muriy birlik hamda umumqo‘shin tezkor-strategik hududiy birlashmasidir. Harbiy okruglar zimmalariga yuklangan vazifalarni bajaradilar hamda qonun hujjatlariga muvofiq qarorlar qabul qiladilar.
4.2. Qurolli Kuchlarning harbiy-strategik vazifalari va tarkibi. Harbiy boshqaruvning asosiy organlari
Qurolli Kuchlar ayni vaqtda fuqarolarning hayoti va tinchligini himoya qilish vazifasini o‘z zimmasiga oladi. Birlashgan Millatlar Òashkilotining ustaviga muvofiq, o‘zini o‘zi mudofaa qilishdan iborat ajralmas huquqini amalga oshiradi, davlatning zarur darajada harbiy qudratga va mudofaa qobiliyatiga ega bo‘lishini ta’minlaydi.
Hozirgi zamon urushlariga xos xarakter va oqibatlarini inobatga olib, doktrinada bosh harbiy strategik vazifa urush va harbiy tajovuzni bartaraf etish, deb belgilanadi va:
tinchlik davrida — davlatning mudofaa qobiliyatini respublika daxlsizligi ta’minlanishini kafolatlashga kifoya qiladigan darajada saqlab turishdan, uning suvereniteti va hududiy yaxlitligiga qarshi qilinishi mumkin bo‘lgan ig‘vogarliklar va tajovuzlarning oldini olishdan, Qurolli Kuchlarning hujumlarni ham mustaqil tarzda, ham Umumiy xavfsizlik to‘g‘risidagi Shartnoma qatnashchisi bo‘lgan davlatlarning qurolli kuchlari bilan o‘zaro hamkorlikda bartaraf etish uchun har taraflama doimiy ravishda tayyor turishini ta’minlashdan;
urush davrida — tajovuzning kafolatli tarzda qaytarilishi, o‘z kuchlari bilan bir qatorda, O‘zbekiston Respublikasi bilan muvofiq, protokolga asosan, boshqa davlatlarning harbiy kuch-qudrati hamkorligida bosqinchiga qaqshatqich zarba berish, deb ko‘rsatildi.
Qurolli Kuchlarning tarkibiga quruqlikdagi qo‘shinlar, havo hujumidan mudofaa qo‘shinlari va harbiy havo kuchlari, muhandislik-quruvchilik qo‘shinlari, chegara qo‘shinlari, Milliy xavfsizlik xizmatining harbiy qo‘shinlari, Ichki ishlar vazirligining ichki qo‘shinlari kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
