Tarix 9-sinf

Dukchi (forscha yig, duk) —charxning yigirilayotgan ip o‗ralibboriladigan qismi. Duk yasovchi hunarmand dukchi deyilgan.

20-BILET 1. Qadimgi Xorazm va Kushon podsholigini o„zaro taqqoslang.

Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi Xorazm, Qadimgi Xorazm — Turon va Eron mintaqalari oraligʻida joylashgan tarixiy oʻlka va qadimgi davlat. Xorazm hududi qadimda Amudaryo adoqlaridan janubga tomon Murgʻob va Tajan daryolarining yuqori oqimlarigacha choʻzilgan. Shu boisdan bu qad. tarixiy oʻlka fanda 2 xil: Kdd. Xorazm va Katta Xorazm nomlari bilan maʼlum. X. haqidagi ilk maʼlumotlar Avesto, Doro I ning Bixistun kitobalari, qad. yunon mualliflari

(Gekatey, Gerodot, Strabon va boshqalar) hamda ilk oʻrta ayerlarning arab geograflari asarlarida uchraydi.
2. Yustinian I haqida ma‟lumot bering.

Yustinian I davrida Konstantinopolda barpo etilgan Avliyo Sofiya ibodatxonasini hech shubhasiz ilk o‗rta asrlaming eng mahobatli me‘morchilik inshooti deb atash mumkin. Uning ulkan gumbazi (diametri 31,5 m) bo‗lib. 40 ta deraza gulchambari bilan qurshalgan. Osmon gumbazi kabi ushbu gumbaz goho havoda muallaq turgandek tuvuladi. Turli xil toshlar va ovna parchalaridan yasalgan juda ajoyib mozaikalar ibodatxona devorlarini bezagan.

3. “Delegat” atamasiga izoh bering.