Tarmoq topologiyalari: mesh, star, tree, bus, ring va 3-d torus reja lokal va global tarmoqlarning umumiy ta’rifi

Tarmoq tezligi ko’p jihatdan umumiy shinaga ulangan kompyuterlar soni bilan belgilanadi. Bu kompyuterlar soni qancha ko’p bo’lsa, tarmoq shuncha sekin ishlaydi. Bundan tashqari, bunday topologiya, bir necha kompyuterlar tarmoqqa bir vaqtda ma’lumot uzatishga harakat qilgan vaqtda, turli kolliziyalar vujudga kelishiga sabab bo’ladi.

Kolliziya – tarmoq ishi vaqtida sodir bo’luvchi normal holat. Kolliziyani taxlil qilish va bartaraf etish uchun barcha kompyuterlar kabelda payo bo’luvchi signallarni o’rganadilar.

Kolliziya – tarmoq ishi vaqtida sodir bo’luvchi normal holat. Kolliziyani taxlil qilish va bartaraf etish uchun barcha kompyuterlar kabelda payo bo’luvchi signallarni o’rganadilar.

Agar uzatilayotgan va qabul qilinayotgan signallar bir-biriga mos kelmasa, kolliziya mavjudligi qayd etiladi.

Kolliziyani sezgan kompyuterlar tarmoqqa 32-bitli jam - ketma-ketlik deb ataluvchi xabarni jo’natadi.

Tarmoqqa ulangan kompyuterlar soni ortgan sari kolliziya paydo bo’lish ehtimolligi ortadi.

1 - rasm. Kolliziya holati

“Umumiy shina” topologiyasini qo’llashning avzalliklari:

“Umumiy shina” topologiyasini qo’llashning avzalliklari:

• kabel tejaladi;
• oson kengaytiriladi;
• soda va kafolatli.

Asosiy kamchiliklar:

• Kabelning ishdan chiqishi tarmoq ishini to’xtatadi;
• Ma’lumotlarning ko’pligi o’tkazish qobiliyatini pasaytiradi;
• Tarmoqda kompyuterlar soni ortishi kolliziya paydo bo’lish htimolligini oshiradi.
• Har bir kompyuter tarmoq bo’ylab uzatiluvchi ma’lumotlarni olishi mumkin.

Yulduz topologiyasi

Yulduzsimon topologiyadan foydalanilganda tarmoqning barcha kompyuter-laridan chiquvchi kabellar markaziy kommutator yoki konsentratorga ulanadi. Biror kompyuterdan boshqasiga jo’natilgan barcha paketlar shu qurilma orqali yetib boradi. Bunda ham passiv, ham aktiv konsentratordan foydalanish mumkin.

Kompyuter va konsentrator o’rtasidagi aloqa uzilishi tarmoqning qolgan qismi ishiga ta’sir etmaydi. Agar konsentrator ishdan chiqsa tarmoq ishi to’xtaydi. Yulduz topologiyasi orqali lokal tarmoqlarni ham bir-biriga ulash mumkin.