Tarmoq texnologiyalari

Telefonli aloqa kanalari bo`yicha ma’lumotlarniuzatish bayonnomalari

1-jadval

	Paydo bo`lgan yili	1964	1982	1986	1987	1990	1994	1995	1997
	TTXMK (ITU) bayonnomasi kodi	V.21	V.22	V.22 bis	V.32	V.32 bis	V.34	V.34 bis	x2 va K56 Flex texnal— ogiyalari
	Maksiumal uzatish tezligi, bits bels	300 47	1200 141	2400 282	9600 1129	14400 1694	28800 338	33600 3952	56000 6437
	Modulyatsiya turi	FSK	PSK	QAM	QAM	QAM	qAM	qAM	qAM

 

V.22 dan boshlab, uzatish bayonnomalarida ma’lumotlarni kodlashning murakkab usullari ishlatiladi, ularda har bir vaqt oralig`ida ma’lumotlar elementi, modulyatsiya qilinayotgan signal parametrining ikkita emas, balki katta sondagi qiymatlari bilan tasvirlangan. Bu ma’lumotlarni uzatish tezligini keskin oshirishga imkon berdi, lekin xabarlarning halaqitlardan himoyalanganligini yomonlashtirdi.

Garchi demodulyatsiyada bajariladigan signalni filtirlashda halaqitlardan himoyalanganlik ortsada, lekin bu aloqa kanalidagi halaqit va shovqinlardan kelib chikuvchi ma’lumotlarni uzatish xatoliklarini samarali to`g`rilash uchun yetarli bo`lmadi. Shuning uchun o`tgan asr 80—yillarining o`rtalarida, ko`plab zamonaviy modemlarda ishlatilayotgan yanada ta’sirchanroq MNP turidagi xatoliklardan himoya qilish bayonnomalari taklif yetildi. Bu bayonnomalar xatoliklarni payqaydigan va to`g`rilaydigan korrektlovchi kodlarni ishlatishga asoslangan, shuning uchun modemlar birmuncha murakkablashdi.

Shu bayonnomalar bilan, ma’lumotlarni uzatish tezligini sezilarli oshirishga imkon beruvchi ma’lumotlarni siqish funksiyasini tatbiq qilish bilan bog`langan modemlarni mukammallashtirish ko`zda tutilgan. Ma’lumotlarni siqish printsipi ma’lumotlar oqimini taxlil qilish, uzatilayotgan blokdagi tez—tez uchrab turadigan belgilarni kam uchraydigan belgilarni kodlash uchun ishlatiladigan kodlarga nisbatan kichik uzunlikdagi ikkilik kodlari bilan almashtirish hamda takrorlanayotgan belgilar ketma—ketligini aniqlash va ularning o`rniga qisqa blok—tavsifchilarni uzatishga asoslangan.

NMP1—NMP10 tipidagi bayonnomalar keyingi yillarda LAMP (Link Assess Prosedure for Modem) V.42, V.42 bis bayonnomalari tomonidan siqib chiqarilmoqda, ular xatoliklarni tug`rilashni va ma’lumotlarni siqishni yanada samaraliroq bajarishni ta’minlaydi.

Ma’lumotlarniuzatish standartlari jadvalida keltirilganlaridan eng samaralisi V.34 ( V.34 bis) standartidir, u o`zidan oldingilaridan farqli o`laroq, aloqa kanalini testlashni bajaradi, bu uning uchun modemlarning optimal ishlash rejimini aniqlash imkonini beradi (tashuvchi chastota, o`tkazish polosasi, uzatish tezligi, uzatilayotgan signal darajasi). Shu standartga mos ravishda boshlang`ich ulanish minimal 300 bit/s tezlikda amalga oshiriladi — bunday aloqa hattoki eng past sifatli liniyalarda ham mumkindir. Keyinchalik, aloqa kanalining ikkala uchida modemlarni identifikasiya qilish amalga oshiriladi, xatoliklarni to`g`rilash va ma’lumotlarni siqish bayonnomalarini ta’minlash imkoniyati, ishlatilayotgan modulyatsiya tipi aniqlanadi va ma’lumotlarni uzatishning samarali tezligi tanlanadi.

Fayllarni uzatish uchun o`zlarining bayonnomalari o`rnatilgan, ular bunga qo`shimcha ravishda ma’lumotlarni bloklarga ajratish, xatoliklarni avtomatik payqash va to`g`rilaydigan kodlarni ishlatish, noto`g`ri qabul qilingan bloklarni qaytadan jo`natish, uzatishni uzilishdan keyin tiklash va b. jarayonlarni reglamentlaydi. Bu guruhning eng keng tarqalgan bayonnomalari, jumladan Xmodem, Ymodem, Kemeit, Zmodem bayonnomalarini misol qilib keltirish mumkin. Zmodem hozir eng keng tarqalgan fayllarni uzatish bayonnomasidir va to`liq asos bilan ishlatish uchun tavsiya etilishi mumkin.

 

4. Faks—modemlar yoki modemlarining tavsiflari

 2-jadval