Tarixiy-etimologik jihatdan o’zbek tili leksikasi qatlamlarini o’rgatishda zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish

Ma’lumot
Ma’lumot
Ma’lumot

“Blits” so‘rovi o‘quvchilarda harakat ketma-ketligini to‘g‘ri tashkil etish, mantiqiy fikrlash, o‘rganilayotgan xilma-xil fikrlar, ma’lumotlar ichidan keraklisini tanlab olish, shu bilan bir qatorda, o‘zgalar fikrini hurmat qilish va ularga o‘z asosli fikrini o‘tkaza olish hamda o‘z faoliyatini to‘g‘ri rejalashtirishga o‘rgatishga qaratilgan. Mashg‘ulot bir necha bosqichda o‘tkaziladi: Yakka tartibda 1-qadam:

― materialni sinchiklab o‘rganish va unda berilgan harakatlar ketma-ketligini to‘g‘ri belgilash;
― belgili qog‘ozda ajratilgan “yakka baho” bo‘limiga berilgan harakatlarning mantiqiy ketma-ketligini raqamlar bilan belgilash.
2-qadam:
Guruh ishi (Yonlaridagi kishilar bilan 3 kishilik guruhni tashkil etishadi).
3-qadam:
― Javoblar va tahlillar:
― harakatlar ketma-ketligi bo‘yicha ta’lim beruvchi to‘g‘ri javoblarni beradi;
―berilgan javoblar ishtirokchilar tomonidan “to‘g‘ri javob” bo‘limiga yoziladi;
4-qadam:
Umumlashtirish. Mashg‘ulot yakuni



III. bob. Leksik qatlamlarni o’qitish texnologiyalari
3.1. Tarixiy-etimologik so’zlarni interfaol metodlar orqali o’qitish
O'zbek tili Markaziy Osiyo qadimiy mahalliy xalqlarining turkiy tillar tizimidagi tillaridan biri sifatida uning lug'aviy tarkibi, grammatik qurilishi ham uzoq tarixga ega.
Hozirgi o'zbek tili leksikasi o'zining butun taraqqiyoti jarayonida shu tilning ichki rivojlanish qonuni asosida boyib borgan, bu tilning so'z boyligi, leksik-semantik tizimi sifatida shakllangan yaxlit bir hodisadir.
Hozirda umum iste'molda bo'lgan barcha so'zlar, grammatik vositalar o'zbek tilining o'zinikidir. Lekin bu leksik boylik birdan vujudga kelmagan. Birinchidan, o'zbek tili leksikasi turkiy xalqlar uchun umumiy bo'lgan so'z boyliklari asosida rivojlangan bo'lsa, ikkinchidan, boshqa xalqlar tillaridan so'z o'zlashtirish sababli boyigan.
Mana shu ko'rsatilgan sabablarga ko'ra o'zbek tilining lug'aviy tarkibi ikki qatlamdan iborat deb qaraladi: 1) o'z qatlam; 2) o'zlashgan qatlam. Bu,qatlamlarning har biri o'z navbatida yana bir necha qatlamlarga bo'linadi.