Tarixiy geografiya va kartografiya

yoqilg‘i sanoati
egallaydi. Yoqilg‘i-
energetika majmuining mavjudligi va rivojlanish darajasiga qarab davlatning 
kuch-qudrati belgilanadi. Bu sanoat tarmog‘iga 
neft, tabiiy gaz, ко ‘mir
qazib 
chiqarish kiradi. Tabiiy gaz zahirasi O`zbekistonda 2,5 trilion kubometrni tashkil 

---

109 
qilib, u yildan-yilga oshmoqda. Masalan, 1991 yilda respublikada gaz qazib olish 
41,8 mlrd. kubometrni tashkil etgan bo‘lsa, 2001 yilga kelib 57,4 mlrd. 
kubometrga yetdi. 
Keyingi paytlarda yoqilg‘i sanoatida neftning ahamiyati ortib bormoqda. Bu 
borada Qashqadaryo va Namangan viloyatlaridagi neft konlari katta istiqbolga 
ega. 1990 yilda respublikada 2810 ming tonna neft qazib olindi. Mustaqillikning 
dastlabki yili- 1991 yilda Rossiya va boshqa qo‘shni davlatlardan 4,5 million 
tonna neft va neft mahsulotlari olib kelingan. Mustaqillikning tarixiy qisqa 
davrida respublikada neft qazib olish qariyb 3 marta o‘sdi va 2001 yili uning 
hajmi 7256 ming tonnadan oshdi. Shunday qilib respublikamiz neft borasida 
mustaqillikka erishdi. 
0‘zbekiston Respublikasi o‘z qora metallurgiya sanoatiga ham ega. 
Mamlakatimizda mavjud bo‘lgan va 1946 yili qurilib ishga tushirilgan yagona 
metallurgiya kombinati Toshkent viloyatining Bekobod shahrida joylashgan. 
Respublika xalq xo‘jaligida yetakchi o‘rinlardan birini 
kimyosanoati
egallaydi. 
Neft, gaz, ко ‘mir, oltingugurt, ozokerit, osh tuzi
va 
rangli 
metallurgiya
chiqindilari, qayta ishlangan paxta va kanop chiqindilari kimyo 
sanoati uchun xom ashyo bo‘lib xizmat qiladi. Paxtachilikni mineral o‘g‘itlar 
bilan ta’minlashda kimyo sanoati, ayniqsa, muhim o‘rin egallaydi. 
Sanoatning bu tarmog‘i mineral o‘g‘itlardan tashqari qishloq xo‘jaligi 
ekinlarini zararkunandalardan saqlash uchun zaharli moddalar, turli xil sun’iy 
tolalar, xilma-xil bo‘yoqlar ishlab chiqaradi. Kimyo sanoatining boshqa bir 
shoxobchasi aholining kundalik turmushida kerak boTadigan mahsulotlar ishlab 
chiqaradi. Kimyo sanoatiga kiruvchi qator korxonalar respub- likaning Toshkent, 
Samarqand, Andijon, Farg'ona, Chirchiq, Navoiy, Olmaliq kabi ko‘pgina 
shaharlarida mavjud. Shu bilan birga boshqa qator sanoat korxonalari ham ishga 
tushirildi. Ular qatoriga Qizilqum fosforit zavodi va ,,Kimyotola“ ishlab chiqarish
birlashmasi, qayta ta’mirlangan Andijon, Qo‘qon va Yangiyo‘ldagi biokimyo 
zavodlarini kiritish mumkin. 
Mamlakatimizda