|
TARQATMA MATERIALLAR
«Tushunchalar tahlili» metodi
Tushuncha
|
Tushunchaning mazmuni
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
“T - sxema” jadvali
(O’zaro farqli tomonlarini topish)
|
Mil.avv.VI-IV asrlar
davlatchilik tarixi
|
Mil.avv.IV asr oxiri - milodiy IV asrlar davlatchilik tarixi
| |
- Ahamoniylar davlati cheklanmagan podsho hokimiyatidan iborat edi. Doro I davlatni “xshatra” – “viloyat” tushunchasidan kelib chiqqan “satrapliklar” deb nomlangan ma’muriy o’lkalarga taqsimladi.
- Baqtriya-16, So’g’diyona-17 o’rinda ko’rsatilgan. Gerdotning ma’lumolariga ko’ra, Baqtriya – 12, saklar – 15, Parfiya, So’g’d va Xorazm-16 o’lka bo’lgan
- Yunon tarixchilari Baqtriyani “ming shahar o’lkasi” deb ta’riflaganlar.
- Doroning (mil. avv.522-486 yillar) buyrug’i bilan Zagros qoyasiga (Erondagi Kirmonshoh shahridan 30 km masofada) o’yib bitilgan yozuvga ko’ra Xorazm So’g’diyona, Parfiya, Ariya ahamoniylarga qaram 23 viloyat (satrap) qatorida sanab o’tiladi.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
|
- Farg’onada kuchli siyosiy tizim bo’lgan. Siyosiy tizimi shahar-davlat yoki voha -davlatlarning erkin ittifoqiga tayangan.
- Xorazm hukmdorlari o’z tangalarini zarb qildirganlar (bir tomonida podshohning tasviri, ikkinchi tomonida otliq askar). Bu esa mustaqil davlatchilik tizimi bo’lganligi va iqtisodning gullab-yashnaganini bildiradi.
- Viloyat boshliqlariga turkiy maqomda “yabg’u” yoki “jabg’u” deyilgan.
- Kushon - Kadfiz o’zini “yabg’u” keyin “podsho” nomli unvon bilan boshqargan.
- Dovon diyorida 70 tacha katta-kichik shahar bo’lgan, aholisining soni bir necha yuz mingga yetadi
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
|
(o’ziga xosligi) (Umumiyligi) (o’ziga xosligi)
“MENYU” metodi
|
Somoniy davrida siyosiy boshqaruvdagi an’analarning takomillashtirilishi haqida tarixiy manbalarda qanday ma’lumotlar berilgan?
-
-
-
-
-
-
-
|
|
Somoniylar davlatidagi 10 ta devon va uning faoliyati haqida ma’lumot bering.
-
-
-
-
-
-
-
|
|
Tashqi siyosat bilan shug’ullanuvchi mansabdorlarga, xususan, elchilar oldiga juda katta talablar qo’yilganligi xususida ular qanday bo’lishlari kerak deb hisoblangan?
-
-
-
-
-
-
-
-
|
“Chaynvord” metodi
Savol
|
Javob
| |
Buyuk sarkarda
|
Amir Temur
| |
Xalq
|
Raiyat
| |
Davlat boshqaruv asoslari
|
Tuzuklar
| |
Tarixiy asar
|
Temurnoma
| |
1402 yilgl jang
|
Anqara
| |
Davlat taqdirini 3 narsa: podsho, xazina va .......... hal qilgan
|
Askar
| |
“Suluk al-muluk” – podsholarga yo`l-yo`riq
|
Ruzbexon
| |
Amir Temur davlat amaldorlarni tayinlashda shaxsning ….. qanday oilada tarbiya topganligini hisobga oldi.
|
nasl –nasabiga
| |
Davlatni ……… tamoyiliga asoslangan holda idora qilgan
|
Adolat
| |
“Malfuzoti Temuriy”
|
“Temurning aytganlari”
| |
Davlat asosini 12 ijtimoiy tashkil etgan. 2 – toifa
|
Ishbilarmon odamlar
| |
Amir Temurning shiori
|
Rosti-rusti
| |
Davlatni idora qilishda …………. qoidalariga amal qildi.
|
Islom dini
| |
Sultoniya arxiyepiskopi
|
Ioann
| |
Amir Temur davrigacha davlat boshqaruv manbasi muallifi
|
Nizomilmulk
| |
“Buyuk Temur tarixi”, “Temur qarorgohi”, “Samarqandga saforot kundaligi”
|
Klavixo
| |
3 yillik yurishlar (1386-1388 y)
|
O ………
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«INSERT» metodi
|
«V»
(bilaman)
|
«K»
(yangilik)
|
« — » (notanish)
|
«?»
(tushunmadim)
|
«!»
