Tarixiy jihatdan tibbiy etika to'rtta asosiy modelda mavjud

3) MEning deontologik modeli XVIII asr oxirida – XIX asrning boshlarida shakllandi. Ushbu model shifokorning xatti-harakatlarida axloqiy mukammallikni nazarda tutadi. Deontologik model-bu shifokor bilan bemor, uning qarindoshlari, hamkasblari va ma'muriyati o'rtasidagi munosabatlar tizimida qoidalarni bajarish uchun majburiy bo'lgan koddir. Ushbu modelning asosi "burchga rioya qilish" tamoyilidir, shuning uchun shifokorning axloqi va kasbiyligi jamiyatning axloqiy talablarini bajarishga tayyorligi va qobiliyatidir. Bugungi kunda har bir mutaxassislik uchun axloqiy qoidalar mavjud. Hamshiralik jarayonida tibbiy deontologiya alohida o'rin tutadi. Buning sababi, bir tomondan, hamshira shifokorning yordamchisi (bo'ysunuvchi lavozimi), boshqa tomondan, bemorning ehtiyojlarini va hamshiralik parvarishi ishini mustaqil ravishda belgilaydi. Bu uni faqat axloqiy xulq-atvorni emas, balki umuman katta madaniyatni talab qiladigan ikkihillik holatga olib keladi. Sovet davri jarrohi N. Petrov yaxshi hamshirani qadrlash va hurmat qilish kerakligini aytdi, ammo barcha shifokorlar buni tushunishmaydi. Hamshiraning eng yuqori axloqiy vazifasi- bu ularning odamlarga yuksak ma'naviyat va nozik yurakdan ajralib turadigan fidokorona xizmatidir.

4) Biotibbiy model inson huquqlari va qadr-qimmatini hurmat qilish tamoyiliga asoslanadi. Bu shifokor va bemor o'rtasidagi munosabatlarning mohiyatini o'zgartirishni o'z ichiga oladi. Avvalo, tibbiyotda paternalizmni bartaraf etish va bemorning avtonomiyasi va uning huquqlarini hurmat qilish (xabar qilingan, kollegial, maslahat modellari) asosida munosabatlarning yangi modellarini joriy etish. BM modelining asosiy printsiplari: bemorning avtonomiyasi, informatsion roziligi, "zarar qilma", maxfiylik va haqiqat.

Tibbiy axloqning tarixiy tahlili shuni ko'rsatadiki, jamiyat o'zgarishi bilan tibbiyotda axloqiy tamoyillar o'zgaradi. BME ilmiy bilimlar, insonparvarlik axloqi va ME ning barcha axloqiy yutuqlari Gipokratdan hozirgi kungacha etib kelgan.