Тартибга солинадиган иктисодиёт зарурми ёки эркин бозорми

Jismoniy shaxslar va korxonalarning avtotransport vositalari dvigatellari hajmiga bog’liq holda (har bir sm.kub.uchun) yillik mol-mulk solig’i stavkalari

Soliqqa tortilmaydigan ob’ekt nomi	Soliqqa tortilmaydigan oylik daromad summasiga nisbatan soliq summasi,%
Yengil avtomobillar	0,01
Yuk tashuvchi avtotransport vositalari va avtobuslar	0,02

Ko’rsatilgan soliq stavkalari mol-mulkning o’rtacha yillik qoldiq qiymatiga qo’llaniladi. Mol-mulk solig’idan davlat hukumati tashkilotlari, byudjet va mahalliy o’z-o’zini boshqarish tashkilotlari, Ozarbayjon respublikasi Milliy banki va uning tuzilmalari, davlat fondlari va nogironlarning jamoat tashkilotlari ozod etiladi. Yuridik shaxs maqomiga ega bo’lmagan holda misgarlik, kulolchilik kabi qator boshqa xunarmandchilik faoliyati bilan shug’ullanadigan jismoniy shaxslarning ustaxonalari joylashgan ijodiy xonalari yoki bino qismlari ham soliqqa tortilmaydi. Soliqqa tortish maqsadida hisoblangan korxona mulki qiymati, ekologiya xizmati, yong’in xavfsizligi yoki fuqarolar mudofaasi maqsadlarida foydalaniladigan ob’ektlar qiymati summasiga kamayadi. Shaharlarda yo’lovchi tashish uchun mo’ljalangan trolleybus va tramvaylar mol-mulk solig’idan ozod etiladi.

Binolarga solinadigan soliq Ozarbayjon respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda aniqlanadigan ularning inventar qiymati bo’yicha malumotlarga asosan har yili 1 yanvar holati bo’yicha hisoblanadi. Joriy yil uchun soliq summasiga teng ulushlarda 15 avgustda va 15 noyabrda to’lanadi.

20.5. Yer solig’i, yo’l solig’i, qazilma boyliklaridan foydalanganlik uchun soliqlarni hisoblash va to’lash tartibi.

Yer solig’i, yer egalari va foydalanuvchilarning xo’jalik faoliyati natijasidan qat`iy nazar, yer joylarining kattaligi uchun doimiy har yili to’lanadigan to’lov sifatida qaraladi. Rezident va norezident jismoniy shaxslar hamda korxonalar yer joylariga egalik huquqiga ega bo’lgan, mahalliy hokimiyatlarning jismoniy shaxslari bir oy ichida soliq tashkilotlaridan ro’yxatdan o’tishi shart.
Ozarbayjon Respublikasi hududida yer joylariga ega bo’lgan yoki foydalanadigan quyidagi rezident va norezident shaxslar yer solig’i to’lovchilari hisoblanadilar; rezident va norezident jismoniy shaxslar; rezident – korxonalar; sho’ba korxonalar va bo’linmalari; Ozarbayjon Respublikasi hududida o’zining doimiy vakilligi orqali tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiradigan norezident korxonalar.
Soliqqa tortiladigan ob’ekt bo’lib, Ozarbayjon Respublikasi hududida jismoniy shaxslar va korxonalarga egalik qilish yoki foydalanish uchun berilgan yer joylari hisoblanadi. Yer solig’i stavkasi qishloq xo’jaligi yerlari bo’yicha birinchi shartli bal uchun soliqqa tortilmaydigan oylik daromadning 0,3 foizi miqdorini tashkil qiladi. Shartli ballar tegishli hokimiyat tashkilotlari tomonidan aniqlanadi. Quyidagi yerlar yer solig’iga tortilmaydi: aholi yashash joylarining jamoat foydalanadigan yerlari; davlat byudjet tashkilotlari; byudjet tashkilotlari va mahalliy o’z-o’zini boshqarish tashkilotlari, Ozarbayjon respublikasi Milliy banki va uning tuzilmalari ixtiyorida yoki foydalanishi uchun ajratilgan yerlar; Ozarbayjon respublikasiga tegishli bo’lgan, Kaspiy dengizi ostida joylashgan yerlar, ishlab chiqarish faoliyati bilan bog’liq bo’lmagan davlat o’rmon va suv fondi yerlari; davlat chegara hududlari va mudofaa uchun mo’ljallangan yerlar.
Yer solig’i yerga egalik qilish va foydalanish huquqini tasdiqlaydigan hujjatlar asosida belgilanadi. Korxona har yili, yer joylari kattaligi va soliq stavkasidan kelib chiqqan holda yer solig’ini hisoblaydilar va 15 mayga qadar bu hisobotlarni soliq tashkilotlariga taqdim etadi. Jismoniy shaxslar yer solig’ini hisoblash tegishli tashkilotlar tomonidan har yili 1 iyulga qadar hisob-kitob qilinib, soliq to’lovchilarga bu haqda xabarnoma birinchi avgustga qadar taqdim etiladi. Yer solig’i teng ulushlarda byujetga 15 avgust va 15 noyabrga qadar to’lanadi.
Ozarbayjon respublikasi avtomobil yo’llaridan foydalanganligi uchun yo‘l soligi to’lovchilar respublika hududiga kiradigan avtotransport vositalari egalari bo’lgan norezident korxona yoki jismoniy shaxslar hisoblanadilar. Ozarbayjon respublikasi hududiga kiradigan chet el davlatlarining avtomashinalari ham soliqqa tortish ob’ekti bo’ladi. Soliq ushbu avtomashinalarning turiga, o’rindiq soniga, yuk ko’tarish qobiliyati, yuk bilan birgalikdagi avtomashina o g’irligiga, respublika hududida bosib o’tgan masofasiga bog’liq holda hisoblanadi. Bundan tashqari, xavfli yuklarni tashish bo’yicha, quyidagi stavkalar belgilangan:
- yengil avtomobillar uchun – 15 AQSh dollar;
- avtomobillar uchun o’rindiqlar soniga bog’liq holda bir kun uchun o’rindiqlar soni 1 tadan 12 tagacha – 30 AQSh dollar;
- 13 tadan 30 tagacha – 60 AQSh dollari;
- 31 tadan yuqori -100 AQSh dollari.
- Yuk avtomobillari, prisepli avtomashina vositalari uchun yuk ko’tarish qobiliyati bog’liq holda 1 kun uchun:
- yuk ko’tarish qobiliyati 1 tonnadan 10 tonnagacha-100 $;
- 11 dan 24 tonnagacha –120 $;
- 24 dan yuqori –180 $.
Xorijiy davlatlar avtomashinalari Ozarbayjon respublikasi bojxona hududiga kirganda bojxona yo’l solig’ini ushlab qoladi va bir ish kuni ichida byudjetga o’tkazadi.
Yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliq Ozarbayjon respublikasi hududida va Ozarbayjon respublikasiga tegishli hududning Kaspiy dengizi ostida joylashgan foydali qazilmalarni qazib olgan uchun undiriladi. Ushbu soliqni foydali qazilmalarni qazib oladigan quyidagi shaxslar to’laydilar: rezident va norezident jismoniy shaxslar; rezident- korxonalar; ko’rsatilgan korxonalarning mustaqil balans va hisob raqamiga ega bo’lgan filiallari; Ozarbayjon respublikasi hududida doimiy vakilligi orqali tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanadigan norezident korxonalar. Soliqqa tortish ob’ekti Ozarbayjon respublikasi hududidagi yerlardan qazib olinadigan foydali qazilmalar hisoblanadi.
4-jadval