(hayratlandim)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Misol uchun
(bilaman)
Xiva xonligi 1511 yil tashkil topgan
|
(yangilik)
xonlikda hukmron sulola
|
(notanish)
Muhammad Rahimxon I davrida 15 ta hokimlik mavjud bo’lgan
|
(tushunmadim)
XIX asr oxiri – XX asr boshlarida 26 ta hokimlik tashkil etilgan.
|
(hayratlandim)
Sayyid Muhammad Rahim soniy yorlig’i bilan o’n uchta xojalar – Muhammad pir Eshon avlodlarini davlat soliqlari, solqut, olg’ut, ham begor, hashar, qazuv ishlaridan ozod etilgan.
|
GLOSSARIY
Amfiteatr — sahna atrofida tomoshabinlar o'tirishiga mo'ljallangan qurilmalar bilan qurshalgan tomsiz katta inshoot.
Animizm — insonni qurshab turgan muhitda jonlar va ruhlarning mavjudligiga e'tiqod.
Antik tarix — Qadimgi Yunoniston va Qadimgi Rim tarixi.
Ariylar — qadimgi xalqlar; tarjimasi "sodiqlar", "erkinlar" ma'nosini anglatadi; oriylar.
Arxeologiya — ashyoviy manbalarni o'rganuvchi va ular bo'yicha tarixiy o'tmishni qayta tiklovchi fan; qadimshunoslik.
Arxiv — davlatga oid hujjatlar saqlanadigan joy.
Arxitektura — binolar va boshqa inshootlarni barpo etish san'ati.
Avstralopitek — eng qadimgi odam turi.
Budda — Siddhartha Gautamaning ikkinchi ismi, laqabi; "Ma'rifatlan- 9an" tarzida tarjima qilinadi.
Buddaviylik — miloddan avvalgi VI asrda Hindistonda Siddhartha Gautama tomonidan asos solingan diniy ta'limot.
Demokratiya — har bir fuqaro o'z mamlakatini boshqarish masalasi bo'yicha o'z fikrini bayon etadigan, shuningdek, davlat boshqaruvida ishtirok etadigan ijtimoiy tuzum.
Diadohlar (vorislar) — Makedoniyalik Aleksandr vafotidan keyin turli hududlar ustidan hokimiyatni egallab olgan harbiy sarkardalar.
Diktator — favqulodda vaziyatlar ro'y bergan taqdirda tayinlanuvchi yakkaboshchi hukmdor.
Dinastiya (sulola) — birin-ketin hukmronlik qiluvchi podsholar urug'i; sulola vakillari ko'pincha bitta nom bilan aytilgan, masalan, ahamoniylar.
Ibodatxona — muqaddas deb e'lon qilingan, odamlar xudolarga sig'ingan bino yoki joy.
Imperiya — hukmdorning cheklanmagan hokimiyati joriy etilgan davlat.
lyerogliflar — qadimgi yunonlar misrliklar yozuvini shunday atashgan; "muqaddas bitiklar" ma'nosini anglatadi.
Kohinlar— ibodatxona ruhoniylari.
Ko'chmanchilar — doimiy istiqomat joyiga ega bo'lmagan kishilar.
Sivilizatsiya — jamiyat taraqqiyotining ancha yuksak darajasi.
Xronologiya — asrlar, davrlar, vaqt o'lchovi haqidagi fan; turli-tuman voqealar sanasi xronologiya yordamida aniqlanadi va aniqlashtiriladi.
Zikkurat — tepasida ibodatxonasi bo'lgan zinapoyali yirik minora.
Shahar-davlat (polis) — tevaragidajjKhududlarni tasarrufiga olgan o'zini o'zi boshqaruvchi shahar;
Kadivar— qishloqning dehqonlarga qaram aholisi
Kashavarz — ziroatchi oddi qo'shchilar.
Chokar — dehqon mulkini qo'riqlovchi, harbiv posbon.yurish qatnashardi.
Pandus — maxsus ko'tarma
Xvabu — qabila va urug' jamoalari oqsoqoli
Etnik munosabatlar — aholining o'zaro aloqalari
Jiz’ya — Islomni qabul qilmagan aholidan olinadigan jon solig'i.
Zakot — Mol-mulkning; 1/40 qismi hajmida olingan soliq
Xiroj — hosilning 1/3 qismi hajmida olinadigan yer solig'i.
Ushr— idora ishlari uchun daromadning 1/10 hajmi hisobida olinadigan soliq.
Xorazmshoh — Xorazm hukmdorlarining unvoni
Sunniylik—(arab tilida odat, an'ana, xatti-harakat tarzi degan ma'nolarni anglatadi) bu islomdagi Qur'oni Karim bilan birga Muhammad (s.a.v) payg'ambarning sunnatlarini Qur'oni Karimdan keyingi, uni to'ldiruvchi manba ekanligini, shuningdek, dastlabki 4 xalifalarning (Abu Bakr Siddiq, Umar, Usmon va Ali) hokimiyati qonuniy ekanligini tan oluvchi oqimdir. Dunyodagi barcha musulmonlarning 90% dan ortig'i shu oqimga mansubdirlar.
To'lg'ama — jang chog'ida dushman qo'shinini qanot- laridan aylanib o'tib, qurshab olib zarba berish usuli.
Тарих факультети 301 тарих таълим йўналиши талабаларининг манбашунослик фанидан курс иши мавзулари (2012-2013 ўқув йили)
Do'stlaringiz bilan baham: | 
