Тармоқ қурилмалари (Маршрутизатор-роутер, концентратор-хаб)

Tarmoqlar orasida ma’lumotlar almashish turlari:

a) Simli (o`tkazgichli) aloqa: PSTN telefon tarmog`i, modem va kommutatorli aloqa, ажратилган liniyalar (Выделенные линии);

b) Paketlar kommutitatsiyasi (Коммутация пакетов): Frame relay, PDH, Ethernet, RS-232;

c) Oprik tola bo`yicha ma`lumot almashinish: Synchronous optical networking, Fiber distributed data interface;

d) Simsiz aloqa

i) Yaqin radiusli harakat: Bluetooth, Human Area Network;

ii) O`rta radiusli harakat: IEEE 802.11, Netsukuku

iii) Uzoq radiusli harakat: Sun`iy yo`ldoshli aloqa, MMDS, SMDS

e) Mobil telefon yordamida ma`lumotlar almashish: CSD, GPRS, HSCSD, EDGE, UMTS, HSDPA, HSUPA, CDMA, CDPD, Paging networks, DataTAC, Mobitex, Motient;

Kommutator (lot. commuto — almashtiraman, oʻzgartiraman), almashlab ulagich, taqsimlagich — elektr zanjirini ulash, oʻzish, almashlab ulash va zanjirdan oʻtayotgan tok yoʻnalishini oʻzgartirish uchun ishlatiladigan qurilma. Almashlab ulash qoʻlda (mas, telegraf K.i) yoki maxsus dastur asosida avtomatik tarzda bajariladi. Elektromexanik, elektron va elektron nurli K.lar bor. Oddiy elektromexaniq K.: rubilniklar, elektr mashina kollektorlari; elektromagnit rele toʻplamlari va boshqa Elektron K.— maʼlum funksional sxemalar boʻyicha ion asboblari, elektron lampalar, yarimoʻtkazgichlardan yigʻilgan elektron qurilmalar. Elektron nurli K. — elektron nur yordamida boshqa asbobning ulanish sxemasini oʻzgartiradi. K. elektrotexnika, aloqa, telemexaniqaning koʻp vositalari va boshqalarda qoʻllanadi