Tarixdan hikoyalar umumiy o‘rta ta ’lim maktablarining

Maktab 
(XX 
asr boshlari).
78

---

kelajakda qanday kishi bo‘lib yetishishingiz bugungi kunda maktabda 
qanday o‘qishingizga ham bog‘liq.
Maktab ayni paytda tarbiya beradigan joy ham dir. Barcha za- 
m onlarda shunday b o ‘lgan, hozir ham shunday. Siz maktablarda 
ta ’lim-tarbiya berayotgan kishilarni muallim, ustoz yoki murabbiy 
kabi so‘zlar bilan atalishini ham bilasiz. Ular bir so‘z bilan pedagog 
deb ham ataladilar.
Yodda tuting!
«Pedagog» — yunoncha (grekcha) so‘z bo ‘lib, «bola yetaklovchi kishi» 
degan m a’noni anglatadi.1
Qadimgi Yunoniston (Gretsiya)da quldorlarning bolalarini mak- 
tabga yetaklab boradigan kishilar 
pedagog
deb atalgan. Ilk maktablar 
Misr, Bobil, Xitoy va H indistonda, 0 ‘rta Osiyoda, Yevropada esa 
Y unoniston va Rim davlatlarida paydo b o ‘ldi. M aktablar dastlab 
ibodatxonalarda faoliyat ko‘rsatdi.
T o‘g‘ri, ilk maktablar hozirgi zamon mak- 
tablari ko‘rinishida bo ‘lmagan. Ularga qabul 
qilishda bolalarning yoshi hisobga olinmagan.
Bolalar bugungi kundagidek sinflarga bo ‘lib 
o ‘qitilmagan. Bolalarni yoshiga qarab sinflarga 
b o ‘lib o ‘qitish va dars mashg‘ulotlarini jadval 
asosida tashkil etish XVII asrda dastlab Yevro­
pada amalga oshirildi. Bu yangilikning asoschisi 
chexiyalik mashhur olim Yan Amos Komenskiy 
bo‘ldi.