Tarmoq texnologiyalari

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   M.M.Musayev, A.A.Kaxxarov, M.M. Karimov «Kompyuter tarmoqlarini yig’ish»
   
2. 
   Kompyuter protokollari va internet arxitekturasi fanidan „O’quv qo’llanma“.
   
3. 
   Олифер В.Г., Олифер Н.А. Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы: Учебник для вузов.3-е изд. – СПб.:Питер, 2009.- 958с.
   
4. 
   Олифер В.Г., Олифер Н.А. Основы компьютерных сетей.- СПб.:Питер,2009.-352с.
   
5. 
   Гук М. Локальные сети Novell. Карманная энциклопедия. – СПб.: Питер, 1996. – 288
   
6. 
   www.google.com
   

3 – laboratoriya ishi
Mavzu: Packet Tracerdasturida himoyalangan virtual tarmoqni qurish
Ishdan maqsad:

• 
  Packet Tracerning asosiy vazifalari xaqida tushuncha olish.
  
• 
  Oddiy tarmoq modelini qurish va tarmoqda trafikni kuzatish.
  
• 
  3 ta xost va kommutator yordamida oddiy Ethernet tarmog`ini tashkil etish.
  
• 
  ARP va Ping buyruqlarning ish jarayonlarini kuzatish
  

Qisqacha nazariy ma’lumotlar
Tarmoq kommutatori yoki svitch — bitta segment doirasida kompyuter tarmog`idagi bir qancha uzellarni bir biriga bog`lash uchun xizmat qiluvchi qurilma. Kontsentrator trafikni barcha qurilmalarga tarqatadi, kommutator kontsetratordan farqli ravishda malumotlarni aynan qabul qiluvchiga yetkazib beradi. Bu esa o`z navbatida tarmoq xavfsizligini va malumotlar almashinish tezligini oshiradi. Kommutator OSI modelining kanal sathida ishlaydi va shuning uchun umumiy holda faqat bitta tarmoq uzellarini ularning MAC-manzillari orqali birlashtiradi. Bir nechta takrmoqlarni birlashtirish vazifasini tarmoq sathida ishlovchi marshrutizatorlar bajaradi.
Kommutator uzellarning MAC-manzillari yozilgan maxsus MAC-jadvalni xotirasida saqlaydi. Kommutator yoqilganda ushbu jadval bo`sh bo`ladi va u o`qitish rejimida ishlaydi.Ushbu rejimda qaysi portga malumot kelib tushsa, ushbu malumot kommutatorning barcha portlariga tarqatiladi.Bu orqali kommutator kelayotgan paketlarni tahlil qiladi, yuboruvchi kompyuterning MAC-manzilini aniqlaydi va uni xotirasidagi jadvalga yozib qo`yadi.
Kommutatorning qaysidir portidan ushbu kompyuter uchun mo`ljallangan paket kelsa, ushbu paket faqatgina shu kompyuterga uzatiladi. Agarda qabul qiluvchi kompyuterning MAC-manzili aniq bo`lmasa, bu holatda paket kommutatorning barcha interfeyslariga yuboriladi. Vaqt o`tishi bilan kommutator barcha portlari uchun lozim bo`lgan jadvalni tuzib oladi va buning natijasida tarmoq trafigi lokallashadi. Kommutatorlar boshqariladigan va boshqarilmaydigan (oddiy) toifalarga bo`linadi. Murakkab kommutatorlar trafikni OSI modelining kanal(ikkinchi) va tarmoq(uchinchi) sathlarida ham boshqara oladi. Ularni odatda Layer 2 Switch yoki qisartirib L2 nomlanadi. Kommutatorlarni boshqarish Web-interfeys, SNMP, RMON va boshqa protokollar yordamida amalga oshiriladi. Boshqariladagan kommutatorlarning ko`pchiligi qo`shimcha imkoniyatlarga ega: VLAN, QoS, taqiqlash va b.