Tarmoq texnologiyalari

IP tarmoqlarida yo‘nalish axborotlari bilan almashishi protokollari 
 
TCP/IP  stekining  yo‘nalish  axborotlari  bilan  almashishning  xamma 
protokollari  adaptiv  protokollar  sinfiga  kiradi.  Ular  o‘z  navbatida  ikki  guruxga 
bo‘lingan, ularning xar biri quyidagi algoritmlar turi bilan bog‘langan: 
- masofa-vektor algoritmi (Distance Vector Algorithms, DVA). 
- aloqa xolati algoritmi (Link State Algorithms, LSA). 
  Masofa-vektor  turidagi  algoritmlarda  marshrutizator  vaqti-vaqti  bilan  va 

---

keng  ogox  qilingan  holda  tarmoq  bo‘yicha  o‘zidan  to  unga  ma’lum  bo‘lgan 
tarmoqlarga  masofa  vektorini  yuboradi.  Masofa  deganda  odatda  paket  muvofiq 
tarmoqqa tushishdan oldin nechta oraliq marshrutizatorlar orqali o‘tishi tushiniladi. 
Nafaqat  paket  o‘tgan  oraliq  nuqtalar,  u  qo‘shni  marshrutizatorlar  orasida  aloqa 
bo‘yicha  o‘tgan  vaqtini  xam    xisobga  oluvchi  boshqa  metrika  xam  ishlatiladi. 
Qo‘shni marshrutizatordan vektorni qabul qilib har bir marshrutizator o‘zi bevosita 
(agar  tarmoqlar  uning  portiga  ulangan  bo‘lsa)  yoki  qo‘shni  marshrutizatorlarning 
o‘xshash  elementlaridan  bilib  olgan  unga  ma’lum  boshqa  tarmoqlar  to‘g‘risida 
axborotni  vektorga  qo‘shadi  va  tarmoq  bo‘yicha  vektorning  yangi  mazmunini 
jo‘natadi, oxir oqibat har bir marshrutizator inter tarmoqdagi tarmoqlar va qo‘shni 
marshrutizatorlar orqali ularga bo‘lgan masofa to‘g‘risida axborotni bilib oladi.     
  Masofa-vektor  algoritmlari  uncha  katta  bo‘lmagan  tarmoqlardagina  yaxshi 
ishlaydi.  Katta  tarmoqlarda  ular  intensiv  keng  ogoxlantirish  trafiki  bilan  aloqa 
liniyalarini  sifatsiz  qiladilar.  Bundan  tashqari  bu  algoritm  konfiguratsiyaning 
o‘zgarishi har doim xam to‘g‘ri bajarilmaydi, chunki marshrutizatorlar tarmoqdagi 
aloqalar  topologiyasi  aniq  tushunchaga  ega  emaslar,  ular  faqat  vositachilar  orqali 
olingan,  umumlashgan  axborotga  –  masofa-vektoriga  egalar.  Masofa-vektori 
protokoliga  muvofiq  marshrutizator  ishi  ko‘prik  ishini  eslatadi,  chunki  bunday 
marshrutizator tarmoqning aniq topologik sur’atiga ega emas. 
  Masofa – vektori algoritmi asosidagi eng ko‘p tarqalgan protokol bo‘lib, RIP 
protokoli xisoblanadi. 
  Aloqa  xolatining  algoritmi,  har  bir  marshrutizatorni  tarmoq  aloqalarining 
aniq  grafasini  qurish  uchun  yetarli  axborot  bilan  ta’minlaydi.  Hamma 
marshrutizatorlar  bir  xil  graflar  asosida  ishlaydi,  bu  marshrutlash  jarayonini 
konfiguratsiyasi  o‘zgarishiga  mustaxkamliroq  qiladi.  Keng  ogoxlantirishli 
jo‘natmalar  faqat  aloqalar  xolatining  o‘zgarishidagina  ishlatiladi,  bunday  holat 
ishonchli  tarmoqlarda  kam  uchraydi.  Aloqa  liniyalar  xolatini  qandayligini 
tushunish uchun uning portlariga ulangan marshrutizator o‘zining yaqin qo‘shnilari 
bilan  kalta  paketlarni  vaqti-vaqti  bilan  almashib  turadi.  Ushbu  grafik  xam  keng 
ogoxlantiruvchi,  lekin  u  qo‘shnilar  orasida  bo‘lganligi  sababli  tarmoqni  kamroq 

---

sifatsizlantiradi. 
  TCP/IP  stekida  aloqalar  xolatining  algoritmi  asosidagi  protokol  bo‘lib, 
OSPF protokoli hisoblanadi. 
  
 
 
 

---